Nonwoven ve çözgülü örme yapılar jeotekstil uygulamaları için her geçen gün daha fazla kullanılmaktadır. Bir süredir, jeotekstiller inşaat mühendisliği alanında kendine sürekli büyüyen bir alan açmıştır.
Bu tip tekstillerin en önemli gereksinimi sürekli fonksiyonellik olup; farklı tekstil yapıları ile bu husus sağlanabilmektedir. Jeotekstiller pek çok talebi karşılamak zorundadır. Bu talepler içinde, mekanik strese dayanım amaçlı üretim yönünde (MD) ve çapraz yönde (CD) mukavemet ayrı bir yer tutmaktadır.
FARKLI SON KULLANIMLAR İÇİN FARKLI KUMAŞLAR
Jeotekstiller, tekstil yapılarının en eski formalarından biridir. Eski Mısırda, örgü yüzeyler bina ve nehir kenarlarını desteklemek amaçlı kullanılmıştır. Günümüzde nonwovenlar ve çözgülü örme kumaşlar fazlasıyla benzer amaçlar için kullanılmaktadır.
DAYANIKLILIK VE VERİMLİLİK
Kalıcı fonksiyonellik, özellikle ayırma ve filtrasyon amaçlı jeotekstiller için büyük önem kazanmaktadır. Tüm sistemin randımanlı çalışması buna bağlıdır. Jeotekstillerin genel kullanım alanları arasında ayırma, filtrasyon, drenaj, güçlendirme, koruma ve erozyon kontrol yer almaktadır.
AYIRMA
Ayırıcı bir katman olarak genelde sentetik liflerden mamul nonwoven, dokuma kumaşlar ve kompozitler kullanılır. Doğru tekstil ürününün seçimi ana malzemenin tanecik büyüklüğüne ve konstrüksüyon sırasında beklenen yüklere bağlıdır.
FİLTRASYON
Filtrasyon en önemli uygulamadır:Hasarlı duvarlarda, barajlarda veya suni bariyerlerde belkide en önemli unsur su basıncıdır. Bir filtre olarak, jeotekstil toprak bileşenlerini veya diğer partikülleri tutarken diğerlerinin suyla geçisine imkan verir. Su drenajında düşük basınç amacı korunurken, toprak tutumu ile hidrolik filtre etkinliği arasındaki mekanik stres birbirinden ayrılmalıdır. Bu nedenle, jeotekstilin kalınlığı önemli bir rol oynar ve uzun vadede filtrenin mekanik ve hidrolik performansı üzerinde etkilidir.
DRENAJ
Drenaj için jeotekstillerden beklenenler aşağı yukarı filtrasyon malzemelerinden beklenen ile aynıdır. Drenaj sistemleri, bireysel bileşenler veya bir sistemi oluşturan elemanlar olabilir. Drenaj katmanında basınç düşüşü yaşanmadan tutulanlar uzaklaştırılmalıdır. Jeotekstillerden mamul drenaj sistemleri klasik beton ve plastik tüp yapıların yerine kullanılabilir.
KORUMA VE GÜÇLENDİRME
Sızdırmazlık şeritleri veya kaplama malzemeleri gibi daha çok iç kısımlarda kalan malzemelerin mekanik hasarından kaçınmak üzere koruma ve güçlendirme jeotekstil fonksiyonları anlamında çok önemlidir.
Nonwovenlar veya kompozitler koruyucu katmanlar olarak kullanılabilir. Koruma fonksiyonu için, önemli özellikler arasında sürüklenme vuruşu ve darbe dayanımı yanında tabaka ve jeotekstil yüzeyinin kalınlıkları yer almaktadır. Koruyucu jeotekstiller, geçirgenliği düşük malzemeleri koumak amacıyla tünel ve arazi dolgularında kullanılır. Toprak katmanları arasında veya altında yer alan güçlendirilmiş jeotekstiller germe yüklerini absorblayarak toprak katmanın mekanik özelliklerini iyileştirirler. Kararsız arazıler üzerinde kurulu barajları destekleme amaçlı nonewoven veya jeoızgara formunda tekstiller kullanılabilmektedir. Güçlendirme, karmaşık konstrüksüyon önlemlerinden kaçınma sağladığından maliyet avantajı sağlar.
EROZYON KONTROL
Koruyucu ve güçlendirici jeotekstiller erozyon kontrol amaçlı olarak da kullanılabilmektedir. Erozyon kontrolü sağlayan jeotekstiller, bitki ve ağaç köklerinin güçlenmesi için gerekli zamanı, toprak yapısının güçlendirerek doğaya kazandırabilmektedir.
JEO-IZGARA
Jeo-ızgaralar pazardaki paylarını gittikçe büyütmektedirler. Güçlendirme amaçlı uygulamalarda kullanılmaktadırlar ki bunlar arasında ayırma, katı tanecikleri uzaklaştırma amaçlı filtrasyon, geniş zaman yayılı sın-vı amilimi, erozyon kontrol, mekanik koruma ve yol-köprü inşaatında zemin satbilizasyonu yer almaktadır. Son kullanım alanına bağlı olarak, jeo-ızgaralar statik ve dinamik yükleri dengeli dağıtacak şekilde değişik açıklık boyutlarında (mesh büyüklüğü) imal edilebilir.
GELECEK VADEDİYOR
Jeotekstiller, beton, ulaşım maliyetleri ve işçilik anlamında önemli tasarruflar sağlamaktadır. Bununla birlikte, bu avantajlardan faydalanabilmek için inşaat alanının jeotekstil üretimi yapılan bölgelere yakınlığı önemlidir, zira malzeme transport maliyetleri oldukça yüksek olabilmektedir.
