1. GİYSİ SÜSLEME TEKNİK
ÇALIŞMALARI
1.1. Süslemenin Tanımı ve Süsleme Çeşitleri
Kıyafetin göze daha güzel görünmesi için çeşitli tekniklerle yapılan estetik ilavelere
süsleme denir. Giyimlerimizi süsleme nedenleri;
- Model özelliği uygulamak için
- Göze hoş görünmesi için
- Giyimi fantezileştirmek için
- Giyimdeki ek yerlerini gizlemek için
- Hatalı ve lekeli yerleri kapatmak için diye sıralanabilir.
Süsleme çeşitleri
- Dikiş tekniği ile yapılan süslemeler
- Nakış tekniği ile yapılan süslemeler
- Hazır gereçlerle yapılan süslemeler
1.2. Modele Uygun Süsleme Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar
Süsleme için kullanılacak materyalleri kumaşa, modele, yaşa, tipe, modaya, mevsime
ve giyilecek yere göre seçmek gerekir. Gündüz giyilecek giyimlerde ağır pul, boncuk
işlemesi kullanılamayacağı gibi, yazlık bir giysiye de kürk geçirilemeyeceği
unutulmamalıdır. Kumaş özelliğinin taşıyabileceği süsleme çeşidi olmalı, renkler birbirine
uymalıdır.
1.3. Aksesuarın Tanımı ve Çeşitleri
Aksesuar, herhangi bir şeyi tamamlayan parça demektir. Kolye, küpe, eldiven, şapka,
ayakkabı, çanta ve benzeri eşyalar, giysiyi tamamlar. Giyimdeki olduğu gibi aksesuarlarda
da modanın etkisiyle değişiklikler olmaktadır
1.3.1. Toka
Metal, plastik, kemik gibi malzemelerden değişik boy ve şekillerde üretilen tutturma
ve süsleme aracıdır. Tokalar; pantolon, bel kısmı, kol ağızları, elbise kemerleri gibi yerlerde
giysi parçasının genişliğini ayarlamada kullanılır.
- Toka çeşitleri
Yapılarına göre toka çeşitleri:
• Kumaş kaplı toka
• Gizli kancalı toka
Kullanım yerlerine göre toka çeşitleri
• Kemer tokası
• Tulum askı tokası
• Salopet tokası
1.3.2. Kemer
Bir şerit şeklinde yapılan ve giysiyi belden sıkıp tutmak için veya süs olarak kullanılan
bel bağıdır. Kemer günün modasına uygun şekilde yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Kemerleri üç grupta toplayabiliriz:
• Kumaş kemerler
• Madeni kemerler
• Deri kemerler
1.3.3. Klips
Bir tarafında arkası yaylı bir düzenek ve diğer tarafında bir halka, gözcük veya yarıklı
kapatıcı bulunan madensel kapatma aracıdır. Klipsi; yağmurluklar, sivil, askeri, profesyonel
kullanım için muşambalarda, spor giyim ve dış giyim eşyasında veya dekoratif tutucu olarak
kullanılır.
- Klips çeşitleri
• Tasma kancası
• Jartiyer klipsi
1.3.4. Şapka
Tepe ve kenardan oluşan, başa giyilen bir aksesuardır. Bebeklik döneminde dış
etkilerden korunma ihtiyacı ile başlayan başlık, sonraki yaşlarda çeşitlilik gösterir. Çocuk,
kadın ve erkekler tarafından günün her saatinde, yılın her mevsiminde özellikle korunma
amaçlı kullanılır.
- Şapka çeşitleri
• Spor şapkalar
• Fantezi şapkalar
1.3.5. Eldiven
Elcik de denilen, elleri her türlü dış etkilere karşı koruyan ve seçilen malzeme
bakımından süsleyici özelliği de olan bu aksesuar, her zaman ilgi ve ihtiyaç duyulan bir
giyim aksesuarıdır.
- Eldiven çeşitleri
• Spor eldivenler
• Fantezi eldivenler
• İş eldivenleri 8
1.3.6. Çanta
İnsanların her zaman yanlarında bulunması gereken şahsi eşyalarını içine koydukları,
çeşitli malzemeden yapılmış ve aynı zamanda giyimi tamamlayan aksesuardır.
