1. GİYSİ TÜRLERİ
1.1. Giyimin Tanımı ve Giyimi Etkileyen Faktörler
Giyim ; insan vücudunu dış etkilerden korum ve örtünme ihtiyacı ile ortaya çıkan
giyim , günümüzde süslenmek ve çalışma ortamının gerektirdiği kullanım özellikleri ile
farklı amaçlara hizmet edecek şekilde gelişmeler göstermiştir.
Giyimi Etkileyen Faktörler: Kişilerin giyimindeki doğru seçimi, toplum içindeki
yerini belirlemede davranışları kadar etkileyici olduğu düşünülebilir.
Giyim seçimini etkileyen faktörler :
Ø Cinsiyet: Bireyin kız ya da erkek oluşu giyim seçiminde önemli bir faktördür.
Ø Yaş : Bebek, çocuk, genç giyimleri, yetişkin, orta yaş ve yaşlı insanların giyim
tarzı birbirinden farklıdır.
Ø Sosyal Çevre- Sosyal Statü: Giysilerin giyileceği ortama göre toplumun kabul
ettiği şekilde veya çalışma ortamına uygun giyinmek kişiler için sosyal bir
sorumluluktur.
Ø Sosyal Yaşantı: Evde daha rahat giysiler kullanılırken , özel kutlama, düğün
vb’de daha özelliği olan giysiler tercih edilir.
Ø Mevsim: Mevsimin özelliğine göre farklı giyim ihtiyaçları ortaya çıkar.Örneğin
kışın giyilen kabanlar, baharda tercih edilmez.
Ø Zevk: Kişilerin farklı giyinme tarzı, zevki ve çizgisi vardır. Birinin beğendiği
bir giysiyi, bir başkası beğenmeyebilir.
Ø Moda: Özellikle moda akımları seri üretimdeki giysilere şekil vermekte, daha
önce giyilmesi düşünülmeyen kıyafetler göz alışkanlığı ile büyük kitleler
tarafından kabul görmektedir.
2.2. Giysi Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Çocuk Giyimlerinin Seçimi: Çocuk giyimlerinin seçiminde, çocukların hareketliliği
dikkate alınarak giysilerinin sağlıklı, sık yıkanabilen , terletmeyen ve mevsime uygun, doğal
tekstil maddelerinden üretilmiş olanları tercih edilir. Çocuğun yaşına uygun çeşitli
süsleyicilerin kullanıldığı şık ve sevimli giysilerin seçilmesi çocuğun zevkini geliştirir.
İç Giyim Seçimi: Kadın, erkek ya da çocuk iç giyimleri direk olarak insan tenine
giyildiği için mevsime uygun olarak ince pamuklu ya da yünlü dokumalar kullanılır. Sık sık
yıkanabilen , vücudu saran iç giyimlerde sentetikler sağlık açısından tercih edilmemelidir.
Dış Giyim Seçimi: Dış giyim seçiminde giyimi etkileyen faktörler dikkate alınır.
1.3. Giysi Türleri
1.3.1. Cinsiyete Göre Giysi Türleri
a)Kadın giyimi: İyi bir görünüşe sahip olmak, başkaları üzerinde iyi bir etki
yaratmak için kadınların giydikleri giysilerdir.
b)Erkek giyimi: Toplumdaki sosyal statülerine ve modaya göre değişiklik gösteren
giysilerdir.
c) Çocuk giyimi: Çocuğa kişilik kazandıran, büyüme ve gelişmesine engel olmayan
rahat ve kullanışlı giysilerdir.
1.3.2. Giysi Çeşidine Göre Giysi Türleri
a)İç giyim: Ten üzerine giyilen, teri emen, rahat ve sağlıklı kumaşlardan yapılmış
giysilerdir.
b)Dış giyim: İç giyim üzerine giyilen, modaya, çevreye, yaşa, iklime, ekonomik
duruma, sosyal yaşantıya, kumaş özelliğine göre değişiklik gösteren giysilerdir. 5
KADIN ÜST GİYİMİ ERKEK ÜST GİYİMİ ÇOCUK ÜST GİYİMİ
Manto
Kostüm
Etek
Elbise
Bluz
Pantolon
Fantezi giysi
T-Shirt
Palto
Ceket
Pantolon
Takım elbise
Üniforma
Gömlek
Yelek
Palto
Ceket
Kaban
Elbise
Pantolon
Etek
Bluz
KADIN İÇ GİYİMİ ERKEK İÇ GİYİMİ ÇOCUK İÇ GİYİMİ
Gecelik-
Sabahlık
İç çamaşırları
Mayo-Bikini
Sabahlık
Pijama
İç çamaşırları
Mayolar
Bebe çamaşırları
İç çamaşırları
Gecelik
Pijama
Tablo1.1
1.3.3. Kullanım Yerlerine Göre Giysi Türleri
a) Spor giyim: Rahatlık, pratiklik sağlayan, sportif çalışmalarda, seyahatlerde tercih
edilen giysilerdir.
