1.3.4.1. Süprem:
Tüm iğnelerin ilmek oluşturmasıyla meydana gelen kumaşlardır. Tek sistemde tek iğne ve sadece tek çalışma şekli kullanılmasıyla elde edilirler.
1.3.4.2. Lakost:
Tek ve çift toplamalı lakost olarak iki şekilde elde edilir. Tek toplamalı lakost dört sistemde, çift toplamalı lakost ise altı sistemde oluşur. İki çeşit iğne ve iki çeşit çelik kullanılarak oluşturulurlar. Stabilitesi yüksek bir yapıya sahiptir.
Kumaş tek katlı yapıya sahiptir. RL örgü konstrüksiyonudur. Önde R ilmek ortada ise L ilmek mevcuttur. Fakat bu L ilmekler süprem kumaştaki gibi belirgin değildirler. Bu, örgü yapısından kaynaklanır.
Lakost kumaşlar askı-ilmek kombinasyonundan üretilirler. Bir sıra ilmek-askı-ilmek-askı şeklinde giderken diğer sıra; askı-ilmek-askı-ilmek şeklinde gider. Çift toplama lakost ise yukarıda tanımlanan sıralar ikişer defa tekrarlanmasıyla oluşur. Bu kumaşı oluşturmak için iki iğne kanalına ve uzun-kısa ayaklı olmak üzere iki çeşit iğneye ihtiyaç vardır.
Kumaşın yüzey özelliği ise; çift toplama lakost örgünün ön yüzünde R ilmekler mevcuttur. Orta yüzeyde ise askı formu oldukça belirgin bir şekilde fark edilir. Kumaşın boyuna esnekliği az, enine esnekliği süprem kumaşlara göre daha iyidir. Dolgun bir tutum vardır. Kullanım alanı ise; spor alt-üst giyimlerde klasik lakost T-shirt geniş bir kullanım alanına sahiptir. Yatak kıyafetlerinde de kullanılır.
1.3.4.3. Vanize:
Doku oluşumu süprem örgü sisteminden farklılık göstermez. Buradaki tek fark iplik beslemesinin çift iplikle oluşmasıdır. Aynı noktadan iki iplik beslemesiyle elde edilir. Beslenen iplik hammaddesi aynı veya farklı materyalden oluşabilir.
1.3.4.4 İki İplik:
Bu örgü iki farklı numarada iplik kullanılarak dört sistemde oluşturulur. Mekik üzerinden öncelikle kumaş yüzeyinde görülecek iplik, arka delikten ise daha çok ters yüzünde görülecek iplik geçirilir. Arka yüzde görülecek iplik daha kalın numarada olan ipliktir.
İki iplik kumaşlar tek plakalı platin donatımlı yuvarlak örme makinelerinde üretilmektedirler.
Bu kumaş özel platinler yardımıyla oluşturulmuştur. İki iplikle çalıştırılmıştır. Astar iplikler askı formu kazanarak arka yüzeyde yer alırlar.
İlk sırada ön yüzde görülen iplikler tüm iğnelerle örülür. İkinci sırada bu astar iplikleri platinlerin etkisiyle üç iğne atlayıp astar formunda yer almıştır. Ön yüzde bu astar iplikler görülmez, normal ilmekler mevcuttur. Arka yüzeyde ise tamamen astar iplikler hakimdir. Kumaşın enine-boyuna esnemesi oldukça sınırlıdır. Bu özellik astar ipliklerinin örgüye kazandırdığı sağlamlıktan kaynaklanır. Kumaşın dolgun bir tutumu vardır.
1.3.4.5 Üç iplik:
Bu örgü yapımında üç iplik kullanılır. Kullanılan üç iplikten ikisi aynı numara diğeri farklı numara ipliktir. Bunlardan birincisi kumaş yüzeyinde, diğeri arada dolgu görevi yapar. Kalın olan iplik ise kumaş tersinde görülmektedir. Kullanılan iplik, zemin ipliği ve bağlantı ipliği Ne 30/1, astar ipliği olarak 10/1 karde ipliği kullanılır.
Ayrı ayrı üç ipliğin (zemin, astar ve bağlantı ipliği) daha sağlam yapı oluşturacak ters yüzey meydana getirecek şekilde örülmesiyle elde edilen örgü çeşididir.
