Dokusuz Yüzeylerin (Dokunmamış Kumaşlar)
Dokunmamış tekstiller, dokuma ve örme olmayan, özel kullanımlar için imal edilen ve
kullanım süresine göre maliyeti çok düşük olan teknik tekstil ürünleridir. Sıvı çekici, sıvı itici,
esnek, sağlam, yumuşak, gergin, yanmayı geciktirici, filtre edici, antibakteriyel özellikleri
olabilir. Dokunmamış tekstillerde, ana hammadde elyaftır. Elyaf doğal veya sentetik olarak
ikiye ayrılır. Kullanımda ise devamsız elyaf veya devamlı elyaf (filament) olarak
kullanılabilir.
Nonwoven yüzey; kesikli veya filament halde, doğal ya da yapay liflerden
oluşturulmuş, kağıdı kapsam dışına alan, ipliğe dönüştürülmemiş ve bir çok bağlama
tekniklerinin herhangi birisi ile bağlanmış kumaş olarak da tanımlanabilir.
Kağıt ile nonwoven arasındaki farkı anlamak için malzemenin tanımlanması gerekir.
Malzeme aşağıdaki özelliklere sahipse Nonwoven olarak tanımlanabilir. Bu tanım EDANA
(European Disposables and Nonwovens Association-Avrupa Tek Kullanımlık Ürünler ve
Nonwoven Birliği) ve INDA (The Association of the Nonwoven Fabrics Industry-Nonwoven
Kumaş Endüstrisi Birliği) tarafından yapılmıştır.
a Lifli miktar dokunun % 50’den fazlasını meydana getiriyorsa uzunluğun çapa oranı
300’den daha büyük olan lifler kullanılıyorsa bu kumaşlar nonwoven olarak
isimlendirilir (kimyasal olarak düzenlenmiş bitkisel lifler hariç).
b Dokunun lifli miktarı toplam kütlenin % 30’undan daha fazlaysa ve aşağıdaki
kriterlerden birini veya ikisini yerine getiriyorsa bu kumaşlar nonwoven olarak
isimlendirilir. Kullanılan lif özellikleri yukarıdaki “a” şıkkı ile aynıdır.
- Uzunluğun çapa oranı 60’den fazla ise
- Dokuma yoğunluğu 0,4 g/cl değerinden az ise
Dokuma ve örme gibi klasik kumaş üretim yöntemlerinin teknik gelişimi hala devam
etmektedir. Ancak klasik metotlarda iplik üretimi, daha sonra kumaş olarak dokuma ve örme
işlemleri çeşitli pahalı ve zaman alan işlemlerin yapılmasını gerektirmektedir. Bu yüzden
verimliliği artırmak ve maliyeti azaltmak amacıyla birkaç tane klasik olmayan kumaş üretme
metodu geliştirilmiştir. Bu kumaşlar, genel olarak nonwoven olarak adlandırılmaktadır.
Nonwoven terimi esas olarak; bir yapıştırma maddesi uygulanarak veya içerikte olan
termoplastik elyafların yapıştırılmasıyla birlikte tutulan tekstil elyaflarından yapılan malzeme
kategorisini tanımlamaktadır. Bu ürünler klasik iplik, dokuma veya örme makinalarında işlem görmemiştir. Dokusuz yüzey kumaşların üretimi ilik hazırlığı, çözgü hazırlığı terbiye v.b. aşamaları içermediğinden daha kısa sürmekte bu nedenle üretim maliyeti düşük olmaktadır.
Nonwovenların örme ve dokuma ürünlere göre bir avantajı, gevşek elyafları kumaşa
dönüştürme işleminin yüksek hızıdır. Nonwovenlar hem üretici hem de tüketiciye bir çok
avantaj sunmaktadır. Zira bunlar genel olarak daha hızlı ve ucuz olarak üretilebilmekte ve
kullanıldıktan sonra atılabilmektedir. Geçmiş yıllarda üretimi büyük oranda artmış olan
nonwovenların kullanım alanları sayısızdır: kullanımdan sonra atılan temizleme bezleri ve
havlulardan daha dayanıklı ve yıkanabilen yatak çarşafları ve yastık kılıflarına, perdeler,
giysilerin telaları, ayakkabı astarı, endüstriyel filtre ve tıbbi malzeme için kumaşlar, ayrıca
daha yakın tarihlerde bluz, etek ve hatta dış giysi için kumaşlar.
ASTM (American Standarts for Testing Materials)’e göre nonwoven yüzeyler doğal
veya sentetik liflerin mekanik, kimyasal, ısı ve eritken yollarla veya bunların bir birleşik
yoluyla birleştirilmesi sonucunda üretilen yapılar olarak tanımlanmaktadır. Başka bir deyişle,
nonwoven ürünler, ipliğe dönüştürülmemiş ve yukarıda belirtilen çeşitli yöntemlerle birbirine
tutturulmuş doğal veya sentetik elyafların ya da sonsuz elyafların (flament) özel bir dokusu,
yaprağı veya yüzeyidir. Bu tanımlamaya göre, iplikten imal edilen geleneksel tekstil
malzemeleri nonwoven ürünler kapsamına girmez. Boyutsal değişmezlikleri, katlanmaya
dayanırlıkları, yüksek kopma ve yırtılma mukavemetleri dikkate alındığında kağıt ürünler de
nonwoven tanımının dışındadır. Bununla birlikte nonwoven ürünler kağıda benzer ürünlerden
çok tekstil yapılarına benzer bir ağ görünümündedir.
Konvansiyonel olarak üretilen kumaşlara oranlara çok daha ekonomik olmaları önemli
bir avantajdır. Çünkü üretim hatlarındaki safhalar çok azdır. Kumaş formasyonunun basitliği
ve üretim verimliliğinin çok yüksek olması pek çok endüstriyel alanda nonwovenları avantajlı
düzeye çıkarmaktadır. Fakat moda, dış giyim uygulamaları, güzel tuşe ve döküm, esneklik,
mukavemet, v.s. özellikler istendiğinde dokusuz yüzeylerin dezavantajı ortaya çıkmaktadır.
Bu özelliklerin geliştirilmesi yönünde pek çok araştırma yapılmaktadır. Lif ve hammadde
seçimi maliyet, üretim kolaylıkları ve istenen son kullanım özelliklerine bağlıdır. Lifler
dokusuz yüzeylerin ana bloklarıdır. Doğal ve yapay elyafların bir çoğu dokusuz yüzey
üretiminde kullanılmaktadır.
Dokunmamış tekstiller, örme ve dokumadan farklı olarak tek kullanımlık ve uzun
kullanımlık olmak üzere iki farklı amaç için üretilmektedir. Tek kullanımlık alanlar hijyen,
ıslak mendiller, tıbbi/cerrahi, hava filtrasyonunda, tek kullanımlık giysi alanlarında
kullanılırken, uzun kullanım tela, döşeme ve yatak, ayakkabı ve deri, kaplama/lamine, yer
kaplamaları/halı tabanı, bina inşaatında, jeotekstillerde/inşaat mühendisliğinde, otomotivde,
elektronik bileşenlerde ve tarımda kullanılmaktadır.
tekstilsayfasi.blogspot.com