b) Günlük giyim: Evde, piknikte, günlük yaşamda kullanılan sade, kullanışlı, rahat
modellerdir.
c) İş elbiseleri: Çalışan kişinin rahat olması, kıyafetlerinin temiz kalması amacıyla
tercih edilen basit giysilerdir.
d) Fantezi giyim: Moda akımından etkilenen, dantel, tül, organze, ipek gibi
kumaşlarla hazırlanan, çeşitli süslemelerle özellik kazandırılmış giysilerdir. 6
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyet sonunda edindiğiniz bilgileri aşağıdaki sorulara vereceğiniz cevaplarla
ölçüp kontrol edebilirsiniz
.
ÖLÇME SORULARI
Aşağıdaki sorulara doğru (D), yanlış (Y) olarak cevap veriniz.
1. Giyimler, cinsiyete göre; kadın giyimi, erkek giyimi, çocuk giyimi olarak
gruplandırılır.
2. Ten üzerine giyilen, teri emen, rahat ve sağlıklı kumaşlardan yapılmış giysilere dış
giyim denir.
3. T-shirt bir iç giyim çeşididir.
4. Rahatlık, pratiklik sağlayan, sportif çalışmalarda, seyahatlerde tercih edilen giyimler
spor giyimlerdir.
5. Fantezi giyimler, dantel, tül, organze, ipek gibi kumaşlardan hazırlanan giyimlerdir.
6. Tayt, bir kadın iç giyimidir.
7. Kullanım yerlerine göre giyimler; spor, günlük, iş elbiseleri ve fantezi giyimler olarak
gruplandırılır.
8. Giyim insanların süslenme ihtiyacından doğnmuştıur.
9. Giyimin ilk amacı örtünme ve insanları dış etkilerden korumadır.
10. Yaş, giyim seçimini etkileyen faktörlerdendir.
11. Giyimi etkileyen faktörlerden sosyal yaşantı: Giysilerin çalışma ortamına uygun
giyinmek kişiler için sosyal bir sorumluluktur.
12. Çocuk giyimlerinde, çocukların hareketliliği nedeni ile doğal tekstil maddelerinden
üretilen sağlıklı giysiler seçilir.
DEĞERLENDİRME
Değerlendirme sonucunda, yanlış cevaplarınız için konu tekrarı yapınız.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME7
ÖĞRENME FAALİYETİ-2
Bu faaliyette verilecek bilgi ve beceriler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında
çeşitli vücut tiplerini doğru olarak tanımlayabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
Çevrenizdeki çeşitli vücut tiplerini inceleyerek kadın, erkek, çocuk vücut tipleri
arasındaki farklılıkları araştırınız.Araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla tartışınız.
2. ÖLÇÜ ALMA
2.1. İnsan Vücudu Ölçü ve Oranları
Vücut ölçülerine göre kalıp elde etmek için ölçü almak gerekir. Her biçki sisteminin
kendi özelliğine göre ölçü alma tekniği vardır. Sistemin başarısı ölçü alma tekniğinin iyi
kavranmasına ve kullanılmasına bağlıdır. Ölçü iyi alındığı zaman elde edilen kalıplar vücuda
uygunluk gösterir. Kalıplarda çıkan kusurlar yine ölçülerin iyi kontrol edilmesiyle
düzeltilebilir.
