Çağlık Nedir?
Cağlık, çözgü makinelerinde bobinlerin üzerine dizildiği metal sehpadır. Cağlık, bobinlerden gelen iplik uçlarının eşit gerginlikte, birbirine paralel ve düzgün bir Şekilde levent üzerine aktarılmasını sağlayan en önemli elemandır. Günümüzde kullanılan cağlıklarda konik bobinler kullanılmaktadır. Bu da hem daha fazla iplik üzerinde bulundurmasına hem de sağımının kolay olmasına sebep olur.
Çözgü makinesinde üretim planlamadan alınan iş emrine göre çözgü dairesini ilgilendiren bilgiler doğrultusunda bobinler ilk olarak cağlığa dizilecektir. Bu dizim işlemi cağlığın alt ve üst köşelerinden başlayarak üstten başlandıysa aşağıya doğru, alttan başlandıysa üste doğru yapılmalıdır. Dizim sırasında yapılacak bir hata, hatalı kumaş çıkmasına sebep olacaktır. Çözgü makinesinin sorunsuz olarak çalışması için kontrol sistemlerinin hatasız çalışması gerekmektedir. Hazırlanacak olan çözgü ipliklerinin aynı gerginlikte ve kopuĢlarda anında müdahâle edilerek levent üzerine hatasız olarak sarılması gerekmektedir.
Düzgün bir cağlıkta bulunması gereken özellikler;
Çözgü ipliğinin kopuşlarında ve bobin boşalmalarında makine durdurulmalı
İplik frenleyicilerde eşit miktarda ağırlık bulunmalı,
İpliğin geçtiği yerler, sürtünmesi az ve pürüzsüz malzemeden yapılmalı,
Cağlık kısmının temizliği robot temizleyicilerle sürekli yapılmalı,
Kontrol sistemi ve sistemin uyarı sinyalleri üst seviyede olmalı,
Bobinlerin dizimi sırasında kolaylık sağlayacak şekilde imal edilmelidir.
Çözgü ipliklerinin üzerine bobinler hâlinde takıldığı metal sehpalar yani cağlıklar yapı olarak „V‟ ve paralel olarak sınıflandırılırlar.
Cağlıkta aynı çözgü ipliğinin devam edeceği makinelerde bobinler yedekli olarak hazırlanabilir. Yedek bobinin alt ucu diğer bobinin üst ucuna düğümlenir, böylece birinci bobinin üzerindeki çözgü ipliği bittiğinde makine durdurulmadan diğer bobinin devreye girmesiyle işlem devam eder. Bobinlerin üzerine takıldığı iğler hareketli olduğu için biten bobin iği çevrilerek yerine bobin takılabilir.
Cağlığa takılacak bobinlerde şu özelliklere dikkat edilirse çalışma kolaylığı sağlanır.
Bobinlerin boyutları iyi seçilmelidir. Büyük olurlarsa yanındaki bobinlere teması sırasında kopmalara sebep olabilir.
Bobinler için kullanılan patronlar bozuk olmamalıdır.
Bobin sarımı iyi yapılmış olmalıdır.
Cağlık üzerinde, çözgü ipliklerinin düzgün bir Şekilde sevk edilebilmesini sağlayan 3 bölüm vardır. Bunlar:
Fren tertibatı: Çözgü ipliklerinin sabit gerilim altında bobinlerden sağılmasını sağlar. Bunun için kullanılan mekanizmalar iplik makinelerindeki germe tertibatlarına benzeyen sistemlerdir. Çözgü ipliklerinin eşit gerginlikte bobinlerden sağılmasını ve makinenin duruşu sırasında ipliklerin gerginliğinin sabit kalmasını sağlayan bölümdür. Her bobinden alınan iplik uçları frenlerden geçirilir. Çözgü ipliklerinin aynı gerginlikte levent üzerine sarılması dokunacak kumaĢın kalitesini direkt olarak etkilemektedir. Cağlık üzerinde fren tertibatının ayarı sürekli kontrol altında olmalıdır.
İplik yoklayıcı: Fren tertibatından geçirilen çözgü iplikleri sırası ile seramik tutuculardan ve iplik yoklayıcılardan geçirilir. İplik tutucuları ipliklerin düzgün bir Şekilde sevk edilmesini sağlar. Çözgü ipliklerinde kopma olduğunda iplik yoklayıcı düşer ve makine durdurulur. Makinenin duruşu için zaman kaybı olmamalıdır. Levent üzerinde eksik çözgü olması dokunacak kumaşın hatalı ürün hâline gelmesine neden olur. Bu da zaman ve ekonomik kayba yol açar. İplik yoklayıcıları çözgü ipliği koptuğu zaman veya bobin üzerinde iplik bittiği zaman makineyi otomatik olarak durdurur. Makine iplik kopmasından dolayı durduğunda, yoklayıcıların bulunduğu bölümündeki lamba yanar ve ipliğin üzerinden geçtiği kanca yukarı kalkarak kopan ipliğin yeri belirlenir
İğler: Cağlıkta bobinlerin üzerine dizildiği parçalardır. Bobinlerin üzerinden ipliklerin düzgün bir Şekilde sağılması için bobinleri sabit tutmaya yarar
Cağlığın Bakım ve Ayarlarını Yapma Sırasında Dikkat Edilecek Hususlar
Cağlığın, istenen çözgünün hazırlanabilmesi için gerekli bütün ayarların yapılması gerekmektedir.
Cağlığın bakımı sırasında şunlara dikkat edilmelidir;
İğlerin kırık veya çatlak olup olmadığı kontrol edilmelidir.
İplik frenleyicilere aynı ağırlık miktarı kontrol edilmelidir.
İplik yoklayıcıların hassasiyetleri kontrol edilmelidir.
Kılavuzlarda kırık, çatlak ve pürüzlü kısımlar kontrol edilmelidir.
Çözgü cağlığının, veriminin artması ve sorunsuz bir Şekilde çalışması için sürekli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir
tekstilbilgi.net.
