Bu yılın ilk yarısında tekstil sektörü, ihracatta Türkiye ortalamasından yüzde 50 daha fazla büyüdü. Yüzde 32 artış yakalanan altı aylık dönem sonunda tekstil ve hammaddelerinde 4,1 milyar dolarlık yurtdışı satışı gerçekleştirildi.
Türkiye' nin tekstil ihracatı, bu yılın ilk altı aylık döneminde 2010 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 32,2 oranında artarak 4,1 milyar dolara ulaştı. 2008 yılı genelinde yüzde 3,9 oranında ihracat artışı kaydeden, ancak 2009 yılını yüzde 19,1 oranında ihracat düşüşü ile kapatan tekstil sektörü, 2010 yılının istisnasız tüm aylarında ihracatını artırmıştı ve 2010 yılı genelinde yüzde 18,4 oranında ihracat artışını da yakalamıştı. 2011 yılının ilk altı aylık döneminde de tekstil sektörü ihracat artış oranı yüzde 32,2' ye ulaşmış bulunuyor. Genel ihracattaki pay arttı Aylık bazda incelendiğinde, 2011 yılının Ocak ayında yüzde 26,7, Şubat ayında yüzde 32,5, Mart ayında yüzde 33,9, Nisan ayında yüzde 35,7 ve Mayıs ayında yüzde 36,8 oranında ihracat artışının Haziran ayında biraz ivme kaybederek yüzde 28,2 olarak gerçekleştiği görülüyor. 2011 yılının ilk yarısında Türkiye' nin genel ihracatı yüzde 20,2 oranında artışla 54,7 milyar dolardan 65,8 milyar dolara yükselirken; sanayi ihracatı yüzde 24,3 oranında artarak 44,7 milyar dolardan 55,6 milyar dolara çıkmış durumda. Tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı da yüzde 31,2 oranında artarak 5,5 milyar dolara ulaştığı görülüyor. 2011 yılının ilk yarısında tekstil sektörünün ihracat artışı, hem Türkiye genel ihracat artışından, hem de sanayi ihracat artışından daha yüksek olduğu görülüyor. Tekstil sektörü bu yılın ilk altı aylık döneminde kaydettiği ihracat performansı ile Türkiye genel ihracatı içindeki payını yüzde 5,7' den yüzde 6,2' ye, sanayi ihracatı içindeki payını ise yüzde 6,9' dan yüzde 7,4' e yükseltmiş durumda. İhracatın yarısı AB ülkelerine Bu yılın Ocak-Haziran döneminde Türk Cumhuriyetleri ülke grubu hariç, AB ülkeleri, Eski Doğu Bloku ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, Afrika ülkeleri, Amerika ülkeleri, Asya ve Okyanusya Ülkeleri, diğer Avrupa Ülkeleri ile Serbest Bölgeler olarak sıralanan diğer tüm ülke gruplarına Türkiye' den yapılan tekstil ihracatında yüzde 12,8 ile yüzde 41,7 arasında değişen oranlarda artışlar gerçekleşti. Yılın ilk altı ayında 4,1 milyar dolarlık tekstil ihracatının 2 milyar dolarlık kısmı, diğer bir ifade ile yüzde 49,8' lik bölümü 27 AB ülkesine yapılmış ve ihracat 2010 yılının ilk altı ayına kıyasla yüzde 41,7 oranında artış kaydetmiş bulunuyor. Bu oran ülke grupları bazında kaydedilen en yüksek oranlı ihracat artışı olarak görülüyor. Küresel krizin ardından, 2010 yılında gelişmiş ülkelerin ekonomilerindeki iktisadi toparlanmayla birlikte, geleneksel pazarlarımızdan AB ülkelerinde, yüksek borçluluktan kaynaklanan sorunlar olmasına rağmen ihracatta yüksek performans kaydedilmiş durumda. 2011 yılının Ocak-Haziran döneminde 27 AB ülke grubuna yönelik tekstil ihracatında kaydedilen yüzde 41,7' lik artış, toplam tekstil ihracat artış oranı olan yüzde 32,2' nin üstünde seyretti. Bu yüksek artış sonucunda Ocak-Haziran 2011 döneminde AB ülkelerine yönelik ihracatın toplam tekstil ihracatında aldığı pay yüzde 46,5' den yüzde 49,8' e yükselmiş bulunuyor. Doğu Avrupa' ya ihracat artıyor Rusya Federasyonu, Ukrayna, Beyaz Rusya, gibi ülkelerin yer aldığı ve Türkiye' nin AB ülkelerinin ardından en büyük ikinci tekstil pazarı olan Eski Doğu Bloku Ülkeleri grubuna yönelik tekstil ihracatı, bu yılın Ocak- Haziran döneminde yüzde 33,1 oranında artarak 729,1 milyon dolara yükseldi.. Bununla beraber, söz konusu ülke grubuna yönelik ihracatta ulaşılan artış oranının, toplam tekstil ihracatında ulaşılan artış oranının çok az üzerinde olması neticesinde Eski Doğu Bloku