ÖĞRENME FAALİYETİ-2
ARAŞTIRMA
AMAÇ 8
Şekil 2.1
2.2. Vücut Tipleri
2.2.1. Kadın Beden Tipleri
Boya Göre:
Ø Kısa beden tipi
Ø Uzun beden tipi
Ø Normal beden tipi
Vücut Tipine Göre:
Ø Dar basenli bedenler
Ø Normal basenli bedenler
Ø Geniş basenli bedenler9
Tablo 2.1
Normal bedenden sapan kadın vücut yapılarının oranlarına göre beden numaraları
aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
1-TAM BOYA GÖRE BEDEN SEMBOLLERİ
160 cm Kısa bedenler 18,19,20…
168cm Normal bedenler 36,38,40…
176cm Uzun bedenler 72,76,80…
2.BEDEN ÖLÇÜSÜNE
GÖRE
BEDEN SEMBOLLERİ
84 cm 36
88 cm 38
92 cm
Bedenler arasındaki ölçü
farkı:4 cm 46 dan sonra:6 cm
40
3-BEDEN ÖLÇÜSÜ İLE KALÇA ARASINDAKİ FARKA
GÖRE
BEDEN SEMBOLLERİ
< 6 cm Dar kalçalı bedenler İlave:0-
036,038,40…
6 cm Normal kalçalı bedenler
36,38,40…
> 6 cm Geniş kalçalı bedenler İlave:5
536,538,540…
Tablo 2.210
2.2.2. Erkek Beden Tipi
Ø İnce uzun beden tipi
Ø Normal standart beden tipi
Ø Kısa tıknaz beden tipi
Ø Şişman göbekli beden tipi
Kadın vücutları erkek vücutları ile karşılaştırıldığında vücut oranları bakımından genel
olarak şu farklılıklar görülür:
Ø Kısa boy
Ø Dar omuz ve göğüs kafesi
Ø Geniş leğen kemikleri
Ø Uzun üst beden (düşük kalça)
Ø Yuvarlak formlar
Normalden sapan erkek vücut yapılarının beden oranları aşağıdaki tablolarda
gösterilmiştir. 11
Tablo 2.312
Normal bedenden sapan erkek vücut yapılarının oranlarına göre beden numaraları
aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
TAM BOYA GÖRE BEDEN GRUPLARI BEDEN SEMBOLLERİ
164 Çok kısa P(piccolo)
170 Kısa K
176 Orta M
182 Uzun L
188 Ekstra uzun X
BEDEN ÖLÇÜLERİ
84 42
88 44
92 46
96
Beden ölçüleri arasındaki
ölçü farkı=40 cm
48
100 50
104 52
108 54
112 56
116
Bel ölçüleri arasındaki
fark=5 cm
Kalça ölçüleri arasındaki
fark=3cm 58
BEDEN=100 BEL%BEDEN
‘/,18 İnce
‘/,12 Atletik Beden genişliği
‘/,6 Normal Beden genişliği 1/2
0 Tıknaz Beden genişliği
6 Göbekli Beden genişliği
Tablo 2.4
2.2.3. Çocuk Beden Tipi
Ø Bebek beden tipi
Ø Erkek ve kız çocuk beden tipi
Ø Genç erkek ve genç kız beden tipi (garson tip)
Çocukta vücut oranları, gelişmiş vücut oranlarından farklılıklar gösterir. Yaşın
ilerlemesiyle büyüklerin yapısına doğru değişim gerçekleşir. Çocuk ve genç vücutları,
aşağıdaki özellikleri gösterir:
Ø Tam boy ile karşılaştırıldığında büyük bir baş
Ø Çeneden göbeğe kadar, büyüklerinkine benzer uzunluk oranları
Ø Tam boy ile karşılaştırıldığında büyüklere oranla daha uzun bir gövde
Ø Daha dar bir göğüs kafesi
Ø Tam boy ile karşılaştırıldığında kısa kol ve bacaklar 13
Çocuk vücutlarının gelişimi süresince, sadece boyda ve ende değil, aynı zamanda
orantılarda da değişme olur. Kız çocuklarının yaşa göre gelişimi aşağıdaki tabloda
gösterilmiştir. Erkek çocuklarının da gelişimleri daha geç ama aynı oranlarda olmaktadır.
Aşağıdaki şekilden Kız çocuk beden tiplerinin gelişim evrelerini inceleyiniz.
Şekil 2.2 14
Aşağıdaki tablolarda bebek, çocuk, genç kız ve erkek vücutlarının ölçü tablosu
verilmiştir.
YAŞ 6 AY 9AY 1 2 3 4 5 6 7 8
Beden
No
68 74 80 86 92 98 104 110 116 122
Tam boy 68 74 80 86 92 98 104 110 116 122
Göğüs
gen.
52 53 54 55 56 57 58 59 60 62
Bel 50 50.5 51 51.5 52 52.5 53 53.5 54 55
Kalça 54 55.5 57 58.5 60 61.5 63 64.5 66 68
Kol Boyu 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41.5
Boyun
Çev.
25.7 26 26.3 26.6 26.9 27.2 27.5 27.8 28.1 28.9
Arka
Yaka
4.6 4.6 4.7 4.7 4.8 4.8 4.9 4.9 5 5.1
Koltuk
Der.
10.5 11 11.5 12 12.5 13 13.5 14 14.5 15
Arka
Uzunluk 16 17.5 19 20.5 22 23.5 25 26.5 28 29.5
Kalça
Düş.
26.5 28.5 30.5 32.5 34.5 36.5 38.5 40.5 42.5 44.5
Etek
Boyu
16 17.5 19 20.5 22 23.5 25 26.5 28 30.5
Göğüs
Düş.I 18 18.55 19.1 19.65 20.2 20.7
5 21.3 21.8
5 22.4 23.1
Göğüs
Düş.II 13.4 13.9 14.4 14.9 15.4 15.9 16.4 16.9 17.4 18
Ön uzun.
