Farklı Çözeltilerde Bekletilen Ameliyat İpliklerinin Düğüm Mukavemetlerinin
İncelenmesi
Ameliyat ipliği, mekanik bir destek olmaksızın gerilime dayanacak yeterli mukavemet ile cerrahi sebepler yüzünden açılan veya tesadüfen kesilen vücut dokularını, yaranın iyilesmesi sağlanıncaya kadar birbirine yapıstırmak ve kan damarlarını bağlamak için kullanılan doğal veya sentetik orijinli cerrahi dikis malzemesidir ve yaklasık 4000 yıldır yaraların kapatılmasında kullanılmaktadır. Cerrahi sebepler yüzünden kesilen dokularda veya kendinden olusan vücut yaralarında ameliyat ipliği kullanımının temel amacı normal gerilim güçlerine karsı koymaya yeterli bir iyilesme sağlanıncaya kadar yara kenarlarını karsılıklı tutturmaktır. Ameliyat ipliği malzemesinden beklenen özellik en kısa zamanda en fazla iyilesme için yara dokusunu hassas bir sekilde yakınlastırmasıdır. Yaralı bir dokuda sutur materyalinin kullanılmasının temel amacı; ameliyat ipliğinin biyolojik ortamdaki bozunma zamanı, dokunun iyilesmis haldeki mukavemetinin, yaralanmadan önceki mukavemetine ulasmasına yetecek kadar uzun olmalıdır. Uygun ameliyat ipliğinin seçilebilmesi, yara iyilesmesi sırasındaki hücresel, fizyolojik ve biyokimyasal olayları içeren dinamik sürece ve ameliyat ipliklerinin yapısal özelliklerine bağlıdır.
Absorbe Olan Ameliyat İplikleri
Gerilme mukavemetlerini 60 günde kaybeden ve bozunarak yok olan ameliyat iplikleri bu sınıfa
girmektedir. Absorbe olan ameliyat iplikleri, ya katgütte olduğu gibi doku enzimleri tarafından
sindirilmekte veya sentetiklerde olduğu gibi akciğer veya böbrekten salınan doku sıvılarınca hidrolize
edilmektedir.
Absorbe olan ameliyat ipliklerinin canlı doku içindeki davranısını belirleyen 2 özellik vardır:
• Bozunma oranı ile kütle kaybı,
• Gerilme mukavemetini koruması.
Absorbe olan ameliyat ipliklerinin gerilme mukavemetlerini kaybetmeleri tamamen absorbe olduklarını gostermemektedir. Çünkü absorbe olan tüm ameliyat iplikleri, mukavemetlerini kaybettikten sonra bir sure daha doku içinde kalmaktadırlar.
Doğal Ameliyat İplikleri
Katgüt; cerrahi bağırsak olarak adlandırılan bu doğal ürün, koyun bağırsağının mukoza altı gözenekli dokusundan veya sığırın seroz zarından elde edilir. Zayıf gerilme mukavemeti, biyolojik ortamda zayıf düğüm kararlılığı ve yüksek doku reaktivitesi yüzünden kullanımı azalmaktadır. Cerrahide katgüt “Basit (normal)” ve “Krome” olmak üzere ikiye ayrılır. Basit katgüt; islenmemis olduğu için gerilme mukavemetini yalnızca 4-5 gün korur ve 2 hafta sonra yara emniyeti tamamen yok olur Normal katgüt, deri altı yağlı dokuların ve hızlı iyilesen dokuların dikilmesinde kullanılır. Bozunma enzimatiktir ve doku tepkimesi ortadır. Dokuyu yüksek saflıkta birlestirir ve islem hijyeniktir.Krome katgüt; krome asit tuzları ile kromizasyon islemi görmüs katgüt, geciken bir absorbsiyon zamanına sahip olmustur ve düz katgüte göre doku reaksiyonunda bir azalma görülmüstür. Bozunma enzimatiktir ve doku tepkimesi ortadır. Deri kapatıcının üst tabakalarında kullanılır. Kollagen iplikleri; özellikle göz cerrahisinde bu dikis malzemeleri asgari doku tepkisi yaratır. Absorbe edilme ve iyi düğüm atma özelliğine sahiptir.
