Koleksiyon Hazırlama
İnsanın varoluşu ile birlikte örtünme içgüdüsü ve doğadan korunma amacıyla oluşan giyinme ihtiyacı, insanların gruplar halinde yaşamaya başlamasıyla birlikte bir statü, kültür ve yaşam biçimi haline gelmiştir. Hatta giyimleri iyi gözlemlendiğinde insanların karakter özellikleri bile tespit edilebilir. 18. ve 19. yüzyıl Avrupa’sında giyim ve modanın önemi artmış ve bu uğurda büyük servetler harcanmaya başlanmıştır. Ünlü terziler zengin ve soylu müşterilerine en iyi hizmeti verebilmek için siparişe göre klasik terzi usulü çalışmanın yanında kendi hazırladıkları giysileri de kişilerin beğenilerine sunmuşlardır. Böylece çok sınırlı bir kesime hitap etse de koleksiyon hazırlama olayı gündeme gelmiştir. İnsanlar bir giysi için modele karar vermek, saatlerce prova yapmak ve günlerce beklemek yerine önlerindeki bir kaç model içinden beğendiklerini seçip almanın rahatlığı ile tanışmışlardır. Böylece Avrupa’da giyim endüstrisinin temelleri atılmıştır. Her sezon zengin müşteriler için şık ve pahalı koleksiyonlar hazırlanıp defilelerle müşterilere tanıtılmaya başlanmıştır. Özellikle İkinci dünya savaşından sonra ekonomik kriz, insanların günlük çalışma hayatlarında daha rahat ve ucuz giysiler tercih etmeleri modacıların bu ihtiyaçları karşılayacak türde ürünler üretmelerini sağlamıştır. Giysiler prova ile tek tek üretilirken, para, zaman ve emekten tasarruf amacıyla fabrikasyon üretime geçilir ve üretim hacmi artar. Bir ürünü satabilmenin en iyi yolu, onu anlatmak yerine müşteriye görsel olarak hitap edebilmektir. Müşteri satın alacağı ürünü görmek ister. Bu nedenle koleksiyon hazırlama olayı önem kazanır ve gündeme gelir.
Koleksiyon Hazırlığı
Koleksiyon Kavramı ve Önemi
Koleksiyon firmalarının müşteri ihtiyaç ve isteklerini, moda, yaş, cinsiyet vücut özellikleri, kumaş ve mevsim gibi etkenleri göz önüne alarak hazırladıkları kreasyonlara koleksiyon denir. (Doğrul, A. 2002) Koleksiyonların temel elemanlarından biri giysi tasarımıdır. Bir çalışmanın tasarım niteliği taşıması için, belirlenmiş bir amaçtan yola çıkarak belirli bir düşünceyi yansıtması ve özgür bir çalışma sonucu yaratıcılık değeri içeren bir sonuç ortaya koyması gerekmektedir.
Günümüzde büyük modacıların yanı sıra gelişmiş ülkelerdeki konfeksiyon firmaları da kendi koleksiyonlarını hazırlayıp satmaktadırlar. Bu firmalar; ülkelerinde iş gücünün pahalı olmasından dolayı üretimlerini, hammadde ve emeğin daha ucuz olduğu az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde gerçekleştirme yolunu seçmiştir. Bunun sonucunda Türkiye’nin de içinde bulunduğu bu ülkelerde, tamamen ihracata yönelik fason dikimle beslenen bir konfeksiyon sanayi oluşmuştur. Ancak dış alıcı firmaların siparişlerini azaltması veya buldukları daha ucuz üretim kaynaklarına kaydırması olasılığı, fason üretimle çalışan firmalar için büyük bir tehlikedir. Bu olasılığa karşı firmalar üretimlerini, ihracata yönelik fason dikimin yanında kendi koleksiyonlarını hazırlayıp bunları pazarlayarak beslemeli ve sürekliliklerini güvence altına almalıdırlar.
Koleksiyon Hazırlama Yöntemleri
Koleksiyon hazırlama yöntemleri üç grupta incelenir;
Ticari koleksiyon: temel anlamda para kazanmayı hedefleyen, bireylerin beğenisini kazanmanın yanı sıra ürün karşılığında bedel ödenmesini amaçlayan koleksiyondur. Ticari koleksiyon bir marka çerçevesinde hazırlanmakta ve markaya para kazandırmayı hedeflemektedir. Üretim yolu ile tekrarlanabilir olmalıdır, farklı sonuçlara açık bir yapıda olmamalıdır. Bunun yanında belirli zaman aralıklarında ve tutarlılık içinde hazırlanmalıdır.