I 22.5 24.1 25.6 27.15 28.7 30.2
5 31.8 33.3
5 34.9 36.6
Ön
Uzunluk
II
16.9 18.4 20.9 22.4 23.9 25.4 26.9 28.4 29.9 31.5
Arka
Genişlik 9.9 10.1 10.3 10.5 10.7 10.9 11.1 11.3 11.5 11.9
Koltuk
Gen.
6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 7 7.2
Ön
Genişlik 9.9 10.1 10.3 10.5 10.7 10.9 11.1 11.3 11.5 11.9
Omuz
Gen.
6.3 6.6 6.9 7.2 7.5 7.8 8.1 8.4 8.7 9.1
Kol Gen. 18 18.3 18.6 18.9 19.2 19.5 19.8 20.1 20.4 21.2
Bilek
Gen.
10.6 10.9 11.2 11.5 11.8 12.1 12.4 12.7 13 13.3 15
Pantolon
Boyu
34 38.5 43 47.5 52 56.5 61 65.5 70 74.5
Oturuş
Yüksekli
ği
16.2 16.6 17 17.4 17.8 18.2 18.6 19 19.4 19.8
İç Boy 18.8 21.9 26 30.1 34.2 38.3 42.4 46.5 50.6 54.5
Paça
Genişliği 18.4 18.7 19 19.3 19.6 19.9 20.2 20.5 20.8 21.1
Model
Boyu
Modele göre değişir
Tablo 2.5a
YAŞ 9 10 11 12 13 14 15 16
Beden No 128 134 140 146 152 158 164 170
Tam boy 128 134 140 146 152 158 164 170
Göğüs gen. 64 66 68 72 76 80 84 88
Bel 56 57 58 60 62 64 66 68
Kalça 70 72 74 78 82 86 90 94
Kol Boyu 44 46.5 49 51.5 54 56.5 59 61.5
Boyun Çev. 29.7 30.5 31.3 32.1 32.9 33.7 34.5 35.3
Arka Yaka 5.2 5.3 5.4 5.6 5.8 6 6.2 6.4
Koltuk Der. 15.5 16 16.5 17 17.5 18 18.5 19
Arka
Uzunluk 31 32.5 34 35.5 37 38.5 40 41.5
Kalça Düş. 46.5 48.5 50.5 52.5 54.5 56.5 58.5 60.5
Etek Boyu 33 35.5 38 40.5 43 45.5 48 50.5
Göğüs
Düş.I 23.8 24.5 25.2 27.2 28.2 29.2 30.2 31.2
Göğüs
Düş.II 18.6 19.2 19.8 21.6 22.4 23.2 24 24.8
Ön uzun. I 38.3 40 41.7 43.7 45.7 47.7 49.7 51.7
Ön Uzun.II 33.1 34.7 36.3 38.1 39.9 41.7 43.5 45.3
Arka
Genişlik 12.3 12.7 13.1 13.7 14.3 14.9 15.5 16.1
Koltuk
Gen.
7.4 7.6 7.8 8.2 8.6 9 9.4 9.8
Ön Geniş. 12.3 12.7 13.1 14.1 15.1 16.1 17.1 18.1
Omuz Gen. 9.5 9.9 10.3 10.7 11.1 11.5 11.9 12.3
Kol Gen. 22 22.8 23.6 24.4 25.2 26 26.8 27.6
Bilek Gen. 13.6 13.9 14.2 14.6 15 15.4 15.8 16.2
Pant. Boyu 79 83.5 88 92 96 100 104 108 16
Oturuş
Yüksekliği 20.2 20.6 21 21.8 22.6 23.4 24.2 25
İç Boy 58.8 62.9 67 70.2 73.4 76.6 79.8 83
Paça Geniş. 21.4 21.7 22 22.5 23 23.5 24
Model
Boyu
Modele göre değişir
Tablo 2.5 b
2.3. Vücut Duruş Tipleri
Ölçü alırken ve kalıp hazırlarken vücut duruş şekillerine dikkat edilmesi gerekir. İnsan
vücutlarının duruşları genel olarak sınıflandırıldığında aşağıdaki sonuç ve görüntüler ortaya
çıkmıştır.
Ø Normal duruş
Ø Dik duruş
Ø Kambur duruş
-
Şekil 2.3 17
2.4. Ölçü Almada Kullanılan Araç ve Gereçler
Mezür: İnce muşamba veya yumuşak plastikten yapılan, 150 cm boyunda, şerit
şeklindeki ölçme aletidir. Her iki yüzü de cm ve mm’lere bölünmüştür.
Cetvel: Plastik veya tahtadan çeşitli şekillerde ölçme ve çizimlerde kullanılır.
Kağit- Kalem: Öçlüleri yazmak için kullanılır.
2.5. Ölçü Almada Dikkat Edilecek Noktalar
Ø Ölçü alınırken kullanılacak mezür, kalem, kağıt gibi malzemeler hazır
bulundurulmalıdır.