ülkelerinin Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay yüzde 17,7' ten yüzde 17,8' e yükselmiştir. Tekstil ihracatında üçüncü en büyük pazar konumundaki Cezayir, Libya, Mısır, Tunus, Fas ve Güney Afrika Cumhuriyeti' nin dahil olduğu ve Türkiye' nin önemli tekstil pazarlarından biri olan Afrika ülke grubuna 2011 yılının ilk yarısında yüzde 12,8 oranında artışla 364,5 milyon dolarlık tekstil ihracatı yapılmıştır. Toplam tekstil ihracat artış oranına göre düşük kalan bu artış oranı sonucunda Afrika ülkelerinin Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay yüzde 10,4' den yüzde 8,9' a gerilemiştir. Ortadoğu ülkelerine, bu yılın yılının ilk altı aylık döneminde yüzde 18 artışla 343 milyon dolar değerinde tekstil ürünü ihraç edildi. Suudi Arabistan, Irak, İran, İsrail, Kuveyt gibi ülkelerin yer aldığı Ortadoğu ülke grubuna yönelik tekstil ihracat artış oranının genel tekstil ihracat artış oranından daha düşük olması neticesinde söz konusu ülke grubunun Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay yüzde 9,4' den yüzde 8,4' e gerilemiş durumda. En büyük artış elyaf ihracatında Bu yılın Ocak-Haziran döneminde elyaf, iplik, dokuma kumaş, örme kumaş ve dokusuz yüzeyler, keçeler ve vatkalar olarak belirlenen belli başlı tekstil ürün gruplarında ihracat incelendiğinde, ipek lifi, bitkisel lifler, ipek ipliği ve tüylü örme kumaş ihracatının 2010 yılının eş dönemine kıyasla yüzde 8,3 ile yüzde 83,7 arasında değişen oranlarda azaldığı görülüyor. Bununla beraber, diğer tüm tekstil ürünlerinin ihracatı yüzde 15,7 ile yüzde 144,1 arasında değişen oranlarda artmış bulunuyor. İlk altı aylık dönemde, 2010 yılının aynı dönemine kıyasla, Türkiye' den yüzde 49,4 oranında artışla 381,4 milyon dolar değerinde elyaf, yüzde 46,9 artışla 882 milyon dolar değerinde iplik ve yüzde 24,4 oranında artışla 1,4 milyar dolar değerindeki dokuma kumaş ihraç edildi. Diğer önemli ihracat kalemlerinden örme kumaşların ihracatı yüzde 29,6 oranında artışla 807,1 milyon dolara yükselirken, dokusuz yüzeylerin ihracatı yüzde 54,6 oranında artarak 148,4 milyon dolar oldu. En büyük pay dokuma kumaşın Toplam tekstil ihracatında elyaf ihracatının payı yüzde 9,3, iplik ihracatının payı yüzde 21,5, dokuma kumaş ihracatının payı yüzde 33,5 olarak hesaplanıyor. Dokuma kumaşların yanı sıra, konfeksiyon sanayinin bir diğer temel hammaddesi olan örme kumaşların ihracatının toplam tekstil ihracatındaki payı yüzde 19,7 olurken, kullanımları ve dolayısıyla önemleri gün geçtikçe artan dokusuz yüzeyler (non-woven), vatka ve keçelerin payı ise yüzde 3,6 olarak kayda alınmıştır. Elyaf, iplik ve dokuma kumaşların alt ürün grupları incelendiğinde 2011 yılının ilk yarısında pamuk lifleri, ihracatında yüzde 144,1 ile en yüksek oranda artış görülen ürün grubu olarak dikkat çekiyor. Bilindiği üzere 2010 yılında dünya ikliminde meydana gelen değişiklikler sonucunda Pakistan, Hindistan, Çin, Brezilya gibi özellikle pamuk üretiminin yoğun olduğu ülkelerde meydana gelen yüksek yağışlar ve sel felaketleri pamuk üretimini büyük oranda sekteye uğratmıştı. Bununla beraber 2011 yılının ilk yarısında en çok ihraç edilen elyaf türü yüzde 18,5 artış oranı ve 223,3 milyon dolarlık ihracat değeri ile sentetik-suni devamsız lifler oluşturuyor. Ayrıca yün ve ince-kaba hayvan kıllarının ihracatında elde edilen yüzde 99,9 artış oranı da dikkat çekiyor. En fazla ihraç edilen iplik çeşidi ise yüzde 101,3 artışla 309,3 milyon dolarlık ihracat değeri ile pamuk iplikleri oldu. En fazla ihraç edilen dokuma kumaşlar ise yüzde 29,9 oranında artış ve 643 milyon dolarlık ihracat değeri ile pamuklu dokuma kumaşlar oldu. 2011 yılının ilk altı ayında en çok ihraç edilen örme kumaş türü ise yüzde 29,6 artış ve 468,3 milyon dolar ihracat değeri ile diğer örme kumaşlar oldu. Avro ve dolar parite farkı ihracata yaradı Bu yılın ilk altı ayında gerçekleştirilen 4,10 milyar dolarlık tekstil ihracatının, 2,04 milyar dolarlık bölümü 27 AB ülkesine avro üzerinden gerçekleştirildi. 