İki ipliğe göre ağır ve gramajlıdır. Bu örgülerin en önemli özelliği kalın ipliğin yüzeyde daha az görünmesi sağlanarak iki yüzeyi farklı renk kumaşlarda yüzey görüntü niteliği sağlanmıştır
Üç iplik örme kumaşlar tek plakalı yuvarlak örme makinelerinde kullanılır. Üç iplik makinelerinin süprem makinelerinden farkı mekik, platin, iğne ve kilitlerin yapı ve dizilişlerinin üç iplik için özel olmasıdır.
Üç iplikli örme platin dizimlerinin değişik şekilde hazırlanması ve üç ayrı kanaldan iplik beslenmesi yapılması ile elde edilen örgü çeşididir. Örgüde aynı numarada kullanılan iki iplikten biri zemin, diğeri ise bağlayıcı ipliktir. Üçüncü iplik ise bağlayıcı iplikten daha kalın olan hav ipliğidir ve kumaşın tersinde atlama şeklinde görülür. Kumaş ön yüzü normal R ilmekli çubuklara sahiptir. Arka yüzeyde ise file görünümlü bir yapı vardır. Bu fileli görünüm astar ipliğin atlamasından kaynaklanır. Bu kumaşın enine stabilitesi iyidir. Elastikiyeti ise son derece sınırlıdır.
1.3.4.6. İnterlok:
Bu kumaş, piyasada interlok kumaş adıyla tanınır. Kumaş çift katlı yapıdadır. RR örgü sitrüktüründedir. Her iki yüzünde de ilmek R ilmek çubukları görülür. Kumaş enine esnetilse L ilmekler görülmez. Bütün interlok kumaşlar çift plakalı yuvarlak örme makinesinde üretilirler.
İnterlok kumaşlarda örme tekniği iğne düzenine bağlıdır. Her iki rayda iğneler
karşılıklı pozisyondadır ve iğneler bir kısa bir uzun şeklinde dizilir. Karşılıklı bulunan iğnelerden biri uzun biri kısadır. İnterlok örmede üretim yarı yarıya düşer. Çünkü iki kursda bir sıra örülmüş olur.
Kumaşın her iki yüzü de dengeli ve homojendir. İlmek çubukları her iki yüzde de karşılıklıdır. Her iki yüzde kullanılabilir. Ön ve arka yüzü pürüzsüzdür. Sıkı bir yapıya sahiptir. Örgü raporu çift plakada ve karşılıklı oluştuğu için ve kullanılan hammaddelerinde aynı kalması kaydı ile üretilen en kalın tek iplikli kumaştır. Dikey yönde yatay yöne göre daha yüksek bir elastikiyet ve esneklik özelliğine sahiptir. Boyutsal stabilitesi ve şeklini koruma özelliği yüksektir. Kenarlarda kıvrılma gözlemlenemez .
Ön ve arka yüzey arasında hava olduğundan daha iyi ısı yalıtım özelliğine sahiptir. İç giyim ve özellikle spor üst giyimlerde geniş bir kullanıma sahiptir.
1.3.4.7. Penye Ribana:
Kumaş çift katlı yapıda olup her iki yüzde de R ilmek çubukları görülür. Kumaş enine esnetildiğinde çubuklar arasında L ilmekler görülür.
Tipik RR strüktüründedir ve iplik sırayla ön ve arka rayda örülür. Bu iplik örülme nedeniyle ribana kumaşların enine yönde yüksek büzülme ve elastikiyet özellikleri vardır. Kumaş dengeli bir yapıya sahiptir. Bu nedenle kesim kenarlarında kıvrılma görülmez.
Yuvarlak örme penye ribana kumaşlar iç giyim, yazlık ve dış giyimde kullanılır.
1.3.4.8. Selanik:
Kumaşın arkasında boyuna yönde belirgin fitil yapıları görülürken, ön tarafta birbirine bitişik R ilmek çubukları gözlemlenmektedir.
Selanik kumaşların örülmesinde örgü iki sırada bir sıra olarak yükselir. Yani arkada bir ilmek sırası önde iki ilmek sırasına denk gelir.
Yuvarlak örme selanik kumaşların stabil, tok ve sıkı yapıları vardır. Ribana kumaşlar enine yönde %5-10 arasında bir esneme gösterir ağır bir kumaştır.