- Çanta çeşitleri
• Spor çantalar
• Fantezi çantalar
• Seyahat çantaları
• Makyaj çantası
• Para çantası ( cüzdan)
• Plaj çantası
• İş çantası
• Okul çantası
• Alışveriş çantası
Her zaman dış görüntülerine ve dış görüntülerine önem veren kişiler çantalara büyük
bir sempati duyarlar. Çantalar güzel bir kıyafet tamamlayıcısı rolünü üstlenir.
1.3.7. Hazır Çiçekler
Lame, fantezi kumaşlar, kurdeleler, hazır danteller, deriden yapılan ve hazır halde
satılan çiçeklerdir. Birçok süslemede kullanılır. 9
1.4. Modele Uygun Aksesuar Seçmede Dikkat Edilecek Noktalar
- Renk uyumu
- Kişiye uyumu
- Yapıya uyumu
- Yer ve zaman uyumu
- Beden ve ruh sağlığına uyumu
- Ekonomik değerlere uyumu
- Günün modasına uyumu
- Kolay temizlenme özelliği
- Giysi ile orantısı
1.5. Süsleme Teknik Çalışmaları
1.5.1. Dikiş Tekniği İle Yapılan Süslemeler
- Nervür
- Biye
- Pili-pili kaşe
- Kapitone
- Fırfır - farbela
- Büzgü
- Volan
- Çıma, gaze
- Enkürüste 10
1.5.1.1. Nervür
Elbise, bluz gibi giyim parçalarını süslemede kullanılır. Bir veya iki milimetre
genişliğinde dikilmiş ince kırma ya da pililerdir. Nervür, elde veya makinede yapılabilir.
1.5.1.1.1. Elde Yapılan Nervür
Genellikle iplik çekilebilen dokuma kumaşlara uygulanır. Elde makine dikişi ile
yapılır.
1.5.1.1.2. Makinede Yapılan Nervür
Makineye takılan aparatla hızlı ve düzgün bir şekilde her türlü kumaşa nervür yapılır.
1.5.1.2. Biye
Giysilerde süsleme veya temizleme amacıyla giyim parçalarının çeşitli yerlerine
geçirilen verev bantlardır.
Hazırlanan biye parçalarının uygulama şekilleri:
- Tek kat biye
- Çift kat biye
- Şerit biye
1.5.1.3. Pili
Kumaşa bolluk, rahatlık vermek ya da süslemek amacıyla, kumaşı düzenli aralıklarla
üst üste getirerek yapılan katlama işlemine denir. Pili, kumaş istenen pili biçimine göre
katlandıktan sonra üzeri belli bir noktaya kadar dikilerek ya da dikilmeden, ütülenerek
yapılır.
- Katlama Şekline Göre Pili Çeşitleri
• Tek Taraflı Pili: Kumaşı belli aralıklarla tek yönde katlayarak yapılan
pilidir. Tek yönlü pilide veya diğer pililerde (kanun pili, pili kaşe ) pilinin
içine katlanan kumaş miktarı aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi pili üst
genişliğinin iki katı kadar olmalıdır. 20
Kumaşın özelliği, model özelliği ya da maliyet özellikleri gibi nedenlerle, içe katlanan
pili payı, aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi pili üst genişliğinin iki katından az olabilir.
1.5.1.4. Pili Kaşe
İki pilinin, aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi bir çizgi üzerinde karşı karşıya
katlanmasıyla meydana getirilen pili şeklidir.
- Kanun pili
Pili kaşenin tersi, kanun pili görünümündedir. Pili payı aşağıdaki şekilde görüldüğü
gibi dikişle ya da teyelle tutturulup kumaş iki yana eşit olarak yatırıldıktan sonra ütülenerek
yapılır.
- Pili soley
Verevden kesilmiş kumaş üzerinde ütülenerek yapılan, akordeon görünümünde
dikilmeden çalışılan pilidir.
1.5.1.5. Fırfır-Farbela
Elbise, bluz, gömlek süslemesinde kullanılan, büzgülü, pilili, düz veya verev kumaş
bandına fırfır ya da farbela denir. İstenilen uzunluğu elde etmek için birden fazla farbela
parçası birbirine eklenir. Bu parçaların aynı iplik yönünde birbirine eklenmesi, desenliler ve
karelilerin aynı deseni izleyecek şekilde kesilmesi gerekir.