Moda koleksiyonu: modacıların kendi isimleri altında, kendi düşünce ve beğenilerini yaratan, düzenli aralıklarla oluşturulmayan koleksiyonlardır. Her bir üründen çok düşük adetlerde üretim yapılmakta, ürünü beğenen herhangi bir kişi için bu kişinin bedenlerinde aynı ürün uygulanabilmektedir.
Sipariş üzerine oluşturulan koleksiyonlar: Bir insanın ya da topluluğun ihtiyaçlarına yönelik olan ve sipariş üzerine oluşturulan koleksiyonlardır. Tasarımcının düşünce ve beğenileri siparişi verenin düşüncelerinin arkasında geri planda kalmaktadır. Birbirini izleyen koleksiyonlarda tutarlılık yoktur, düşük adetlerde üretilir ve düzenli zaman aralıklarında hazırlanmazlar.
Koleksiyon Hazırlama Aşamaları.
Bir koleksiyonun aşamaları, koleksiyonu oluşturan ürün gruplarına göre farklılık gösterse de genel olarak aşağıdaki aşamaları kapsamaktadır:
Pazar araştırması (hedef kitle ve temanın belirlenmesi)
Kumaş, renk, desen, aksesuar araştırması
Model tasarımı
Ölçü formlarının hazırlanması
Kalıpların hazırlanması
Prototip dikimi, kontrolü ve düzeltmelerin yapılması
Seri hazırlığı
Koleksiyonun satışa sunulması
Yan faaliyetler
Pazar Araştırması
Hazır giyim firmalarında pazar araştırması ürün üretim ve moda ile ilgili olmak üzere üç konuda yapılır. Bunlar;
Ürünün kullanım sezonu, çeşidi, fonksiyonu ve hitap edilen yaş grubu araştırılarak belirlenir Üretim olanaklarının, hitap edilen pazarın, ürün için belirlenen maliyet limitlerinin araştırılması yapılır .
Ürün kullanım sezonuna ait, moda otoriterlerince moda olması öngörülen renk, kumaş, stil, süsleme ve ilham kaynakları araştırılır. Bu doğrultuda çizim fotoğraf ve yazılı dokümanları toplanır.
Pazar araştırması ve hedef kitlenin belirlenmesinden sonra, tasarımcı modelleri tasarlarken, çoğu somut olan pek çok kaynak ve etkileşimden ilham almaktadır. Bu ilham kaynakları tarihsel bir periyot, kültürel veya sosyal olaylar, yabancı bir yer vb. güçlü bir etki bırakan bir konu olabilir. Bu kaynaklar ve etkileşimler doğrultusunda koleksiyonun teması belirlenmektedir.
Kumaş, Renk, Desen, Aksesuar Araştırması
Kumaş Araştırması Koleksiyon hazırlığında kullanılacak kumaşların seçiminde öncelikle giysilerin kullanılacağı mevsimin iklimsel özellikleri dikkate alınır. Sezona ait kumaş tespiti yapılırken uluslararası defile ve fuarlardaki kumaş trendleri takip edilir. Bu trendlerin koleksiyon içerisine adapte edilmesinde sezon analizleri, giysinin kullanım alanı, hedef kitlenin cinsiyet ve yaş grubu da önemlidir. Seçilen kumaşın moda olmasının yanında hazırlanacak modellere uygun, kolay üretilebilir, kullanışlı ve satım şansının yüksek olması gerekir.
Koleksiyonda kullanılacak tüm kumaşlar tedarikçiye referans niteliğinde olmalıdır. Bu referans düzeyinin içinde kumaşın tuşesi, gramajı, bitim işlemleri konstrüksiyonu, lif içeriği,iplik yapısı gibi tüm faktörler bulunmalıdır. Numunenin ve ürünün en önemli yapıtaşı olan kumaş bölümünde yaşanacak en ufak bir aksaklık diğer bütün faktörlerin verimini etkiler. Ayrıca müşteri grubunun benimsediği bazı temel kumaşlarla birlikte, farklı pazarlara girme şansını yaratmak için, çizgi dışı bir kaç kumaş da bu seçimin arasında yer almalıdır.