Ø Ölçüsü alınan kişinin vücut yapısına dikkat edilmeli, simetrik olmayan bedenler
dikkate alınmalıdır.
Ø Ölçü alan ve alınan kişinin vücut temizliğine dikkat etmesi gerekir.
Ø İç giyimi düzgün olmalı, devamlı giyilecek olan korse vb. gibi iç giyimler ölçü
alınırken de giyilmelidir.
Ø Ölçüsü alınan kişi normal duruşu nasılsa ölçü alınırken de duruş şeklini
değiştirmemelidir.
Ø Ölçü alınırken bolluk vermeden, fazla sıkmadan ölçü alınmalıdır.
Bütün boya göre; baş, koltuk derinliği, arka uzunluk, kalça düşüklüğü ve vücut
oranları aşağıdaki resimde gösterilmiştir.
2.6. Temel Ölçüler
2.6.1. Temel Ölçünün Tanımı: Vücut üzerinden alınan ölçülerdir.
2.6.2. Temel Ölçüler
Bütün boy (Bb) : Kişinin baş dahil çıplak ayakla alınan boy ölçüsüdür .
Beden (Bd):Göğsün en yüksek yerinden yere paralel olarak alınan ölçüdür .
Bel (Bl) : Bel çukurundan ve yere paralel olarak alınan ölçüdür.
Kalça (Klç): Kalçanın en geniş yerinden yere paralel olarak alınan ölçüdür .
Kol boyu (Kb): Kol dirsekten hafifçe kıvrılmış durumdayken, omuz başından bilek
kemiğine kadar alınan ölçüdür 18
UYGULAMA FAALİYETİ
2.6.3. Temel Ölçüleri Vücut Üzerinden Alma Işlemleri
İşlem Basamakları Öneriler
Ø Ölçü almak için ölçüsü alınacak kişi,
ayna, kağıt, kalem, bel şeridi, metre ve
mezurayı çalışma ortamında
hazırlayınız.
Ø Ölçüsü alınacak kişinin iç giyimi düzgün
olmalıdır.
Ø Bütün boy ölçüsü almak için;
Ø Ölçüsü alınacak kişiyi çıplak ayakla,
zemini düzgün bir yerde duvar kenarına
yaklaştırarak, duvara yaslanmasını
sağlayınız.
Ø Normal duruş sağlanmalıdır..
Ø Başın tepe noktası hizasını duvarda
işaretleyiniz.
Ø Ölçüsü alınan kişiyi duvar kenarından
uzaklaştırınız.
UYGULAMA FAALİYETİ19
Ø Zeminle yukarıdaki işaret arasını metre
ya da mezura yardımı ile ölçünüz.
Ø Beden ölçüsü almak için;
Ø Ölçüsü alınacak kişiyi ayna karşısına
uygun bir mesafeye yerleştiriniz.
Ø Vücut temizliğinize dikkat ediniz.
Ø Bedenin en geniş yerinden mezuranın
yere paralelliğini koruyarak, çok
sıkmadan ve bol bırakmadan beden
ölçüsü alınız.
Ø Mezuranın yere paralelliğini aynadan
kontrol ediniz.
Ø Bel ölçüsü almak için;
Ø Ölçüsü alınacak kişiyi ayna karşısına
uygun bir mesafeye yerleştiriniz.
Ø İç giyim üzerinden bel ölçüsü alınız.
Ø İyi bir görüş için ayna karşısında ölçü
alınız.
Ø Bele bel şeridi yerleştiriniz.
Ø Şerit üzerinden mezuranın yere
paralelliğini koruyarak, çok sıkmadan ve
bol bırakmadan bel ölçüsü alınız.
Ø Mezuranın yere paralelliğini aynadan
kontrol ediniz.
Ø Kalça ölçüsü almak için;
Ø Ölçüsü alınacak kişiyi ayna karşısına
uygun bir mesafeye yerleştiriniz. 20
Ø Kalçanın en geniş yerinden mezuranın
yere paralelliğini koruyarak, çok
sıkmadan ve bol bırakmadan kalça
ölçüsü alınız.
Ø Kol boyu ölçüsü almak için;
Ø Kolun normal duruşunu sağlayınız.
Ø Omuz başından başlayarak bilek
kemiğine kadar, kolun duruş formuna
uygun olarak kol boyu ölçüsünü alınız.
Ø Alınan ölçüleri not ediniz.
2.7. Yardımcı Ölçüler
2.7.1. Yardımcı Ölçünün Tanımı
Temel ölçüler esas alınarak hesaplanan ve vücut üzerinden de alınabilen ölçülerdir.
Ölçülerin tam olarak başlangıç noktası kestirilemediğinden vücüt üzerindeki yerleri bilinmeli
ancak ölçüler vücüt üzerinden alınmamalıdır.
