DOKUMA KUMAŞ YAPILARI

STANDART PAMUKLU KUMAŞLAR

KAPUT BEZİ
Amerikan bezi olarak da tanımlanan bu kumaş, bezayağı örgüde, karde iplikten dokunan ve kasar / beyazlatma işlemi uygulanmayan bir kumaştır. Genellikle 12/1 - 16/1 Ne iplikten cm'de 15-20 sıklıkla dokunur.

PATİSKA
Hasse adıyla da bilinen bu kumaş, bezayağı örgülü, beyazlatılmış, hafif gramajlı, iç çamaşırlarında ve işleme yapmak için kullanılan bir pamuklu kumaştır. Uygulanan apre türüne göre yumuşak ya da diri tutumla olabilir. Çok ince işlemelik patiskalarda 60-80 Ne atkı, cm'de 84-140 sıklıkta, 56-66 Ne çözgü ve atkıda cm'de 20-36 sıklıklarda dokunan yapılar uygulanmaktadır.

TÜLBENT
Seyrek dokunmuş hafif gramajlı ve yumuşak bir kumaştır. Örtü olarak kullanılabileceği gibi, ambalaj amacıyla haşılla sertleştirilmiş olarak, astarlık olarak da kullanılmaktadır. 30-36 Ne iplikten cm'de 8-17 sıklıkta dokunur.

MERMERŞAHİ
Tülbente benzeyen, ancak daha sık dokunmuş, beyazlatılmış ve yumuşak tüşeli bir kumaştır. Genellikle 30/1 Ne iplikten 23-25 çözgü/cm, 16-18 atkı/cm sıklıklarda ve yaklaşık 80-85 gr/m2 ağırlıkta dokunur.

ÇARŞAFLIK
Bezayağı ve 2/2 cm dimi örgüde, çarşaf ve nevresim yapmak için dokunan kumaşlardır. 2/2 dimi örgülü çarşaflıklar daha kalan iplikler, örneğin 12-14 Ne çözgü, 16-20 Ne atkı ipliği kullanılarak dokunurlar. Bezayağı çarşaflıklarda ise, 18-24 Ne çözgü, 16-20 Ne atkı ipliği kullanılır. Bu tür çarşaflıklarda uygulanan çözgü sıklıkları cm'de 18-30, atkı sıklıkları cm'de 18-24 arasında değişir. Kumaşın eni 140 cm'den başlayarak 300 cm'ye kadar değişmektedir. Çarşaflıklar daha kalın, örneğin 8 Ne atkı ipliği kullanılarak, 2/2 dimi örgüde dokundukları gibi bezayağı örgüde aynı kalınlıkta atkı ile dokunduktan sonra yüzeyi havlandırılarak, pazen görünümünde de dokunurlar.

BASMA
Çeşitli basit ve karmaşık desenlerin, baskı yoluyla pamuklu bezayağı kumaşa uygulanmasıyla elde edilen desenli kumaşlara basma adı verilir. Bu amaçla 20 Ne'den 36 Ne'ye kadar çeşitli iplikler kullanılmaktadır. Ayrıca pamuk/polyester, pamuk/viskon karışımı ipliklerden yapılmış kumaşlar da baskı yoluyla renklendirilebilirler. Ancak bu kumaşlar daha çok emprime olarak tanımlanırlar. Baskı, beyazlatılmış kumaşa baskı şablonları yardımıyla boyaların desene göre, üst üste uygulanmasıyla gerçekleşir. Tipik bazı basmalık kumaşların teknik özellikleri aşağıda verilmektedir.

En cm	Çözgü Ne	Atkı Ne	Çözgü/cm	Atkı/cm	gr/m2
90	32/1	36/1	30	35	-
80	30/1	22/1	27	27	-
70	20/1	20/1	23	18	130
80	22/1	22/1	24	20	128

GÖMLEKLİK
Gömleklik, bezayağı örgüde dokunan çözgüsü iyi haşıllanmış ham beze verilen addır. Bu kumaşın standart teknik özellikleri şöyledir: En 90cm, çözgü 32 Ne, cm'de 30 sıklıkta. Daha kaliteli bezayağı gömleklikler 36 Ne çözgü ve atkıdan cm'de 30 çözgü, 38 atkı sıklıklarında dokunur. Diğer yandan, daha kalın ipliklerden dokunan türlerde vardır. Örneğin 28/2 Ne atkı ve çözgüden cm'de 18 çözgü, 16 atkı sıklığında, 165 gr/m ağırlıkta ekose gömleklikler de yapılmaktadır. Gömlekliklerin ince ipliklerden bezayağı örgüde dokunan türlerin hemen hemen hepsi yanlış olarak poplin terimiyle belirtilmektedir. Diğer yandan dimi ve sepet örgülerde dokunan yollu desenli fantezi gömleklikler de bulunmaktadır.

