HASLIK ÖLÇÜMLERİ
Haslık ölçme işlemleri, kısaca kumaş üzerine fikse ettirilen boyanın ışık, sürtme , ter gibi günlük hayatta sık sık karşımıza çıkan dış etkenlere karşı direncinin belirlenmesi amacıyla yapılan testlerdir. Bu dış etmenlere karşı boyanın direncinin belli bir değerin altına düşmemesi boyada aranan bir özelliktir. Bu testlerin laboratuarda nasıl gerçekleştirildiği özetle aşağıda anlatılmıştır ;
ISO 105-CO6 TESTİNE GÖRE YIKAMA HASLIĞI TESTİ
1.0 AMAÇ:
1.1 Boyanmış ipliğin daha sonraki kullanımında boya akıtıp akıtmayacağını tespit etmektir.
2.0 UYGULAMA ALANI:
2.1 Çile halinde boyanan ipliklerin şüpheli durumlarında ve koyu renklerde uygulanır.
3.0 PRENSİP:
3.1 Yapılacak işlem sonucu Gri skala ISO 105-AO3’ e göre haslık değeri 4 ve daha yukarı ise mal onaylanır, daha düşük ise boyalı iplik yıkamaya alınır.
4.0 ARAÇ GEREÇ:
_ GYROWASH yıkama makinesi ve kullanma kılavuzu,
_ Makas,
_ Cetvel,
_ Gri skalaISO 105-AO3,Termometre,
_ 150 cc ‘ lik mezür,
_ 50 Adet çelik bilye,
_ 1 adet 120 cc’ lik beher,
_ 1 adet 1 lt’lik beher,
_ deterjan
_ Sodyum Perborat,
_ Destile su ,
_ Çoklu mukayese kumaşı ,
_ Boyalı ipliğin 4 cm.10 cm boyutlarında rib trikosu.
5.0 EMNİYET:
5.1 Herhangi bir emniyet tedbirine gerek yoktur.
6.0 İŞLEM:
6.1 Boyalı ipliğin 4 cm . 10 cm’lik rib trikosu hazırlanır.
6.2 10 . 4 cm boyutlarında çoklu mukayese kumaşı ve boyalı ipliğin rib trikosu kısa kenarlarından biri boyunca veya tercihen yün tarafından dikilir.
6.3 Her tüpün içine 10 adet 6 mm çaplı paslanmaz çelik bilye atılır. Tüplerin kapağı kapatılır. Makine 40C’ye ısıtılmak üzere ayarlanıp, çalıştırılır.
6.4 1 gr Sodyum Perborat tartılır.
6.5 4 gr deterjan tartılır.
6.6 40 C sıcaklıkta 1 lt destile suda Sodyum Perborat ve deterjan çözülür. Çözelti her kullanımdan önce taze hazırlanmış olmalıdır.
6.7 Numune önceden 40 C’ye ısıtılmış ve içine çelik bilyeler bulunan tüp içine konulur.
6.8 Her bir tüp içine taze hazırlanmış 40 C’de 150 cc deterjan çözeltisi konulur.
6.9 GYROWASH yıkama makinesi 30 dk 40 C koşullarında ayarlanarak çalıştırma butonuna basılır.
6.10 Makine durduğunda numuneler tüplerden alınarak iki ayrı beher içindeki 100 cc ve 40 C olan suda 1’er dk durulanır.
6.11 Numunelerin kurutulması 60 C’yi aşmayan sıcaklıkta etüv içinde havada asılı olarak ve çok mukayese kumaş ile boyalı numune birbirine değmeyecek şekilde gerçekleştirilir.
7.0 ŞAHİT NUMUNE HAZIRLANMASI:
7.1 1 Adet 4 . 10 cm ebatlarındaki çoklu mukayese kumaşı yanında renkli triko olmadan İŞLEM 6.0’ da tarif edilen işlemlere tabi tutulur.
7.2 Daha sonra hazırlanmış olan bu şahit numune haslık tayinlerinde referans olarak kullanılır.
8.0 HASLIK TAYİNİ:
8.1 ISO 105-AO3 Gri skala ile kurutulmuş çoklu mukayese kumaşı üzerindeki lekelenme tayin edilecektir.
8.2 Değerlendirme ışık kabini içerisinde D65 Gün Işığı kullanılarak yapılır.
8.3 Çoklu mukayese kumaşı 45 derece eğimli, gri renkli platform üzerine konulur.
8.4 Boyalı iplik trikosu ile birlikte işlem gören çoklu mukayese kumaşı ve şahit pencereden birarada görülebilecek şekilde siyah pencere bu kumaşların üzerine konulur.
8.5 Şahit ve çoklu mukayese kumaşı arasındaki lekelenme farkının ISO 105-AO3 Gri skala üzerindeki lekelenme değerlerinden hangisine daha uygun olduğu tespit edilir ve haslık test raporuna kaydedilir.
8.6 Lekelenme miktarı direkt olarak haslık değerinin ifadesidir.
8.7 Haslık değeri 4 ve yukarısında bir değer ise mal onaylanır. Aksi bir durum söz konusu ise mal yıkamaya alınır.
tekstilmuhendisi.wordpress.com