- Fırfır iki türlü kullanılır:
• Tek taraflı fırfır
• Çift taraflı fırfır
1.5.1.6. Büzgü
Kumaşın bir ucundan istenilen yere kadar oyulgama dikişi veya makinede büzgü ayarı
ile meydana gelen ve kumaşın bolluğunu azaltan sık, küçük pililerdir. Bolluk vermek ya da
süslemek amacıyla yapılan, toplayarak tutturma işlemidir de diyebiliriz.
Büzgüler yapılışşekillerine göre isim alır.
- Düz büzgü
- Kordon veya fitil geçirerek yapılan büzgüler
- Kumaş iplikleri çekilerek yapılan büzgüler
- Su büzgüleri
- Şematik büzgüler
1.5.1.8. Volan
Daire sistemi ile çalışılan büzgülü, büzgüsüz kumaş kıvrımıdır. Volanlar giyim
süslemede yaka, kol, etek kenarlarına geçirilerek uygulanır.
1.5.1.8.1. Volan Kalıbının Hazırlanması
Volan kalıbı iki şekilde hazırlanabilir.
- Volan geçirilecek yerin ölçüsüne göre bir daire çizilir. İstenilen volan
genişliğinde bu daireye paralel bir daire daha çizilir (Volan, açık olmayan yere
geçirilecekse kesmeden kullanılır.).
- Büyükçe bir daire çizilir. Sıfırdan başlamak üzere, kumaş volan genişliğinde
helezon şeklinde çizilir ve kesilir. Meydana gelen şekil, istenilen yere düz
olarak dikildiğinde volan şeklini alır.
Volanın etrafı isteğe göre temizlenir. Piko veya zikzak makine çekilebileceği gibi ince
kıvırma ayağı ile kıvrılarak, biye geçirilerek, dantel veya hazır malzemelerle de
temizlenebilir. İstenirse volan iki kat yapılır, etrafından makine çekilip çevrilir.
1.5.1.9. Kapitone
İki kumaş arasına pamuk, kauçuk, cam elyafı veya yumuşak bir kumaş yerleştirilerek
üstünden çeşitli şekillerde makine çekilmesi sonucu meydana gelen iştir. Her türlü kumaşa
ve giyim çeşidine uygulanabilir.
1.5.1.10. Çıma
Çıma, 1 mm’den yapılan üst dikiştir.
Çima ayağı ile dikiş
1.5.1.11. Gaze
0,5 cm’den veya bir makine ayağından yapılan üst dikiştir. Çıma ve gaze dikişi
birlikte de kullanılır.
Çima ve gaze dikişi
1.5.1.12. Enkürüste
Dilimize Fransızca’dan geçmiş olup, kumaşı oyarak içine
diğer bir parçanın konması anlamına gelir. Enkürüste giyimi
süslemek amacıyla, başka kumaş ilavesiyle giyimi tamamlamak
için kullanılır. Her cins kumaşa uygulanabilir; ancak kumaş
kalınlıklarının aynı olmasına ve renklerinin uyumlu olmasına
dikkat etmek gerekir.
Giyside oyulacak yerdeki köşe ve yuvarlak kısımların
şeklinin bozulmamasına dikkat edilmesi gerekir. Yuvarlak
kısımların muntazam dönmesi için paylar çıtlatılmalıdır. Köşeler
ise rişliyö veya parça konularak çıtlatılmalıdır. Parça, giyimde
oyulan yere yerleştirildikten sonra, şekli bozulmadan içten makine
çekilip, dikiş payları ikiye açılarak ütülenir, kenar temizliği yapılır.