POPLİN
İnce çözgü ve kalın bezayağı örgüde kullanılan kumaşlara poplin denilmektedir. Eskiden ipek iplik kullanılarak dokunan poplin kumaş şimdi merserize edilmiş ince numara penye pamuk ipliğinden yapılmaktadır. Çözgüde genellikle 30/1 Ne, atkıda 20/1-30/1 Ne iplik kullanılır daha ince poplinler ise 60/2-80/2 Ne çözgü, 60/2-30/1 Ne atkı kullanılarak dokunurlar.

OTOMAN
Otoman genellikle ince çözgü ve kalın atkı iplikleriyle çözgü pikesi örgüde dokunan beyaz kumaşlara verilen addır. Örnek: Çözgü 30/1 Ne, cm'de 37.5 sıklıkta, atkı 12/1 Ne, cm'de 15 sıklıkta, ağırlıkta 155 gr/m. OPAL Bezayağı örgüde, 30/1 - 40/1 Ne çözgü ve 24/1 - 40/1 Ne atkı kullanılarak dokunan bir pamuklu kumaş türüdür.

PAMUKLU ELBİSELİK
Bu grup pamuklu kumaşlar, kamgarn kumaşların taklidi olarak dokunan ucuz kumaşlardır. Yazlık elbiselikler ve özellikle pantolonluk kumaş olarak düz ya da desenli dokunurlar. Daha çok bezayağı, dimi ve panama gibi örgüler kullanılır. Kullanılan ipliklerin iyi kalitede pamuktan yapılması ve çözgünün düşük bükümlü iki katlı iplik olması gerekmektedir. Örnek: 2/2 Dimi Kumaş, Çözgü 32/2 Ne, cm'de 26 sıklıkta, atkı 10/1 Ne, cm'de 19-26 sıklıkta.

BRANDA BEZİ
Çadır bezi de denilen kalın pamuklu kumaş, tente, çadır, yelken ve kayış yapımında kullanılan sağlam ve ağır gramajlı bir kumaştır. Genellikle bezayağı örgüde, çok katlı kalın numara ipliklerden dokunur. Çözgüde genellikle 6 kat 14/1 - 20/1 Ne iplik kullanılır.

PAZEN
Genellikle bezayağı, bazen 2/2 dimi örgüde dokunduktan sonra yüzeyi havlandırılmış olan kumaşlara verilen addır. Hav katmanı daha kalın ve yumuşak olan ipliğin havlandırılmasıyla oluşturulur. Pazen beyaz ya da yollu desenli olarak dokunur. Eğer bezayağı dokuda baskı yoluyla desen verilmiş ise divitin kumaşı adını alır. Bezayağı örgüler için 20-24/1 Ne çözgü, 8-10-12/1 Ne atkı kullanılır.

SATEN
Pamuklu saten, 5'li atkı sateni örgüde dokunan parlak ve yumuşak yüzeyli bir kumaştır. Çeşitli kalitelerde beyazlatılmış, merserize edilmiş, siyaha boyanmış ya da desen bastırılmış olarak üretilir. 20/1-36/1 veya 30/2-48/2 Ne çözgü, 12/1 veya 30/2 Ne atkı kullanılabilir.

PİJAMALIK
Pijamalık, gömleklik kumaş özelliklerinde fakat yollu desenlerde dokunan kumaşlara verilen genel addır. Zeminde bezayağı örgü, yollu bölümlerde saten ya da dimi örgülerin bileşimi olarak düzenlenirler. Örnek: Çözgü 30/1 veya 60/2 Ne, cm'de 48 sıklıkta, atkı 30/1 veya 60/2 Ne, cm' de 24 sıklıkta, ağırlık 131 gr/m.

DİYAGONAL
Kalın numara iplikten yapılmış 2/2 dimi örgülü bir pamuklu kumaş türüdür. Örnek: Çözgü 12/1 Ne, cm' de 24 sıklıkta, atkı 12/1 Ne, cm' de 14.5 sıklıkta, ağırlık 206 gr./m, en 70 cm DİRİL Çözgü hakim dimi (2/1, 3/1, 4/1) veya 5'li saten örgülerde, dimi çizgilerinin çözgü bükümünün ters yönünde yer aldığı dik dimi görünüşlü kumaşlardır.Yazlık ve tropikal elbiselik olarak kullanılırlar. 3/1 dimi örgülü haki diril tipik bir örnektir. Kullanılan iplik numaraları çeşitli olmakla birlikte oldukça kalındır. Örnek: 16/1 Ne, cm'de 24 sıklıkta, atkı 12/1 Ne cm'de 14.5 sıklıkta, ağırlık 186 gr./m., en 70 cm