2010 yılı Ocak-Haziran döneminde 1 avro, 1,33 dolara eşitken, 2011 yılının Ocak-Haziran döneminde avronun değeri dolara karşı yüzde 5,37' lik artışla 1,40 düzeyine yükseldi. Bu durumda, 2011 yılı Ocak-Haziran döneminde avro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yer alırken, 2010 yılının aynı dönemine göre yüzde 5,37' lik oranda daha fazla yansıyor. Böylelikle dolar bazındaki istatistiklerde yüzde 5,37 oranında fiktif bir artış yaratıyor. Buna göre, bu yılın Ocak-Haziran döneminde gerçekleştirilen 4,1 milyar dolarlık tekstil ihracatının 2,04 milyar dolarlık bölümü avro üzerinden gerçekleştirilerek dolar üzerinden hesaplandığı dikkate alındığında, 2,04 milyar dolarlık ihracatta pariteden kaynaklanan yüzde 5,37' lik fiktif artış meydana geldiği görülüyor. Bu çerçevede 2,04 milyar dolarlık avro bölgesine yapılan ihracat, yüzde 5,37' lik pariteden kaynaklanan fiktif artıştan arındırıldığında, AB' ye ihracatın gerçek değeri 1,93 milyar dolar olmakta ve bu durumda 2011 yılı Ocak-Haziran döneminde reel toplam ihracat tutarı 3,99 milyar dolar olmakta. Söz konusu ihracat tutarı, 2010 yılı Ocak-Haziran döneminde gerçekleştirilen 3,10 milyar dolarla kıyaslandığında ise 2011 yılının Ocak-Haziran döneminde tekstil sektörünün ihracat performansında reel yüzde 32,2' lik değil, reel bazda yüzde 28,7' lik artış meydana gelmiş olmakta. Haziran ayında kapasite kullanım oranı düştü Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından Temmuz ayında açıklanan Sanayi Üretim Endeksi' ne göre, 2011 yılının Mayıs ayında tekstil ürünlerinin imalatında üretim endeksi, bir önceki aya (2011 Nisan) göre yüzde 0,4 oranında, 2010 yılının aynı ayına (Mayıs) göre ise yüzde 3,3 oranında azaldı. Diğer yandan, Merkez Bankası tarafından Temmuz ayında açıklanan verilere göre, tekstil ürünleri imalat sanayinde kapasite kullanım oranı 2010 yılının Haziran ayında yüzde 78,6 iken, 2011 yılının Haziran ayında yüzde 75,9' a düştü. Bu rakamlardan hesapla, tekstil ürünleri imalat sanayinde kapasite kullanım oranının, 2011 yılının Haziran ayında bir önceki yılın Haziran ayına göre yüzde 3,4 oranında gerilediği görülüyor. Diğer yandan, sektörel kapasite kullanım oranı 2011 Mart ayında yüzde 78,7 iken, Nisan ayında yüzde 77,5' e geriledi ve Mayıs ayında yüzde 78' e yükselirken Haziran ayında yüzde 75,9 ile 2011 yılının ilk yarısının en düşük kapasite kullanım oranına indi. AB' deki olumsuz gelişmeler dikkatle izleniyor Haziran ayında tekstil sektörünü etkileyen uluslararası olayların başında yine AB ekonomilerinde meydana gelen olumsuz gelişmeler ve avro/dolar paritesindeki düşüş yer aldı. Geçtiğimiz ayı, Avro Bölgesi' nin sorunlu ekonomilerinden Portekiz' e yönelik 78 milyar Avro değerinde yardım paketinin AB ekonomi ve maliye bakanlarınca onaylanmasıyla Avro değer kazanmasına rağmen, ay ortasından itibaren Yunanistan' ın borç sorununun tekrar gündeme oturması ve AB ekonomisine ilişkin soru işaretlerinin devam etmesi Avro/Dolar paritesini tekrar dolar lehine çevirirken, ihracat sektörlerimiz açısından da olumsuz bir gelişme olarak öne çıkmakta. Diğer yandan, Avro bölgesinin borç krizi içindeki ülkelerin kredi notları düşenlere İtalya' nın da katılabileceği beklentisi ve bu yöndeki haberlerin artması Avro/Dolar paritesinin gerilemesinde etkili oluyor. 2011 yılının ilk dört aylık döneminde güçlü bir seyir izleyen ve artan cari açıkla birlikte aşırı ısınma eleştirilerine konu olan ekonominin Merkez Bankasının ekonomiyi soğutmak amacıyla aldığı önlemler paralelinde yılın geri kalan döneminde bir miktar ivme kaybedeceği tahmin edilirken, bu önlemlerle birlikte büyüme ve istihdam verilerinin de olumsuz etkilenmesinden endişe edilmekte.
hedefdergisi2023