- Çeşitli amaçlarla enkürüste yapılır:
• Süslemede
• Kumaş renklendirmede
• Kumaş yetmediğinde
• Kumaş değerlendirmede
- Enkürüstenin kullanıldığı yerler:
• Çocuk giyiminde
• Ev dekorasyonunda
• Kadın elbise, bluz,
manto, tayyör ve
eteklerde
- Enkürüste yapılacak kumaşta aranan özellikler:
• Dikiş payını göstermeyecek
kalınlıkta olmalı
• Ütü tutan kumaştan seçilmeli
• Atmayan kumaşlardan seçilmeli
1.5.2. Nakış Tekniği ile Yapılan Süslemeler
1.5.2.1. El Nakışı ile Yapılan Süslemeler
Basit nakış iğneleri, zincir iğneleri, çin iğnesi, aplike vb. süslemelerdir. Bu
süslemelerden başka pul, boncuk, taş, tüy vb. gibi malzemelerle yapılan fantezi süsleme
teknikleri de vardır.
1.5.2.2.Pul Boncuk İşi Yapma
Pul, boncuk, stras gibi parlayan malzemeler kullanılarak yapılan süslemelerdir.
Öğleden sonra ve gece giysileri ile çanta, kemer, şapka, eldiven, kolye gibi aksesuar
süslemelerinde kullanılır. Günün modasına uygun pul boncukla yapılan fantezi elbiseler, her
gün gelişmektedir ve çeşitleri çoğalmaktadır. Kıyafetlerde uyguladığımız pul boncuk işlerini;
A) Desen çizerek desene göre yapılanlar,
B) Modele göre desen çizilmeden yapılanlar,
C) Hazır veya kendi hazırladığımız harçlar şeritlerle yapılanlar,
D) Kumaş deseninin şeline göre yapılanlar(dantel, güpür, kadife vs.)
E) Diğer nakışlara ek olarak yapılanlar, diye isimlendirilir.
Modele göre desen çizilmeden yapılanları ise;
C)Hazır veya kendi hazırladığımız harçlar şeritlerle yapılanlar,
D)Kumaş deseninin şeline göre yapılanlar(dantel, güpür, kadife, vs.),
E)Diğer nakışlara ek olarak yapılanlar, diye isimlendirilir.
A)Desen Çizilerek Desene Göre İşleme
Modele göre desen hazırlanır, kumaş özelliğine göre desen kumaşa geçirilir. Kumaşa
geçirilen desen özelliğine göre yalın, pul, boncuk, inci, çeşitli taşlarla işlenir.
B)Modele Göre Desen Çizerek İşleme
Bu bir beden, yaka, manşet olabilir. Motif çalışarak süsleme yapılmak istendiğinde
işlenecek yerler küçük düğme şeklinde kayıtlarla saptanır. Bu saptanan yere çeşitli taşlar,
payetler, inci, boncuk tırtıl, kesme boncuk vs. dikilerek motifler meydana getirilir. Bu
motifler modele göre küçüklü büyüklü çalışılır.
C)Hazır Harçlar Kullanarak Süsleme
Şerit, kullanılacağı yere yerleştirilir, teğellenilir. Tutturma işleminde kumaşa ve
desene uygun yün, ipek, rafya vs. ile tutturulur. Harç veye şerit kenarı ek desen çizilerek
veya çizilmeden pul, boncuk, kordonla süsleme yapılarak tamamlanabilir. Ayrıca harcın içi
pul ve boncuklarla doldurulabilir.
D)Kumaş Deseninin Şeline Göre Yapılan Süslemeler
Bu bir güpür motifi veya dantel motifi olabileceği gibi desenli bir şifon, kadife, brokar
vs. olabilir. Kumaşın özelliğine göre, kumaşın renk tonlarına uygun gereçler ile deseni
bozulmadan işlenir
E)Diğer Nakışlara Ek Olarak Yapılan Süslemeler
Fantezi elbise süslemelerinde kullanılan aplike, çin iğnesi, Türk işleri, ajurlar, sırma,
tül işleri gibi nakışlarda deseni tamamlayıcı olarak kullanılır.
Pul ve Boncuk Dikilirken Dikkat Edilecek Teknik Esaslar
1. İşlenecek kumaş ütülü olmalıdır.
2. Sağlam olması için naylon iplik kullanılmalıdır.
3. İpliğin başlangıçta düğümlenmesi gerekir.
4. İşlemenin üzerine ütü basılmamalıdır.