GABARDİN
Genellikle 2/1 dimi örgüde dokunan, çözgünün baskın olduğu ve dik dimi efekti gösteren pamuklu bir kumaştır. Pantolonluk ve trençotluk olarak 40/2-48/2 Ne çözgü, 20/1-24/1 Ne veya 40/2-48/2 Ne atkı ipliği kullanılarak elde edilir. Kaliteli bir gabardin kumaşta 75/2 Nm kamgarn çözgü, 60/2 veya 80/2 Ne pamuk atkı, cm'de 40 çözgü, 35 atkı sıklıklarda ve 2/2 dimi örgülerde 80/2 Ne iplik, cm'de 64 çözgü, 30 atkı sıklıklarında kullanılır. Kalın gabardinlerde 30/2 Ne iplikler kullanılmaktadır.

BLUJİN
2/1 ya da 3/1 dimi örgüde, sağlam ipliklerden dokunun atkısı beyaz, çözgüsü boyalı kumaştır. Pantolonluk eteklik ve deri eşyalara astarlık olarak kullanılır. Uygun iplik numaraları çözgüde 20/2-40/2 Ne veya 20/1 Ne, atkıda 12/1 - 16/1 Ne'dir.

KREP
Pamuklu krep kumaşlar, yüksek bükümlü ipliklerden krep örgülerde dokunan hafif gramajlı kumaşlardır. Krep görünümü, bezayağı örgüyle ters yönde yüksek büküm verilmiş atkı ve çözgü iplikleri kullanarak ve bunların büküm yönünde kıvrılmasıyla düzensiz bir yüzey görünümü oluşturarak elde edilir. Krep kumaşlar genellikle top boyanırlar, ancak baskıda yapılabilir. Örnek: 36/2 Ne, cm'de 25 sıklıkta atkı, 12/1 Ne, cm'de 17 sıklıkta çözgü, ağırlık 191 gr/m, en 140 cm

PAMUKLU JORJET
İpekli jorjet taklidi, çok yüksek bükümlü atkı ve çözgü ipliklerden bezayağı örgüde dokunmuş, ince bir pamuklu kumaştır. İyi bir pamuklu jorjet 70/2 Ne iplikten cm'de 20 çözgü, 18 atkı sıklığında dokunup %25 oranında çektirilir. Daha düşük kaliteli ucuz türleri de dokunmaktadır. Bu kumaşlara baskı yapılabilir. Örnek: Jorjet emprime: Çözgü 30/1 Ne, cm'de 30.5 sıklıkta, atkı 22/1 Ne, cm'de 21 sıklıkta, ağırlıkta 127gr/m. en 80 cm

MÜSLİN
Bezayağı örgülü, yumuşak, ince ve seyrek dokunmuş bir pamuklu kumaştır. Bezayağı yapıya sıkıştırılmış bölümler yerleştirilerek yapılan yollu türleri ile ekstra iplikler kullanılarak yapılan figürlü türleri de vardır.

ORGANZE
Müslin sınıfına giren ince, hafif gramajlı seyrek dokunup diri apre verilmiş, yarı şeffaf pamuklu bir kumaştır. Elbiselik, işlemelik ve aksesuarlık olarak kullanılır. İyi kalite bir organze 80 Ne çözgü, 100 Ne atkı, cm'de 32 sıklıkta kullanılır.

VUAL
İnce numara, gaze edilmiş, yüksek bükümlü penye iplikten seyrek olarak dokunmuş bir pamuklu kumaş tipidir. 50/2 Ne iplikten cm'de 14 sıklıkla, ya da 100/2 Ne iplikten cm'de 22 sıklıkla dokunur, yollu, figürlü ve baskı desenli türleri vardır.

ŞANTUK
İpekli şantuk taklidi, bezayağı örgüde, nopeli ya da inceli kalınlı bölümleri olan düzgünsüz pamuk atkı ipliği kullanılarak dokunan bir kumaştır.

DAMASK
Jakarlı motiflerin 5'li atkı ve çözgü sateni ile geliştirildiği pamuklu beyaz kumaşlara verilen addır.