Sentetik Ameliyat İplikleri
Sentetik ameliyat iplikleri polymerlerden elde edilen sentetik kollagenden yapılır. Sentetik Ameliyat iplikleri enzimatik bozunma(doğal ameliyat iplikleri)’nin zıddına hidroliz tarafından kırılmaz daha az doku tepkimesine sebep olur. Polyglaktin 910 ameliyat iplikleri; bütün sentetik absorbe olan ameliyat iplikleri gibi hidrolizle bozulur. Enzimatik sindirime maruz kalan doğal absorbe olan ameliyat ipliklerine kıyasla biyolojik ortamda gerilme mukavemet kaybı oranı azalır. Polydioxanone ameliyat iplikleri; absorbe olan diğer ameliyat ipliklerine göre yaraların daha uzun süre kapatılması amacı ile üretilmistir. Biyolojik ortamda arttırılmıs gerilme mukavemetine sahiptir ve hidroliz yolu ile çok yavas absorbe olur.Pürüzsüz bir yapıya sahip olması dikisi kolaylastırarak doku zedelenme olasılığını azaltır. Polyglikolik asit ameliyat iplikleri; katgüt’e kıyasla gecikmis absorbsiyonu ve azalmıs doku reaksiyonuna ilaveten iyi gerilme ve düğüm mukavemetlerine sahiptir. Polimetilenkarbonat; sentetik monoflament olup, Polidioksanon’un gerilme mukavemetini iyi koruma özelliği ile gelismis kullanım özelliklerini birlestirmek için üretilmistir. Poliglekaplon 25; monofilament ameliyat ipliği olup, kolay kullanım ve bağlama için üstün eğilip bükülme yeteneği sunar. Doku içinde neredeyse inert bir davranıs gösterir.
Absorbe Olmayan Ameliyat İplikleri
Mukavemetlerini 60 günden daha fazla koruyabilen ameliyat iplikleridir. Bu iplikler, canlı
dokuda, enzimler tarafından sindirilmeye etkili bir sekilde karsı koymakta olup, kütle kaybı olmadan
fiziksel özelliklerini biraz kaybederek vücut içinde kalmaktadırlar. Buna rağmen, bazıları bir zaman sonra vücutta kaybolmaktadırlar.
Absorbe olmayan ameliyat iplikleri, sahip oldukları gerilme mukavemetlerindeki farka bağlı olarak 3
sınıfa ayrılır:
• Đpek ve monofilament veya multifilament sentetik iplikler
• Pamuk, keten ve üzeri kaplanmıs doğal ve sentetik iplikler
• Monofilament veya multifilament çelik tel iplikler
Birinci sınıf, ikinci sınıftan daha güçlü olup, üçüncü sınıf ise en güçlüdür. Absorbe olmayan ameliyat
ipliklerinden, günümüzde en yaygın olanları; ipek, poliamid, polipropilen, polyester ve metal ipliklerdir.
1.Doğal Ameliyat İplikleri
İpek ameliyat iplikleri; iyi kullanım özellikleri vermesi nedeniyle genellikle braidörme formda üretilir. Ancak, çok küçük çaplı ve mikro cerrahi ve göz cerrahisinde kullanılabilecek bir ameliyat ipliği için bükümlü yapıda üretilir. Bükümlü ipek ameliyat ipliği, hassas dokuların küçük düğümlerle birlestirilebilmesi bakımından önemlidir.İpek, yumusaklılığı, inceliği, esnekliği, kullanım ve bağlama kolaylığı ile aranan ameliyat ipliği malzemesidir. İpek ameliyat ipliklerinin klinik avantajı düğüm emniyeti için çok az düğüm gerektirmesidir. Bozunma olmaz, doku tepkimesi ortadır ve absorbe olan nemden dolayı mukavemet düser,1 yıl içinde tamamen kaybolur.Örgülü ipek ameliyat ipliklerinin istenilen mukavemette örülmesi gerekmektedir. İplik boyuca lif patlamaları azaldığından ameliyat sırasında dokunun zarar görmesi ortaya çıkmayacaktır.Bükümlü ameliyat iplikleri büküldükten sonra üzerindeki serisin NaOH veya diğer yöntemlerle gideriliyor. Bu ipliklerin kusurlarından olan bükümün toplanarak düğüm haline gelmesi ve bununda ameliyat sırasında dokunun zarar görmesine neden olması talebin devamlı seklinde düsmesine yol açmıstır. En büyük dezavantajı ise esnemenin fazla olmasıdır.Keten ameliyat iplikleri; cerrahi keten bitkisinin liflerinden bükülerek hazırlanan temizlenmis ve dokular tarafından emilemeyen sterilize edilmis cerrahi dikis malzemesidir. Fazla rutubette kolayca nemçeker ve
mukavemetinden kaybetmez.Pamuk ameliyat iplikleri için uzun lifli pamuk çesitleri kullanılır. Su emme kabiliyeti çok yüksektir. Yeni ameliyat ipliklerinin kullanıma girmesiyle artık tamamen kullanılmaz olmuslardır.At kılından yapılan ameliyat iplikleri; atların kuyruk ve yelelerinden elde edilirler.45 cm uzunluğuna kadar bulunurlar.Ortalama kalınlıkları 140 mikrondur..Bu lifler günümüzde kullanılmamaktadır.