Pul Boncuk Dikiminde Kullanılan Araç ve Gereçler
1. Pul
2. Boncuk
3. İşlenecek kumaş
4. Nakış malzemesi
1.5.2.3. Aplike
Düz veya desenli bir kumaştan kesilmiş motifleri veya parçayı, başka bir kumaşın
üzerine kapama, yapıştırma, tatbik etmedir. Aplike için yünlü, pamuklu, iplikli, mat ve
parlak, desenli kumaşlar, kürk ve deri kullanılabilir. Aplike yaparken dikkat edilecek en
önemli nokta, giyimle aplike yapılacak parçanın düz ipliklerinin aynı olmasıdır. Aksi halde
üste konan parçanın şekli bozulur. Aplikeyi giyime tuttururken makine dikişi, baskı dikişi,
çeşitli nakış iğneleri, rişliyö, sarma, Paris puan vb. gibi dikişler kullanılır. Kadın, erkek,
çocuk giyim süslemelerinde çok kullanılan bir işleme türüdür
1.5.2.4. Makine Nakışıİle Yapılan Süslemeler
Dikiş makinelerinin nakış ayarından yararlanarak ya da özel nakış makineleriyle,
çeşitli süslemeleri, kısa zamanda yapmak mümkün olmaktadır. Zikzak makinelerle de
plakalar değiştirilerek çeşitli renklerde süslemeler yapılabilir. Günümüzde; bilgisayarlı,
istenilen desen ve renklerin programlanmasıyla, aynı zamanda birkaç kasnakla nakış
yapabilen otomatik makineler de vardır.
1.5.2.5. Hazır Gereçlerle Yapılan Süslemeler
Günün modasına ve şartlarına göre, çeşitli hazır gereçlerle de süsleme yapılır. Bu
gereçler şekillendirilerek veya düz olarak kullanılabildiği gibi pili, nervür, biye, büzgü gibi
süslemelerle birlikte de kullanılır.
1.5.3. Kordonlar
İki ya da üç ipliğin bükülmesiyle oluşur. Kordon çeşitleri:
a) Tres kordonlar
b) İğneli kordonlar
c) Lase kordonlar
d) Dokuma kordonlar
Kordonlar istenilen sıklık veya gevşekliğe göre örülebilir. 0,5 mm’den 30 mm çapa
kadar genişlik verilebilir. 12 ayrı renk, aynı kordonda örülebilir. Kordonlar, eşofman
imalatçıları, mayo imalatçıları, kaban ve mont imalatçıları, hazır giyim ihracatçıları
tarafından kullanılır.
1.5.4. Danteller ve Fistolar Dantel
Süs olarak çeşitli ipliklerle değişik biçimde örülen seyrek dokuma veya örgü
malzemelerdir. Danteller yapılışlarına göre üç ana grupta toplanabilir:
1. El dantelleri
2. Makine dantelleri
3. Karma danteller
1.5.5.Sutaşı ve Hazır Harçlar
Sutaşı: Süslemede kullanılan işlemeli şeritlerdir. Genellikle çocuk giyimi süslemelerinde
çeşitli işleme iğnesi ile süsleyerek uygulanır. Şekillerine göre;
1. Düz sutaşı,
2. Zikzak sutaşı (ince-kalın),
3. İşlemeli sutaşı (ince-kalın) şeklinde isimlendirilir.
Harçlar: Sim, sırma, renkli iplikler, merserize ile fabrikasyon olarak işlenen veya örülen
yassı şeritlerdir. Tek olarak veya işleme iğneleri ile karıştırılarak değişik işlemeler elde
edilebilir.
1.5.6. Kurdela ve Şeritler
Kurdele: Giyim süslemede veya bir şeyi bağlamada kullanılan kumaş şeritlerdir.
Kurdeleler, dokunuş biçimlerine veya dokuma ipliklerine göre düz, saten, kadife, keten ve
sentetik kurdeleler olarak isimlendirilir.
Şeritler: Çeşitli iplik veya liflerden örülen veya dokunan, yassı, dar, uzun kumaş
parçasıdır. Bir çeşit ince ve dar kurdeledir. Bunlar da dokuma ipliklerine göre düz, koton,
işlemeli, simli, lame, lase, pul, boncuk ve taşlışeritler olarak isim alır.