ETAMİN
Elek bezi olarak da bilinen bir kumaş, ince ve seyrek olarak dokuludur. Örnek: İnce Etamin: Çözgü 24/1 Ne, cm'de 17.5 sıklıkta, atkı 12/1 Ne, cm'de 15.5 sıklıkta, ağırlık 172 gr/m, en 140 cm

İKİYÜZLÜ MASA ÖRTÜSÜ
İkiyüzlü, çift katlı bezayağı yapısında, motifli kalın bir kumaştır. Örnek: 36/2 Ne, cm'de 34 sıklıkta, ağırlık 243 gr/m, en 140 cm

STANDART ŞTRAYGARN KUMAŞLAR

ŞAYAK
2/2 dimi örgüde dokunan, atkısı kalın numara ştraygarn iplik, çözgüsü genellikle pamuk olun ucuz bir kumaş tipidir. Kumaş beyaz olarak dokunur. Pamuk ipliğini kapatacak ölçüde dinklendikten sonra, top boyama yöntemiyle siyah, koyu kahverengi, lacivert gibi renklere boyanır. Daha kaliteli tiplerinde hem atkı, hem çözgüde straygarn yün ipliği kullanılabilir. Tipik bir örnek aşağıda verilmiştir. Örnek: Çözgü 12/2 Ne pamuk ipliği, cm'de 12 sıklıkta, atkı 3.5 Nm ştraygarn iplik, cm'de 10 sıklıkta, en 145 cm, ağırlık 470 gr/m.

KAŞE
2/2 dimi örgüde, ince numara ştraygarn iplikten dokunup ağır dinklemeyle bir ölçüde keçeleştirilmiş ve yüzeyi havlandırılmış, düz renk, elbiselik ve döpiyeslik kumaşlardır. Daha kalın pardösülük olarak da kullanılabilirler. Örnek: Çözgü 16/1 Nm ştraygarn iplik, cm'de 23 sıklıkta atkı, 16/1 Nm ştrayhgarn iplik cm'de 18 sıklıkta, ağırlık 275 gr/m, en 145 cm

BLEYZER (BLAZER)
Ağır bir dikleme ve şardonlamayla yüzeyi havlandırılmış olan kaşe benzeri ştraygarn kumaşlardır. Aslında bu isim, 12/1 Nm ştraygarn iplikten cm'de 16 sıklıkta ve dimi örgüde dokunup üzerine yolla desen basılmış olan spor ceketlik ve ya kadın kepliği olarak kullanılan özel bir kumaşa verilen addır. Ancak bu terim, şimdi kaşe tipi ağır gramajlı kumaşlar için kullanılmaktadır. Örnek: kırık dimi örgüde, 16/1 Nm Ştraygarn atkı ve çözgü, cm'de 22 atkı ve çözgü sıklığında, 370 gr/m ağırlıkta, 150 cm ende.

FLANEL (FLANNEL)
İnce numara ştraygarn ipliklerle 2/2 dimi ya da bezayağı örgüde dokunup, dinkleme ve şardonlama işlemleriyle yüzeyi hafif havlandırılmış olan yumuşak tuşeli kumaşlara flanel denmektedir. Yumuşak tuşesi nedeniyle bedene yakın giyilen giysilerde kullanılabilir, Örnek: Örgü 2/2 dimi, çözgü 12/1 Nm ştraygarn iplik, cm'de 14 sıklıkta, atkı 14/1 Nm Ştraygarn iplik, cm'de 16.5 sıklıkta, ağırlık 245 gr/m, en 145-150 cm

ÇUHA
Bezayağı örgüde, merinos yününden yapılmış ştraygarn ipliklerden dokunup, ağır bir dinklemeyle enden yaklaşık %33, boydan %25 oranında çekilerek keçelendirilmiş olan bu şekilde yüzeyinde bir hav tabakası oluşturulan yumuşak bir kumaştır. Genellikle 12/1 ştraygarn iplikten, cm'de 12-13 çözgü, 15-16 atkı sıklığında dokunur. Yukarıda açıklanan apre işlemlerinden sonra yeşil renge boyanarak bilardo kumaşı olarak da kullanılabilir.

MELTON
Genellikle bezayağı veya 2/2 kırık dimi örgüde, 6/1-10/1 Nm ştraygarn iplikten, cm'de 14-22 sıklıkta dokunup, ağır bir dinkleme ile yapılan keçeleştirilme işlemini izleyen şardonlama ve kesme işlemleriyle yüzeyinde düzgün bir hav tabakası oluşturulan, ağır gramajlı kumaştır. Pantolonluk ve mantoluk olarak yapılırlar. Enden %35, boydan %25 oranında toplam çekme söz konusudur. Örnek: 2/2 dimi örgü, çözgü 6/1 Nm ştraygarn iplik, cm'de 16 sıklıkta, atkı aynı iplik, cm'de 13.5 sıklıkta.