Renk Araştırması
Renk modaya göre değişen ve giyside çekicilik yaratan en önemli unsurlardan biridir. Bu unsur da koleksiyonun başarısında önemli bir rol oynar. Düzenlenen ulusal ve uluslararası moda fuarları yayınlanan renk katalogları, boya firmalarının müşterileri için sezonun moda renklerinden hazırladıkları kataloglar bu konuda bilgi verir.
Sezon içerisinde renklerin belirlenmesi aşamasında moda olan renklerin yanı sıra renklerin kendi içerisinde uyumlarına, birbirleri ile olan kontrastlarına dikkat edilmelidir. Ayrıca renklerin insan üzerindeki psikolojik etkileri de(kırmızı: ateşin, pembe: romantizmin, mavi: huzurun ve rahatlığın, sarı: enerji ve hareketliliğin, yeşil: bereket ve zenginliğin simgesidir) göz ardı edilmemelidir. Bir rengin koleksiyona seçilebilmesi için moda olması veya hoşa gitmesi yeterli değildir. Bunların yanı sıra firma müşterilerin beğenisini kazanan veya kazanacağı düşünülen yüksek satımlı renkler, mevsimlere göre tüketicilerin bağımlı olduğu renkler de (kışın siyah-kahverengi, yazın beyaz-lacivert) koleksiyon renklerine eklenir.
Düzenlenen ulusal ve uluslararası moda fuarları, yayınlanan renk katalogları, son trendlerin yer aldığı moda dergileri sezon renkleri hakkında bilgi vermektedir. Renklerin karakterlerini kişilerin yorumlarına göre değişen tanımlarla anlatmaya çalışmak hatalı sonuç verecektir. Bu hata oranını en aza indirmek için tüm dünyada ortak olan pantone adı verilen renk kataloğu kullanılır. Pantonede binlerce renk ve her rengin bir kodu bulunmaktadır.
Renkler belirlendikten sonra kullanılacak kumaşlarla boyama için gerekli ön laboratuar çalışmaları yapılmaktadır. Her renk için bir kaç çalışma yürütülmektedir. Sonuçta istenen rengin nüansını en iyi veren numunenin boyama reçetesi esas alınmaktadır.
Desen Araştırması
Moda üzerinde görülen değişimler desen konusunda da kendisini gösterir. Her sezonun desenlerine hakim olan konular vardır. Bu konular aşağıdaki gibi üç ana grupta toplanabilir:
Toplumu etkileyen sosyal akımlar
Nostalji adı verilen geçmişe özlem akımı bünyesinde eski taşıtlar, geçmiş dönemlerin ünlü film ve pop yıldızları desenlere örnek olmuştur. 60'lı yılların sonu ile 70'li yılların başı arasındaki dönemde özellikle genç kuşağı etkileyen savaş karşıtı barış ve sevgi yanlısı sosyal akımlar sonucu moda sektöründe canlı, neşeli, yaşamın güzelliklerini gözler önüne seren desenler ortaya çıkmıştır.
Toplumu etkileyen güncel olaylar
Özellikle son zamanlarda gündemde olan çevre duyarlılığı, doğa özlemi tasarımcıları desenlerinde "doğa manzaraları", " vahşi hayvanlar" gibi konuları kullanmaya yöneltmiştir. Son yıllarda geçmiş uygarlıklara olan ilginin yoğunlaşmasıyla, eski mısır, inka ve benzeri uygarlıklara ait figürler ve semboller desenler üzerinde kendini göstermiştir.
Mevsim özellikleri
Koleksiyonun kullanılacağı mevsime göre belirli ana konular her zaman geçerliliğini korur. Kışın "kor manzaraları" "kış sporları" ve yazın "denizci armaları" "yelkenli tekneler" "meyveler" "çiçekler" gibi hemen her sezon kullandıkları bazı temel desenler vardır. Ekoseler, puantiyeler, şal desenleri, kareliler, çizgililer gibi klasikleşmiş desenler de vardır.