2. FANTEZİ KUMAŞ DİKİM TEKNİK
ÇALIŞMALARI
2.1. Fantezi Kumaşların Çeşitleri, Özellikleri
- Pamuklu Fantezi Kumaşlar
• Saten: Pamuklu, yumuşak ve parlak bir kumaştır. Beyazlatılmış,
boyanmış baskı ile desenlendirilmiş olarak üretilir.
• Krep: Kumaş yüzeyi kumlu bir görüntüdedir. Krep, kumlu yüzey
anlamındadır. Çok bükümlü floş ve viskon ipliği kullanılarak, krep
örgüsü ile dokunur.
• Pamuk Organze: Seyrek dokunuşlu pamuklu bir kumaştır. İşlemelik,
elbiselik ve aksesaurlık kullanılır.
• Şantuk: Hafif gramajlı ve seyrek dokunuşlu pamuklu kumaştır. Kumaş
yüzeyinde; atkı ipliğinde bulunan, inceli kalınlı kısımlardan kaynaklanan,
düzensiz, kısa iplik efektleri bulunur.
- Sentetik Fantezi Kumaşlar
• Sentetik Organze: Polyester ve flament ipliklerden yapılan modern
organzeler, ipeklilere göre daha ucuzdur. Çizgi, kesme, baskılı ve jakar
desenlidir. Kadın elbisesi ve aksesuar yapımında kullanılır.
• Tafta: Atkı ve çözgü farklı renklerde, bez ayağı örgüsüyle dokunur. Sıkı
ve sert tutumludur. Bayan gece kıyafetlerinde ve aksesuarlarda kullanılır.
- İpekli Fantezi Kumaşlar
• Saten: Asetat floş ve ipek ipliğinden dokunan bu kumaşlara halk arasında
“ipek saten” denilmektedir.
• Tafta: Klasik bir dokuma kumaş cinsidir. Tabii ipek ve kimyasal elyaf
flamentlerinden oluşan tafta dokuma, kadın elbisesi ve astar olarak
kullanılır. Tafta yarı sert olup, buruşmaya müsayittir. Gevrek, yumuşak
ve sık dokuludur. Atkı ve çözgüde zıt renkler kullanılarak ışık yönüne
göre renk değiştiren janjanlı tipleri vardır.
• Fular: Orjinalinde ipekten mamul, hafif ve ince klasik dokuma bir kumaş
cinsidir. Eşarp, boyun bağı ve elbise yapımında kullanılır.
• Şifon: Çok yumuşak ve ışık geçirgen bir yapıda, bezayağı örgüsüyle ince,
tek katlı ve yüksek bükümlü ipek veya floş ipliğinden dokunmuş
kumaşlardır. Orjinalinde ipekten üretilen kumaş, günümüzde yüksek
bükümlü yapay liflerden de üretilmektedir. Kadın elbisesi, eşarp, fular ve
iç giyimde kullanılır.
• Atlas: Elbiselik kumaş olarak saten örgüsüyle dokunan parlak, ipekli
kumaştır. 79
• Şantuk: Bezayağı örgüde doğal renkte ve düzgünsüzlükler taşıyan ipek
ipliklerden dokunan pürüzlü yüzeyli kumaşlardır. Yaban ipeğinden
eğrilmiş iplikle dokunmuş olmasından dolayı gelişi güzel yerlerinde iplik
düzgünsüzlükleri gösterir.
• İpek Muslin: İpek iplikten bezayağı örgüde, seyrek olarak dokunan,
yumuşak ve ince bir kumaştır.
• Brokar Kumaş: Ağır, hafif kabarık ve büyük jakar desenli, lüks, ipekli
kumaştır.
• Fay: Klasik bir dokuma kumaş cinsi olup, orta ağırlıkta, yarı parlaktır.
Çok belirgin, enine kabarcıkları vardır.
• Çin İpeği: Yabani ipekten dokunmuş, bezayağı örgülü, ince, çin
kumaşıdır.
• Tül: Az veya çok bükümlü ipekli iplerden ağ şeklinde dokunmuştur.
• Payetli Kumaşlar: İnce organze, şifon ya da jarse gibi kumaşların
üzerine payetler dikilmiş, yapıştırılmış veya basılmış olabilir.