TÜVİD (TWEED)
Kalın numara havlı ştraygarn iplikten kalın spor ceketlik kumaşlara verilen addır. Elde eğrilmiş ipliklerden dokunan özgün tipi "Harris Tweed" olarak tanınır. Örnek: 2/2 dimi örgü, 4 Nm ştrayhgarn atkı ve çözgü, cm'de 7 sıklıkta.

ŞEVYOT (CHEVIOT)
Şevyot, crosbred yapağından yapılan ştraygarn ipliklerden dokunan bir kumaş türüdür. Hafif bir dinkten sonra hafif şardonlama yapılır ve apre işlemleri sırasında kumaşın sert tutumu ve açık dokusu korunur. Kumaş parlak renk ve ilginç desenlerde elbiselik, ceket ve paltoluk olarak dizayn edilir. 6-10 Nm iplikler ile cm' de 10-14 sıklıklar uygulanır.

BATTANİYELER
Kalın, ağır dink işlemi görmüş ve ştraygarn yün ya da yün/sentetik karışımı iplerden yapılmış kumaşlardır. Ştraygarn atkı ipliği az bükümlüdür. Çözgüde ştraygarn iplik yerine çift kat kamgarn iplik ya da pamuk ipliği kullanılabilir. Kumaş yapısı, bezayağı ve dimi örgülerin kullanıldığı tek katlı yapılar olabildiği gibi, atkı takviyeli ya da iki katlı yapılar olabilir. Battaniyeler genellikle renkli dokunurlar. Şardonlama işlemiyle kumaş yüzeyinde kalın ve sık bir hav tabakası oluşturulur. Bu nedenle, takviyeli ve iki katlı yapılarda, atkı ipliğinden hav çıkarıldığı için, kalın numara atkı ipliği kullanılır ve örgüde uygun uzunlukta atkı atmaları düzenlenir. Battaniyelerin enleri ve gramajları değişik olabilir. Enler, genellikle tek kişilik battaniyelerde 140-160cm, iki kişilik battaniyelerde 2.00-2.30 m'dir. Gramaj 400gr/m2 ile 1000 gr/m2 arasında değişebilir.

SAKSONİ (SAXONY)
"Saxony" ve merinos yapaklarından yapılan ştraygarn ipliklerden çeşitli örgü ve desenlerde dokunan, yumuşak ve açık dokulu kumaşlardır. Elbiselik ve paltoluk kumaş olarak kullanılırlar. Hafif ve orta gramajlar için 2/2 dimi ile 212 Nm ve daha ince ştrayhgarn iplikler uygundur.

KEÇELER
İki ya da çok katlı ştraygarn yün ipliğinden dokunan bu kumaşlara, ağır bir yıkama ve dinkleme işlemi uygulanarak tam bir keçeleşme sağlanır. Bu yapılırken kumaş enden ve boydan %50 oranında çektirilir. Böylece tüylü ve düzgün bir kumaş yüzeyi oluşturulurken, kumaşın iplik yapısı kumaşın içinde kaybolur. Özellikle kağıt üretiminde taşıyıcı bant olarak kullanılan bu keçelerin, su çekme ve çekmezlik özellikleri, gerilimlere dayanıklılıkları vardır. Örgü olarak genellikle 2/2 dimi uygulanır. Dokuma keçeleri çeşitli endüstriyel amaçlarlarla kullanılırlar.

STANDART KAMGARN KUMAŞLAR

TROPİKAL (YAZLIK BEZAYAĞI) KUMAŞLAR
Bezayağı örgüde, ince numara yün, yün/tiftik yada yün/polyester karışımı kamgarn ipliklerden dokunan ince yazlık kumaşlardır. Genellikle 60/2 ya da 52/2 Nm iplikler kullanılır. Düzgün bir kumaş yüzeyi elde etmek için %100 yünlü kumaşlarda iyi bir kesme işlemi yapılır. Yün/polyester karışımı kumaşlarda ise gaze (yakma) işlemi gereklidir ve tüylenmeyi önler. Örnek: %100 yünlü kumaş: Atkı ve çözgüde 60/2 Nm kamgarn iplik, çözgü sıklığı cm'de 29, en 150cm, gramaj 240 gr/m2.

ALPAKA
Atkısında alpaka, tiftik gibi parlak liflerden yapılmış kamgarn iplik kullanılan kumaşlara verilen addır. Çözgüde genellikle iki katlı kamgarn yün ipliği kullanılır. Aprede, kumaşı yıpratmadan ve parlaklığı açığa çıkaran özel bir rutin uygulanır. Örnek: Mohair kumaş: Bezayağı örgü, atkı 26/1 Nm kamgarn tiftik ipliği, cm'de 19 sıklıkta, çözgü 52/2 Nm kamgarn iplik, cm'de 24 sıklıkta.