2.7.2. Yardımcı Ölçü Çeşitleri
Yardımcı ölçüler iki gruba ayrılır
Ø Uzunluk ölçüleri
Ø Genişlik ölçüleri 21
Uzunluk Ölçüleri
Koltuk derinliği (Klt.Dr.) : Arka yaka ortasından kol oyuğuna kadar olan uzunluktur.
Arka uzunluk (Au): Arka yaka oyuntusundan bele kadar olan uzunluktur.
Kalça düşüklüğü(Kd): Bel ile kalça arası yandan ölçülür .
Elbise boyu(Eb): Arka yaka oyuntusundan etek boyuna kadar olan uzunluktur.
Arka yaka(Ay): Formül ile bulunur.
Göğüs düşüklüğü1(Gd): Arka yaka oyuntusu ortasından göğsün en yüksek noktasına
kadar alınır.
Göğüs düşüklüğü2(Gd): Göğüs düşüklüğü 1٪ (eksi) arka yaka
Ön uzunluk 1 (Öu) : Arka yaka oyuntusundan ön bele kadar olan uzunluktur.
Ön uzunluk 2 (Öu) : Ön uzunluk I ٪ arka yaka
Beden boyu (Bb1) : Baş hariç enseden yere kadar alınır.
Beden boyu [diz] (Bb2) : Baş hariç enseden dize kadar alınır.
Üst kol boyu (Ükb) : Omuzdan dirseğe kadar alınır.
İç kol boyu (İkb) : Kol altından bileğe kadar alınır.
Yan boy (Yb) : Belden yere kadar alınır.
İç boy (İb) : Ağ bitiminden yere kadar alınır.
Genişlik Ölçüleri
Arka genişlik (Ag) : Sırtta iki kol takım yeri arasında yere paralel olarak alınır
Koltuk genişliği (Klt. G.) : Formül ile bulunur.
Ön genişlik (Ög) : Önde iki kol takım yeri arasında yere paralel olarak alınır.
Omuz genişliği (Og) : Boyun ile omuz başı arası ölçülür.
Üst kol genişliği (Ükg) : Üst kolun en geniş yerinden yere kadar alınır.
Bilek genişliği (Bg) : Bilek kemiği üzerinden alınır
Boyun çevresi (Bç) : Bedende yakanın takılma yerinden alınır
2.7.3. Yardımcı Ölçüleri Hesaplama İşlemleri
Yardımcı ölçüler, temel ölçülerden hesaplanarak bulunan ölçülerdir. Kalıp hazırlama
tekniğine göre oranlama yöntemiyle hazırlanır. Türk beden ölçülerine göre hazırlanmış
standart ölçü tablosu ve kalıp hazırlama sistemi yoktur. Değişik ülkelerin ölçü tabloları ve
kalıp hazırlama sistemleri kullanılmaktadır.(Müller, Pfaff ,İngiliz kalıp hazırlama sistemi
vb.) Bu ölçülerin en uygun ölçü tablosundan alınması gerekir. Görülen aksaklıklar
hazırlanan kalıplar üzerinde düzeltmeler yapılarak giderilmelidir. Aşağıda ölçü
sistemlerinden birine göre yardımcı ölçü hesaplama formülleri verilmiştir.
Koltuk derinliği :Beden 1/10 + 10,5 cm
Arka uzunluk :Bütün boy 1/4
Kalça düşüklüğü:Koltuk derinliği + Arka uzunluk
Elbise boyu :Modele ve isteğe göre değişir
Arka yaka :1/2 Beden 1/10 + 2 cm22
Göğüs düşüklüğü I :Göğüs düşüklüğü II + Arka yaka
Göğüs düşüklüğü II :Beden ¼ + 3-5 cm
Ön uzunluk I :Ön uzunluk II + Arka yaka
Ön uzunluk II :80-90 Bedenler arası: Arka uzunluk + 4 cm
91-100 Bedenler arası: Arka uzunluk + 4,5 cm
101- 110 Bedenler arası: Arka uzunluk + 4,5 cm + 1/10 Artık ölçü
111- 120 Bedenler arası: Arka uzunluk +5 cm + 1/10 Artık ölçü
Arka genişlik : 1/8 Beden + 5,5 cm
Koltuk genişliği : 1/8 Beden ٪ 1,5 cm
Ön genişlik : ¼ Beden ٪ 2 cm
Artık Ölçü: Beden ölçüsü 100 cm’nin üzerindeki ölçüdür. Örneğin: 106 cm olan
bedenin artık ölçüsü 6 cm dir .
