2.1. Kenar Temizleme Çeşitleri
Kesilmiş parçaların kumaş kenarlarında, çözgü veya atkı ipliklerinin atması ile
saçaklanma meydana gelir. Bu saçaklanmayı önlemek amacıyla temizleme dikişleri yapılır.
Kenar temizleme tekniği seçimi yapılırken giysinin kumaş ve model özelliği dikkate
alınmalıdır.
Kenar temizleme çeşitleri şunlardır;
2.1.1. Sürfile İle Kenar Temizleme
Dikiş kenarlarının gevşek ve eğik el dikişi ile tutturulmasına “sürfile” denir. Çok atan
kumaşlara uygulandığında iyi bir sonuç vermez.
2.1.2. Zikzak ve Overlok İle Kenar Temizleme
Dikiş makinesinde zikzak aparatlarını kullanarak yapılan tutturma işlemine “zikzak”
denir. Makine kullanarak yapıldığı için kolay bir tekniktir.
Kumaş kenarını keserek net bir şekilde örme işlemine “overlok” denir. Overlokla her
çeşit kumaşa kenar temizleme yapılabilir. Ayrıca, süsleme amacıylada kullanılabilir.
AMAÇ
ARAŞTIRMA
ÖĞRENME FAALİYETİ–214
2.1.3. Makinede Kıvırarak Kenar Temizleme
Dikiş kenarlarının makinede geriye kıvrılarak tutturulmasına “makinede kıvırarak”
temizleme denir. Kalın kumaşlar için uygun bir teknik değildir.
2.1.4. Baskı Dikişi İle Kenar Temizleme
Dikiş kenarlarının makine ile kumaş içinde gizleyerek tutturulmasına “baskı dikiş”
denir. Kumaşın her iki yüzünde de temiz görünümlü olan bir dikiş tekniğidir. Giysilerin
birçoğunda kullanılan bu teknik; en çok erkek gömleği, pijama ve kotlarda kullanılmaktadır.
2.1.5. İngiliz Dikişi İle Kenar Temizleme
Dikiş paylarının gözükmemesi için payların kumaş içinde gizlenerek tutturulmasına
“ingiliz dikişi” denir. İngiliz dikişi daha çok şifon, organze, saten gibi ince ve hassas
kumaşların dikiminde kullanılmaktadır. Özellikle iç giyim ve abiye giysi üretiminde
uygulanan bir tekniktir.
2.1.6. Biye İle Kenar Temizleme
Değişik enlerde hazırlanmış ince bantların, dikiş kenarını kaplayacak şekilde
tutturulmasına “ biye” denir. Biyeler, giysinin kendi kumaşından, kontrast oluşturan bir
kumaştan ya da astar gibi malzemelerden hazırlanabilir. Giysinin dikiş kenarlarını
sağlamlaştırmak ve süslemek amacıyla kullanılır.
2.1.7. Pervaz İle Kenar Temizleme
Dikiş kenarlarının şekline göre dikilen ve takviye olarak kullanılan ince kumaş
parçasına “pervaz” denir. Kenar pervazını kenar kaplama biyesinden ayıran en önemli fark,
telalı işlenmesi ve kumaşın iç ya da dış kısmına tutturulmasıdır.
2.1.8. Köşe Çalışmasıİle Kenar Temizleme
Giysiyi estetik açıdan güzel gösteren bir dikiş çeşididir. Etek ucu, kol ağzı, kıvırma
payı, çalışmalarında kullanılan bir tekniktir. 15
2.2. Kenar Temizleme Çeşitlerini Uygulama
¾ Kenar temizleme tekniğini seçerken kumaş ve model özelliğine dikkat ediniz.
¾ Kumaş ve model özelliğine uygun iğne ve iplik seçimi yapınız.
¾ Makine ayarı ve dikiş boyu kontrolünü giysinin kendi kumaşında yapınız.
¾ Ütü ısısını kumaşın cinsine uygun olarak ayarlayınız.
¾ Çok atan kumaşlara sürfile uygulaması yapmayınız.