SERJ
Serj 2/2 dimi örgüde dokunan yünlü kumaşlara verilen addır. En çok kullanılan genel türü, kamgarn iplikten üni renklerde dokunan pantolonluk kumaşlardır. %100 yün ya da 45 yün/55 polyester karışımı 36/2-40/2 Nm kamgarn ipliklerden orta gramajda dokunan tipleri yaygındır. %100 yün vigure iplikten yapılan düz renkli olanları yanında elbiselik olarak kullanılan desenli türleri de yapılır. Örnek: Yünlü serj: çözgü 36/2 Nm kamgarn iplik, cm'de 27.5 sıklıkta, atkı 36/2 Nm kamgarn iplik, cm'de 23.5 sıklıkta, ağırlık 300gr/m2

FİLAFİL
2/2 dimi örgülü 1A1K renk düzeni uygulanarak basamak efekti verilen bir elbiselik kumaş türüdür. Serj yapısında, düzgün ve havsız bir yüzey veren bir apre uygulanarak elde edilir. Örnek: Çözgü 40/2 Nm kamgarn iplik cm' de 27,5 sıklıkta, atkı aynı iplikle cm'de 23 sıklıkta, ağırlık 270 gr/m2.

FLANEL
2/2 dimi örgüde dokunup dinklenme ile yüzeyi havlandıran, yumuşak tuşeli, düz ve desenli elbiselik kumaşlardır.

GABARDİN
Çözgü hakim dimi örgülerde dokunan pantolonluk ve pardösülük kumaşlardır. Dayanıklı ve esnekliği az bir kumaştır. Pardösülüklerde su geçirmezlik sağlamak için çözgü sıklığı artırılır. Ütülerken parlama yapmamasına dikkat etmek gerekir. Örnek: Örgü 2/1 dimi, çözgü 56/2 Nm kamgarm iplik, cm' de 27.5 sıklıkta, atkı aynı iplik, cm'de 25 sıklıkta, ağırlık 250 gr/m2.

TARTAN
2/2 dimi örgüde, kamgarn ve ştraygarn ipliklerden karmaşık ekose desenlerde, kırmızı, lacivert, yeşil ve sarı gibi parlak ve saf renklerin kullanıldığı kumaşlardır. Şal, eteklik ve örtü olarak kullanılır. Yumuşak bir apre uygulanır. Örnek: Tartan Eteklik: Atkı ve çözgü 74/2 Nm kamgarn iplik, cmde 27.5 sıklıkta, en 70 cm

PANAMA
2/2 panama örgüde değişik gramajlarda dokunan düz ve desenli kumaşlardır. Yazlık kumaş olarak gevşek dokuda, keten ya da yün/keten karışımı kamgarn ipliklerden dokunur. Kışlık elbiselik olarak %100 yün ya da 45/55 yün/polyester karışımlı kamgarn ipliklerde kullanılabilir. Aprede yumuşak bir tuşe verilir.

FRESKO
Yüksek bükümlü ipliklerin katlandıktan sonra, bezayağı örgüde ve düşük sıklıklarda dokunmasıyla elde edilen sert tutumlu, hafif gramajlı kumaşlardır. Kumaşa kırçıl ya da kumlu bir renk efekti vermek için muline iplikler de kullanılabilir. Örnek: Çözgü 56/4 Nm kamgarn iplik, cm'de 19.5 sıklıkta, atkı aynı iplik, cm'de 14 sıklıkta, ağırlık 240gr/m2.

KAMGARN SAKSONİ
Kalın numara kamgarn ipliklerde çeşitli örgü ve desenlerde dokunan ştraygarn kumaş taklidi, kamgarn kumaşlardır. Özel bir apre rutini uygulanarak renk parlaklığının ve sert tutumunun korunmasına dikkat edilir. Örnek 2/2 dimi balıksırtı örgü, atkı ve çözgü 32/2 Nm kamgarn iplik, cm'de 25.5 atkı, 22 çözgü sıkılığında, ağırlık 335 gr/m2.