2.Sentetik Ameliyat İplikleri
Polyamid ameliyat iplikleri; ilk sentetik ameliyat ipliğidir. Ameliyat ipliği olarak poliamid 6 ve poliamid 6,6 kullanılmaktadır. Monofilament ve braid olmak üzere 2 ayrı yapıda üretilir [5,7, 8]. Monofilament olarak cerrahide en fazla kullanılan absorbe olmayan ameliyat ipliğidir. Yüksek gerilme mukavemeti mükemmel elastik özelliği, minimum doku reaksiyonu ile tanınır. Dikisi yerinde tutması için 3 veya 4 fazladan düğüm atıs sayısı gerektirir. Bu nedenle, düğüm atıs sayısını azaltmak ve eğilip bükülebilirliğini arttırmak için alkol içinde ıslatılmıs olarak sunulur [5,7,8]. Multifilament braid poliamid ameliyat iplikleri, biraz daha yüksek enfeksiyon oranı yanında, daha eğilip bükülebilir ve daha kolay kullanıma sahiptir.Polyester ameliyat iplikleri; monofilament ve multifilament formda üretilir. Braid Polyester ameliyat iplikleri, monofilamentlerle aynı yüksek gerilme mukavemeti ve düsük doku reaksiyonuna ilaveten, gelismis kullanım özellikleri ve düğüm emniyeti sağlamak için üretilmistir. Poliester ameliyat iplikleri, mukavemet açısından metal ameliyat ipliklerinden sonra gelir. Polypropilen ameliyat iplikleri; monofilament yapıda kullanılan yumusak bir malzemedir. Dokuya yapısmayan çok kaygan bir yüzeye sahiptir. Yüksek pürüzsüzlüğü, düğüm emniyetini tehlikeye sokar ve bunu gidermek için ilave dikis sayısı gerektirir.
3.Metalik ameliyat İplikleri
Bugün tekstil alanında sınırlı olarak kullanılan metal lifler;
1-Saf yumusak metallerden
2- Metal alasımlardan ince flamentler halinde çekilmektedir. Tekli ve birden fazla lif olarak kullanılırlar.
Bugün diğer sentetik lifler gibi yumusatılmıs polimeri düze deliklerinden ya da benzer biçimde ince uzun
teller halinde çekilirler. Çelik ameliyat iplikleri; hem monofilament hem de bükümlü yapıda üretilen paslanmaz çelik ameliyat iplikleri, yüksek gerilme mukavemetine ve doku içinde hareketsizliği nedeniyle düsük doku reaksiyonuna sahiptir ve bozunma olmaz. Dokuda parçalanmadığı için gerilme mukavemeti kaybı çok azdır. Bronz ameliyat iplikleri; %29 Cu,%8,5 Sn,%2,5 Zn karısımıdır. Ayrıca Al ihtiva eder. Al miktarı %8, geçmemektedir. Gümüs ameliyat iplikleri; sterilize edilmis gümüs tellerinden yapılır. Altın ameliyat iplikleri; sterilize edilmis altın tellerinden yapılır.
MATERYAL VE METOT
Materyal
Çalısmada kullanılan ameliyat iplikleri, USP-1 (EP-5), USP-0 (EP-4), ve USP-4/0 (EP-2) kodlarında ve 75 cm uzunluğunda normal ve krome katgüt tipi ipliklerdir. Yapılan bütün deneyler 21°C sıcaklık ve % 50 nem ortamında gerçeklestirilmistir. Bu ortam kosulları, Stuttgart Tekstil Lif ve Arastırma Enstitüsü Biyomedikal Laboratuarı’ndaki tıbbi malzemeler için standart kullanılan kosullardır.
Metot
Krome katgüt ve normal katgüt ameliyat iplikleri; izotonik serum fizyolojik çözeltisi içerisinde 28 gün bekletilmistir. Bu deney için 2 ayrı çözelti kullanılmıstır. Normal katgüt ipliğinden düğümlü ve düğümsüz olmak üzere numuneler alınmıs ve bunların herbiri antibiyotikli ve antibiyotiksiz çözeltilerde ayrı ayrı bekletilmistir. Krome katgüt ipliğinden de aynı sekilde alınan numuneler çözeltilerde bekletilmistir. Dolayısıyla Çizelge ?’de görüldüğü gibi 8 faklı grup numune 28 gün çözelti içerisinde bekletilmistir. Numunelerin her gün sonunda mukavemet değerleri tespit edilmistir. Antibiyotik ve ağrı kesici gibi her operasyonda mutlaka kullanılan ilaçların katgüt ipliğin mukavemetine etkisi incelenmistir. Deneyde kullanılan iki çözeltinin özellikleri asağıda verilmistir.
SONUÇ ve ÖNERİLER
Deney sonuçları gösterdi ki krom tuzlarının ölçülen iplik numaraları içinde, düğüm mukavemeti üzerine etkisi olmamakla birlikte iplik çapı ile olan değisim üzerine katkısı olup antibiyotik ve ağrı kesici gibi her operasyonda kullanılan ilaçların katgüt ipliğin mukavemetine etkisi vardır. Ameliyat sonrası biyolojik ortamda, krom tuzlarının vücuttaki proteolitik enzimlere karsı direnci arttırması beklenir. Böylece Krome Katgüt’ün vücutta absorbe süresi Norma Katgüt’lerinkinden daha fazla olması beklenir. Zamana bağlı olarak simule edilmis biyolojik ortamda böyle bir çalısma devam etmekte olup sonuçlar alındığında yayınlanacaktır.
teknolojikarastirmalar.com