Yukarıdaki ölçü hesaplamaları yapıldıktan sonra giysi türü ve model özelliğine uygun
olarak bolluk ilaveleri verilir. 23
UYGULAMA FAALİYETİ
2.7.4. Yardımcı Ölçülerin Vücut Üzerinde Kontrol İşlemleri
İşlem Basamakları Öneriler
ØYardımcı ölçülerin yerlerini göstermek
için ölçüsü alınacak kişi ve mezurayı
çalışma ortamında hazırlayınız.
ØÖlçüsü alınacak kişinin iç giyimi düzgün
olmalıdır.
Koltuk derinliği
ØKol altına yere parallel olacak şekilde bir
cetvel yerleştiriniz.
ØKişinin normal duruşu sağlanmalıdır.
ØMezura ile arka yaka ortasından
başlayarak, kol oyuntusuna yeleştirilen
cetvel hizasına kadar ölçü alınız.
ØKoltuk derinliği yere dik olarak alınır.
Arka uzunluk
ØBele bel şeridi bağlayarak bel hattını
belirleyiniz.
ØArka yaka ortasından başlayarak , bele
yeleştirilen bel şeridi hizasına kadar ölçü
alınız.
ØÖlçü mezura ile yere dik olarak alınır
Kalça düşüklüğü
ØEtek-pantolonda; bele yerleştirilen bel
şeridi ile kalçanın en geniş yeri hizasına
kadar dik olarak ölçünüz..
UYGULAMA FAALİYETİ24
ØArka yaka ortasından başlayarak,
kalçanın en geniş yeri hizasına kadar dik
olarak ölçünüz..
Elbise boyu
ØArka yaka ortasından başlayarak ,
istenilen etek boyu kadar dik olarak
ölçünüz..
ØArka yaka Arka boyunda omuz ile
yakanın kesiştiği noktalar arasını düz
olarak ölçünüz.
ØÖlçüyü yere parallel olarak alınız.
Göğüs düşüklüğü I
ØArka yaka oyuntusu ortasından göğsün en 25
yüksek noktasına kadar forma uygun
olarak ölçü alınız.
Göğüs düşüklüğü II
ØOmuz başından başlayarak göğsün en
yüksek noktasına kadar ölçü alınız.
ØÖlçü mezura ile yere dik olarak alınır.
ØGöğüs düşüklüğü1 ٪ arka yaka
Ön uzunluk I
ØArka yaka oyuntusundan göğsün en
yüksek noktasından geçirerek ön bele
kadar olan uzunluktur.
Ön uzunluk II
ØOmuz başından başlayarak göğsün en
yüksek noktasından geçirerek bele kadar
ölçü alınız.
Ø(Ön uzunluk ٪ arka yaka)
ØBele bel şeridi bağlanarak bel hattı
belirlenmiş olmalıdır.
Arka genişlik
ØSırtta iki kol başlangıç yeri arasından yere
paralel olarak ölçü alınız.
Ön genişlik
ØÖnde iki kol başlangıç yeri arasından yere
paralel olarak ölçü alınız.
Koltuk genişliği
ØÖn ve arka genişlik arasında kalan
bölümün öçüsünü kol altında yere paralel
olarak alınız.
Omuz genişliği
ØOmuz üzerinde yaka çevresi ile kol
başlangıç noktası arasını düz olarak
ölçünüz.
Bilek genişliği
ØBilek kemiğini çevreleyerek, kola hareket
payı vererek ölçü alınız.26
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
KONTROL LİSTESİ
Kişi üzerinden ölçü alma ile ilgili yapmış olduğunuz uygulama faaliyetindeki
çalışmaları tekrar ederek değerlendirme ölçeğine göre kendiniz ya da arkadaşınızla
değerlendiriniz.
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır
Ölçü alınacak ortamı eksiksiz olarak hazırladınız mı?
Ölçü alınacak kişiyi tekniğe uygun olarak hazırladınız mı?
Bütün boy ölçüsünü kişi üzerinden tekniğe uygun olarak aldınız
mı?
Beden ölçüsünü kişi üzerinden tekniğe uygun olarak aldınız mı?
Bel ölçüsünü kişi üzerinden tekniğe uygun olarak aldınız mı?
Kalça ölçüsünü kişi üzerinden tekniğe uygun olarak aldınız mı?
Kol boyu ölçüsünü kişi üzerinden tekniğe uygun olarak aldınız
mı?
Yardımcı ölçüleri doğru olarak belirlediniz mi?
Koltuk derinliği ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol
ettiniz mi?
Arka uzunluk ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol ettiniz
mi?
Kalça düşüklüğü ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol
ettiniz mi?
Elbise boyunu isteğe uygun belirlediniz mi?
Arka yaka ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol ettiniz mi?
Göğüs düşüklüğü I ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol
ettiniz mi?
Göğüs düşüklüğü II ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol
ettiniz mi?
Ön uzunluk I ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol ettiniz
mi?
Ön uzunluk II ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol ettiniz
mi?