LASTİKOTİN
½ dimi veya 2/2 panama dimisi örgülerde ince kamgarn ipliklerden dokunan, ince, esnek ve dayanıklı bir elbiselik kumaştır. Smokinlik, eteklik ve döpiyeslik olarak da kullanılır. Ağır gramajlı askeri üniformalarda kullanılan türüne, 2Y1A düzeninde, yüzü panama dimisi (sepet dimi), arkası bezayağı örgüde bir iki katlı yapı uygulanır. İpliğinde ince merinos yapağısı kullanılır ve genellikle beyaz, siyah, koyu lacivert renklerde yapılır. Beyaz dokunduktan sonra top boyama yapılarak renklendirilir. Örnek: 2/2 panama dimi örgü, çözgü 70/2 Nm, %100 yün kamgarn iplik, cm'de 33.5 sıklıkta, en 150 cm, ağırlık 300gr/m2.

KREP
Çok yüksek S ve Z bükümlü kamgarn iplikler birlikte ve genellikle 1:1 düzeninde, bezayağı ya da krep örgülerde, düşük sıklıklarda dokunduktan sonra hafif bir apre işlemi uygulanarak elde edilen kumaşlardır. Genellikle kadın elbiseliklerinde kullanılırlar.

DUPDRA
Kendinden desenli çizgili ve ağır gramajlı kumaşlardır. İki katlı bezayağı örgüde ve sıkıştırılmış bölümler düzenlenerek çizgilerin oluşturulduğu yapılarda dokunurlar. Çok az görünecek ve tek renk efektini bozmayacak biçimde efekt iplikleri kullanılabilir. Örnek: Çözgü 46/2 Nm kamgarn iplik, cm'de 36 sıklıkta, atkı aynı iplik cm'de 30 sıklıkta, ağırlık 275 gr/m2.

KAŞMİR
Atkıda ince kamgarn yün ipliği kullanılarak ½ dimi örgüde dokunan atkı hakim bir elbiselik kumaştır. Atkıda daha büyük bir sıklık uygulanır. Ucuz türlerinde çözgüde pamuk ipliği de kullanılabilir. Aprede, kumaş boydan uzatılıp enden çektirilerek atkı hakimiyeti geliştirilir. Örnek: Çözgü 46/2 Nm kamgarn ya da 60/2 Ne pamuk ipliği, cm'de 20 sıklıkta, atkı 64/2 Nm kamgarn iplik cm' de 47 sıklıkta.

ASTRAGAN
Yüzeyinde kıvrımlı ve parlak bir hav tabakası oluşturulmuş bulunan mantoluk kumaşlardır. Kıvırcık yüzey, özel bir yöntemle hazırlanmış kamgarn ipliklerde iki biçimde sağlanır: 1. Sık dokunmuş bir temel kumaş aprede çektirilirken zeminde çekmeyen iplik kullanılarak düzenlenen atlamaların kıvrım yapmasıyla. 2. Atkı ilmeli bir kumaş yapısında atkıda kıvrımlı tiftik iplik kullanmakla.

ŞALİ
Uzun ve parlak yerli yapak harmanların bükülen kalın numara kamgarn ipliklerden, seyrek olarak bezayağı örgüde dokunarak elde edilen ve daha sonra boyanan bayraklık kumaşa verilen addır. 24/2 Nm çözgü ipliği, cm'de 10-11 sıklıklarda kullanılır. Kumaş 150-155 cm ende, 170 gr/m2 ağırlıkta dokunur.

VİSKONDAN YAPILMIŞ STANDART KUMAŞLAR

GÖMLEKLİK
%100 viskon, %50 viskon / %50 polyester, ya da %67 viskon / %33 pamuk lif bileşimli, pamuk tipi ipliklerden bezayağı örgüde dokunan gömleklik kumaşlar oldukça yaygındır. Bazılarında atkıda %100 viskon ipliği kullanılır. Örnek: Viskon Gömleklik: Atkı ve çözgü 12/1 Ne %100 viskon ipliği, cm'de 18 sıklıkta, en 90 cm ağırlık 187 gr/m2 (ham).

VİSKON ELBİSELİK
Bezayağı örgüde, pamuk tipi viskon ipliği içeren çeşitli yapılardaki kumaşlardır. Beyaz ya da boyalı ipliklerden dokunabilir. Örnek: Çözgü 30/2 Ne pamuk ipliği, cm'de 32.5 sıklıkta (ham), 12/1 Ne boyalı %100 viskon ipliği, cm'de 17 sıklıkta (ham), en 96 cm, ağırlık 227 gr/m2 (ham).

TRENÇKOTLUK
Pamuk/viskon ya da polyester/viskon karışımı pamuk tipi ipliklerden, bezayağı yada gabardin örgülerde dokunan, su geçirgenliği az olan kumaşlardır. Polyester/viskon karışımlarında karışım olan %67 polyester/%33 viskon, pamuk/viskon karışımlarında ise genellikle %50 viskon/%50 pamuktur. Örnek:Gabardin: Atkı ve çözgü 28/2 Ne polyester/viskon (67/33) cm'de ??? çözgü, 20 atkı, ağırlık 270 gr/m2.