2.2.2. Dantel Güpür Dikişi
Dantel kumaşların kesimi ve dikişi yapılırken, kumaşın ve motiflerin bozulmamasına
dikkat edilmelidir. Bu nedenle fazla kesiği olmayan modeller seçilmelidir.
Gelinlik ve tuvaletlerde kullanılan dantellerin çeşitleri şunlardır:
1. Koton dantel
2. İpek dantel
3. Naylon dantel
4. Güpür dantel
5. Şerit dantel
6. El dokuması dantel
7. Tül dantel
2.2.2.1. Dantel Dikiş Çeşitleri
Dantel ve güpürler özelliklerine göre çeşitli şekillerde dikilir:
A) Makine Çekerek: İnce dantel ve güpürler, dublelik kumaşlarla birlikte dikilecekse,
tersten makine çekilir.
B) Makineda veya Elde İnce Sarma Yaparak: Üst üste açık olarak yerleştirilen
dikişlerdeki motif kenarlarından, ince sarma yapılarak tutturulur. Sarma işi bittikten
sonra dikiş payları tersten ve düzden kesilir. Laseli dantellerde önce dikiş yerindeki
laseler sökülür, motifler sarıldıktan sonra laseler, tekrar motife uygun olarak dikilir
C) Birit Atarak: Biritli danteller veya güpür dantellerin biritli olan yerleri birit atılıp,
sarılarak yerleştirilir.
Dantel kumaşların dikiminde iplik cinsi, kumaşa göre seçilmeli, dikişe geçmeden önce
küçük bir parçada deneme yapılmalıdır.
2.2.3. Kadife Dikişi
Kadife dikişinde iki ana sorun vardır; kırışık dikiş yerleri ve kumaş katlarının düzensiz
beslenmesi. İyi bir dikiş yeri elde etmek için, önce birkaç dikiş makinesı yapılması
gerekebilir. Kadife kolay ipliklendiğinden, işlenmemiş kenarların bilinmesi gerekir. Astarlı
giysilerde, kenarları sürfile yapılabilir. Astarsız giysilerde, kenarları ince kumaşlardan
yapılmış biye ile temizleyebilinir ya da overlok ile temizlenir. Paylardaki hacmi daraltmak
için kapalı dikişlerdeki payları derecelendirmek doğru olur.
2.3. Fantezi Kumaşlarda Kenar Temizleme Teknikleri
2.3.1. Overlok ile Temizleme
İnce olan fantezi kumaşların iç dikişlerinde ve etek ucu temizlemelerinde overlok
kullanılabilir. Etek ucu temizliği yapılırken overlok ayağı, ince ayakla değiştirilmelidir,
ayrıca dikiş ayarı da sık olarak ayarlanmalıdır.
2.3.2. Etek Ucuna Misina Çekerek Temizleme
Model özelliğine göre etek uçlarında, eteğe hava vermek için kullanılan bir yöntemdir.
Volan kenarını temizlemede de kullanılır.
2.3.3. İngiliz Dikişi Yaparak Temizleme
Transparan kumaşlarda, iç dikişlerin güzel görünmesi için İngiliz dikişi kullanılabilir.
2.3.4. İnce Biye Geçirerek Temizleme
Bazı fantezi kumaşların kenar temizliğinde, ince biye kullanılır. Model özelliğine göre
kenar temizleme tekniği seçilir.
2.3.5. Elde Zürafa Dikişi ile Kenar Temizleme
Elde, incecik kıvrılan kumaş kenarına, iğne oyası ilmekleri atılarak kenar temizliği
yapılır.
2.3.6. Çok İnce Dikişli Kenar Baskısı
Kenar katlanarak ütülenir, kumaşı sabitlemek için altına kağıt konarak ince ayarda,
zikzak dikişi yapılır. Kağıt sökülüp atıldıktan sonra ince uçlu makasla fazla kumaşlar kesilir.
2.3.7. Kıvırma Tabanı Kullanarak Temizleme
İnce fantezi kumaşlarda kenar temizliği yaparken kıvırma tabanı kullanılabilir.
websitem.gazi.edu