Bayan, erkek, çocuk ve bebek dış giyiminde, ceket, hırka,kazak yapımında kullanılırlar. Kısmen iç giyimde de kullanıldıkları gözlemlenmiştir.
1.3.4.9. Kaşkorse:
Kumaşın her iki yüzünde de R ilmekler mevcuttur. Kumaş esnetildiğinde aralarda kalmış L ilmekler görülür.
Kaşkorsedeki oluşum tekniği, 2 iğne çalışır 2 iğne çalışmaz şeklindedir. Önde 2 iğne çalışmazken arkada 2 iğne çalışmaktadır. Böylece kumaş fitilli bir yapıya sahip olmaktadır.
Kaşkorsede yapı özelliğinden kaynaklanan bir esneme söz konusudur. Süprem örgülere göre daha iyi enine esnemeye sahiptirler. Bu yüzden lastik örgü de denir.
Kumaşın her iki yüzünde de R ilmekler hakim durumdadır. Homojen bir strüktüre sahiptir. Kumaşın her iki yüzündeki görüntü ve özellikleri aynıdır. Her iki yüzü de ön yüz olarak kullanılabilir.
Kısmen iç giyimde olmakla beraber, dış giyimde de yazlık hırka ve yelek biçiminde kullanım alanı bulurlar. Genellikle bayan iç ve dış giyiminde tercih edilir. 1*1 ribana kumaşlara göre daha az esnek ve dolgun bir yapısı vardır. Sıhhi ve rahat bir kullanımı vardır. Bakımı problemsizdir. Ütülenirken enine yönde gerdirilmeden işlem yapılmalıdır.
1.3.4.10. Yuvarlak Örme Havlu (İlmek Havlı) Kumaşlar:
Örme havlu kumaşlar havlu örme tekniğine göre iki ipliğin aynı anda örme bölgesinde örücü iğnelere beslenmesiyle üretilen jarse örme ürünleridir. Kumaş örüldüğünde, ipliğin biri önde birisi arkada görülebilir. Ayrıca burada birinci iplikler öbür ikinci ipliklerden daha uzun halkalar oluşturabilir. Örülmeden sonra kesme ve tıraşlama yapılmaz. İlmek halkaları dokuma havluluk kumaşlarda olduğu gibi kesilirse, hav haline getirilerek belirli bir amaç için fırçalanırsa örme kadife kumaş elde edilir.
Yuvarlak örme havlu kumaş üretiminde kullanılan örme makineleri tek plakalı yuvarlak örme makineleridir. Yuvarlak örme havlu kumaş makinelerinin en belirgin ayırıcı özelliği ilmek havı oluşturmak için özel bir tertibatla yerleştirilmiş hav ipliklerini kumaş yüzünde 1,5-3,5 mm kadar dışarı çeken ilmek havı oluşturma platinlerine sahip olmasıdır. Elektronik iğne kontrollü mini jakarla kombine edilerek desenlendirme olanağına sahiptirler. Genellikle 26-30 pus arasında ve 16-18-20-22 fein inceliğinde üretilir.
Örme havlu kumaş makinelerinde çift gözlü iplik kılavuzlarından iki iplik aynı anda örme iğnelerine yatırılır. Bu nedenle kumaştaki her ilmek, bir zemin ipliği ve bir havlu ipliği olmak üzere iki ayrı iplikten meydana gelir. Havlu yüzeyi oluşturan halka kav ipliği ile oluşur. Hav iplikleri, özel tertibata sahip hav platinleri ile dışarıya çekilir ve kumaşın ilmek havını oluşturur. Zemin iplikleri ise örme kumaşın temel yapısını oluşturur. İlmek havaları dokuma havluluk kumaşlarda olduğu gibi kesilirse, hav haline getirilirse ve fırçalanırsa örme kadife kumaş elde edilir.
Örme havlu kumaşlar plaj giysisi, elbise, çocuk giyim, havlu, bornoz ve bazı alanlarda kullanıldıkları gibi son yıllarda bilhassa yatak çarşafı, nevresim ve bazı maksatlar yanında sportif ve tıbbi amaçlar için de tercih edilmektedirler.
tekstilbilgi.com