KREP
Pamuk tipi %100 viskon ipliğinden ya da %50 viskon / %50 polyester kamgarn ipliklerinden krep kumaşlar dokunmaktadır. Pamuk tipi, viskon iplikten dokunan kreplere baskı yapılarak elbiselik olarak, kamgarn ipliklerden dokunan krepler ise, eteklik olarak kullanılmaktadır.

RAYON (ASETAT-FLOŞ v.b.)

İPLİKTEN YAPILMIŞ STANDART KUMAŞLAR

SATEN
Asetat, floş ve ipek ipliğinden dokunan bu kumaşlara halk arasında ipek saten denilmektedir. Çözgü takviyeli kumaş yapısında yüzü ve arkası farklı renkte, ikiyüzlü satenler de dokunmaktadır. Asesat ve floş ipliğinden dokunan satenler 75-150 denye iplikten, 5'li ve 8'li saten örgüde dokunurlar. Örnek: Elbiselik Saten: 8'li saten örgüde, çözgü 75 denye floş.

İPEK EMPİRME
20-30 denye iplik ya da rayon ipliğinden bezayağı örgüde dokunup çerçeve bakı tekniği ile renklendirilen pürüzlü yüzeyli kumaşlardır.

TAFTA
Bezayağı örgüde, sık dokunmuş bir ipekli kumaş türüdür. Elbiselik ve astarlık olarak kullanılır. Çok kez, çözgüye oranla daha kalın ve sık atkı kullanılarak, bir çözgü pikesi etkisi oluşturulur. Atkı ve çözgüde karşıt renkler kullanılarak ışık yönüne göre renk değiştiren janjanlı tipleri de yapılır. Asetat veya floş ipliği de aynı amaçla kullanılır.

RAYON KREP
Çeşitli deneylerde rayon ipliklerden, atkıda daha kalın iplik kullanılarak ve atkı baskın olarak, bezayağı ya da atkı sateni örgülerde dokunan krep kumaşlardır. Bezayağı örgüde dokunan türlerinde krep-dö-şin veya maroken adı verilir. Krep-dö-şin çok kez marokenden daha hafif gramajlıdır. Çözgüde genellikle normal bükümlü iplik kullanılır. Ancak, atkıda cm'de 20-25 sıklıkta S ve Z bükümlü iplikler 2Z2S düzeninde kullanılırlar. Örnek1: Krep-dö-şin: Çözgü 75 denye, cm' de 44 sıklıkta, atkı 90 denye, cm'de 33 sıklıkta. Örnek2: Rayon Krep: 8'li atkı satenli örgüde, çözgü 75 denye, cm'de 63 sıklıkta, atkı 120 denye, cm'de 34.5 sıklıkta.

FULAR
2/2 dimi örgüde dokunup baskı ile desen verilen ince, yumuşak bir ipekli kumaş tipidir. Rayon ipliğinden de yapılabilir. Örnek: Çözgü 40 denye ipek ipliği, cm'de 47 sıklıkta, atkı 90 denye ipek ipliği, cm'de 55 sıklıkta.

ŞİFON
Çok yumuşak ve ışık geçiren, bezayağı örgüde, ince tek katlı ve yüksek bükümlü ipek veya rayon ipliğinden dokunmuş kumaşlardır. 14-16 denye iplikten cm'de 40 sıklıkta dokunmaktadır.

ATLAS
Elbiselik kumaş olarak 8'li çözgü sateni örgüde dokunan parlak bir ipekli kumaştır.

İPEK JORJET
Atkı ve çözgüde yüksek S ve Z bükümlü ipliklerden, 2S2Z düzeninde, bezayağı örgüde dokunan ipekli bir kumaştır. Kumaş yıkandıktan sonra top boyama yapılır. Diri tutumlu, pürüzlü yüzeyli bir kumaştır.

İPEK ŞANTUK
Bezayağı örgdüe, doğal renkte ve düzgünsüzlükler ya da nopeler taşıyan ipek ipliklerden dokunan pürüzlü yüzeyli kumaşlardır. 150 denye iplikten cm'de 30 çözgü ve 28 atkı sıklıklarda dokunur.

İPEK MUSLİN
İpek iplikten bezayağı örgüde, seyrek olarak dokunan, yumuşak ve ince bir kumaş tipidir.

SARİ
Hindistanlı kadınlar tarafından eteklik olarak kullanılan iki kenarı bordürlü, renkli ipekli kumaşlardır. Turistik değeri önemlidir.

megep.meb.gov