Bu tarz desenlere tüketiciler her sezon rağbet etmektedir. Desenler; jakarlı desenler, baskı desenleri ve nakış desenleri olmak üzere üç grupta toplanabilir.
Jakarlı desenler
Örme veya dokuma işlemi sırasında ipliklerin belirlenen bir düzen içerisinde hareket ettirilmesiyle kumaş yapısında oluşan desenlerdir.
Baskılı desenler Üç gruba ayrılmaktadır.
* Metraj baskı desenler: Tüm kumaş yüzeyini kaplayan sürekli desenlerdir
* Pano baskı desenleri: Desenin büyüklüğüne göre hazırlanan şablonlarla, giysinin istenen herhangi bir bölgesine basılabilir.
* Transfer baskı desenleri: Bu desenler genelde hazır olarak satılır. Isı yardımıyla giysinin istenen yerine uygulanabilir. Nakış desenler Beş gruba ayrılmaktadır
* Metraj nakış desenleri: Tüm kumaş yüzeyini kaplayan desenlerdir. Hata oranı ve maliyetleri yüksektir. Buna karşın albenileri fazladır.
* Normal nakış desenleri: Sadece iplik kullanılarak düz, çin iğnesi, zincir düzeninde işlenen desenlerdir.
*Aplikeli nakış desenleri: Nakış içerisinde kumaş, deri, peluş gibi tekstil yüzeyi parçaları desen tamamlayıcı unsur olarak kullanılır.
Delik işi nakış desenleri:
*Desenin belli bölümlerinin içi kesilerek kumaşa delikli bir görünüm verilir. Kesme işlemi desen disketinin hazırlanma tekniğine göre nakış makinesinin bıçakları tarafından işleme sırasında yapılabileceği gibi, nakış işlendikten sonra elde makasla da yapılabilir.
* Payetli nakış desenleri: Gelişen teknolojiyle birlikte son yıllarda ortaya çıkan bu desenler,
diğerlerine oranla daha pahalı olmakla birlikte, daha albenili oldukları için kullanılmaya başlanmışlardır. Ayrıca nakışın üzerinde ikinci bir kez payet işleme işlemi ortadan kalkmaktadır.
Nakışta iğnenin dalış sayısıyla doğru orantılı olarak "şıklık" kavramı vardır. Kullanılacak kumaş cinsine göre nakış sıklığı arttırılıp azaltılarak en iyi görünüm ve tuşe elde edilmeye çalışılır. Nakış, vuruş sayısı arttıkça daha sert bir tutum kazanır.
Nakışta diğer bir önemli faktör teladır. Tela nakışın hem görünümünü hem de sertliğini-yumuşaklığını etkiler. Daha pahalı olmasına karşın, ince yırtılan telalar ve ısı yardımıyla eriyen telalar daha temiz bir görünüm verdikleri ve nakışın daha yumuşak olmasını sağladıkları için tercih edilir.
Aksesuar Araştırması
Koleksiyon hazırlığında amaca ve modaya bağlı olarak çeşitli aksesuarlar kullanılmaktadır. Aksesuarlardan tela, vatka, düğme, fermuar, çıtçıt giysinin rahat kullanımını sağlamayı amaçlarken, boncuk, payetler, pullar, taşlar, metalik ve tahta süslemeler ürünün görünümüne çekicilik katmaktadır. Aksesuarların tamamlayıcı bir özellik kazanabilmesi için giysinin modeli, kumaşı rengi ve deseni ile uyum içinde olması gerekir.
Koleksiyon hazırlandığında amaca ve modaya bağlı olarak çeşitli aksesuarlar kullanılmaktadır. Bu kullanılan aksesuarların cinsi, rengi ve büyüklükleri dönemin modasına göre çeşitlilik gösterir. Düğme, fermuar, kurdele gibi boyalı aksesuarlar üretimde önce yıkama ve ütüleme testlerine tabi tutularak kumaşı boyayıp boyamadıkları kontrol edilir.
Tasarlanan her bir aksesuar ve yardımcı malzemenin kodlanması ve arşivlenmesi gerekir. Kodlama cinsiyete ve yaş grubuna göre ayrılan koleksiyonlar için ayrı ayrı yapılır. Bu kodlama rakamlar harfler ya da firmanın kendi belirlediği semboller şeklinde olabilmektedir.
asosindex.com