¾ Çok kalın kumaşlara baskı dikiş uygulaması yapmayınız.
¾ Köşe uygulamasında çıtlatma işlemine dikkat ediniz.
¾ Dikimi kolaylaştıracağı için biye parçasını ince kumaştan kesiniz.
¾ İnce ve hassas kumaşlara ingiliz dikişi uygulaması yapınız.
¾ Pervaz uygulamasında mutlaka tela kullanınız.
¾ Teknik uygulamaları tamamladıktan sonra iyi bir ütüleme yapınız.
¾ Dikimi kolaylaştıracağı için uygulamalar sırasında teyelleme yapınız.
Açıklama
¾ Kenar temizleme tekniklerini örnek parçalar üzerinde çalışınız.
¾ Parça ölçüleri: 12 cm x 20 cm
¾ Tekniğin özelliğine göre parça kesim adedine karar veriniz.
2.3. Baskı Çeşitleri
Baskı; giyimlerin yaka pervazına, kol ağzına ve etek kıvırma paylarına uygulanan bir
dikiş tekniğidir. Temizleme ve süsleme amacıyla kullanılır. Baskı dikişi tekniğinin seçimi
yapılırken giysinin baskı yapılacak yeri, kumaş cinsi ve model özelliği dikkate alınmalıdır.
Baskı dikişi çeşitleri şunlardır;
2.3.1. El İle Baskı Dikişleri
2.3.1.1. Sürfile Baskı
Etek ucu, kol ve yaka pervazlarının baskısında kullanılır. Az yıkanan, fazla atmayan
yünlü ve ipekli kumaşlara uygulanır.
2.3.1.2. Hristo Baskı
Pantolon paçası, manto ve tayyör astarlarının baskısında kullanılır. Süsleme amacıyla
çocuk elbiselerinde de kullanılan sağlam bir baskı çeşididir.
2.3.2. Makine İle Baskı Dikişleri
2.3.2.1. Kapalı Baskı
İpek, saten ve pamuk gibi kumaşların baskısında kullanılan bir tekniktir. Çok atan
kumaşlarda iyi bir sonuç verir. Kıvrılarak yapıldığı için kalın kumaşlarda kullanılmaz.
2.3.2.2. Ekstraforlu Baskı
Triko ve esnek kumaşların baskısında kullanılan bir tekniktir. Kıvırma payı az olan ve
kıvrılınca kalınlık yapan yerlerde kullanılır.
2.3.2.3. Biyeli Baskı
Astarsız giyimlerde kullanılan bir tekniktir. Giysi içinde güzel ve temiz bir görüntü
oluşturur. Fantezi giyimlerde de kullanılır. 36
2.4. Baskı Dikişi Çeşitlerinin Uygulama
¾ Teknik seçimi yaparken kumaş ve model özelliğine dikkat ediniz.
¾ Teknik seçimi yaparken baskı dikişinin kullanım yerine dikkat ediniz.
¾ Makine ayarı ve dikiş iriliği kontrolünü giysinin kendi kumaşında yapınız.
¾ Kumaş, model ve baskı özelliğine uygun iğne, iplik seçimi yapınız.
¾ Ütü ısısını kumaşın cinsine uygun olarak ayarlayınız.
¾ Az yıkanan, fazla atmayan kumaşlara sürfile baskı uygulaması yapınız.
¾ Kalın kumaşlara kapalı baskı uygulaması yapmayınız.
¾ Biye parçası olarak ince kumaş seçiniz.(Astar gibi)
¾ Kıvırma payı az olan yerlere ekstraforlu baskı uygulaması yapınız.
¾ Teknik uygulamaları tamamladıktan sonra iyi bir ütüleme yapınız.
¾ Dikimi kolaylaştıracağı için uygulamalar sırasında teyelleme yapınız.
Açıklama
¾ Baskı dikişi çeşitlerini örnek parçalar üzerinde çalışınız.
¾ Parça ölçüsü: 20 cm x 25 cm
¾ Tekniğin özelliğine göre yardımcı malzemelerden yararlanınız.
ipuclarim.com