Arka genişlik ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol ettiniz
mi? 27
Koltuk genişliği ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol
ettiniz mi?
Ön genişlik ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol ettiniz
mi?
Omuz genişliği ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol ettiniz
mi?
Bilek genişliği ölçüsünü doğru olarak hesaplayıp kontrol ettiniz
mi?
Çalışmalarınızda zamanı iyi kullansınız mı?
DEĞERLENDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetine geri
dönerek işlemleri tekrarlayınız. 28
2.8. Numune Üzerinden Ölçü Almada Dikkat Edilecek Noktalar
Ø Tüm ölçüm yerleri gerdirilmeden ölçülmelidir.
Ø Alıcı firmanın talebi, teknik föyü, sipariş formu ölçü yerleri tariflerinde esas
alınmalıdır.
Ø Ürünün esneme payının ve tuşesinin göz önünde bulundurulması gereklidir.
Ø Ürünün ve model özelliğine uygun olarak ölçüm yerleri belirlenir.
2.9. Numune Üzerinden Ölçü Alma İşlemleri
Numune üzerinden ürünlere göre doğru ölçü almak için ölçüm yerleri bilinmelidir.
2.9.1. Numune Ölçüm Yerleri
Numune ölçüm yeri, itmiş hazır giyim parçasında tespit edilen ölçüm yerinin adıdır.
Ölçüm yeri için tespit edilen ölçü değeri santimetre (cm) olarak tanımlanmıştır.Hazır giyim
konfeksiyon üretiminde ürün gruplarına göre kontrol aşamasında ölçülerek kontrol edilmesi
gereken minimum ölçüm yerlerini içermektedir.
İşletmelerde, mümessillerde kalite organizasyon biriminden sorumlu kişilerin ve
görevlilerin ölçüm yerlerini tek dil ve tek anlatımla tespit etmelerini ve kontrolleri aynı
bakışla yapmalarını sağlayıcı minimum değerlerdir.
2.9.2. Ürün Gruplarına Göre Minimum Ölçüm Yerleri
Ø Bluz, gömlek, yelek
· Göğüs genişliği
· Etek genişliği
· Omuz genişliği
· Kol boyu*
· Pazu ya da kol evi genişliği ya da kol evi derinliği
· Kol ağzı genişliği*
· Yaka çevresi ya da yaka açıklığı ve yaka düşüklüğü ya da yaka genişliği
· Boy
Ø Elbise
· Göğüs genişliği
· Bel genişliği
· Basen genişliği*
· Etek genişliği 29
· Omuz genişliği
· Kol boyu*
· Pazu ya da kol evi genişliği ya da kol evi derinliği
· Kol ağzı genişliği*
· Yaka çevresi ya da yaka açıklığı ve yaka düşüklüğü ya da yaka genişliği
· Boy
Ø Tshirt, sweatshirt, kazak, süveter
· Göğüs genişliği
· Bel genişliği
· Omuz genişliği
· Kol boyu*
· Pazu ya da kol evi genişliği ya da kol evi derinliği
· Kola ağzı genişliği*
· Yaka açıklığı ve yaka düşüklüğü
· Yaka çevresi – gerilmiş
· Boy
Ø Spor ceket, klasik ceket
· Göğüs genişliği
· Bel genişliği
· Basen genişliği*
· Etek genişliği
· Omuz genişliği
· Kol boyu*
· Pazu genişliği
· Boy
· Yaka açıklığı ve düşüklüğü
Ø Ceket, mont, manto
· Göğüs genişliği
· Etek genişliği
· Omuz genişliği 30
· Kol boyu*
· Pazu genişliği
· Kol ağzı genişliği*
· Boy
Ø Etek
· Bel/kemer genişliği
· Basen genişliği
· Etek genişliği
· Etek boyu
Ø Pantolon
· Bel/kemer genişliği
· Basen genişliği
· Paça genişliği
· Yan boy
· İç boy
Ø Body, mayo giysisi
· Göğüs genişliği veya ön alt göğüs genişliği
· Bel genişliği
· Basen genişliği*
· Omuz genişliği ve askı eni
· Kol boyu*
· Pazu ya da kol evi genişliği ya da kol evi derinliği
· Kola ağzı genişliği*
· Yaka açıklığı ve yaka düşüklüğü
· Ağ genişliği
· Beden boyu
Ø Slip, erkek mayo
· Bel genişliği – gerilmiş ve gerilmemiş
· Basen genişliği
· Oturuş yüksekliği 31
· Ağ genişliği
Ø Sutyen, bikini üst parçası
· Alt göğüs genişliği
· Askı boyu
2.9.3. Ürün Gruplarına Göre Minimum Ölçüm Yerleri
Erkek Gömlek Ölçüm Yerleri
Şekil 2.4 32
T-Shirt Ölçüm Yerleri&
