Kumaş Tasarımı ve Analizi
NOT= Jakarlı kumaşların analizinde örgü analizi ile desenin ( motif ) çıkarılması işlemi ayrı ayrı yapılacaktır. Çünkü çok kez desen raporu oldukça büyüktür. Örgü analizi gözle yapılan incelemelerde değişik örgü birimli bölgelerin ayrı ayrı analizi yapılarak gerçekleştirilmelidir.
Desen çıkarılması için ise birkaç yöntem bulunmaktadır.
1.yöntem = kumaş üzerine şeffaf bir kağıt koyarak deseni izleyerek bir kalemle bu motifi bir kağıda aktarmaktır. Kullanılan kağıt ince pelür kağıdı, aydınger yada yağlı kağıt olabilir.
2.yöntem = Deseni kalem yerine bir toplu iğne kullanarak desenin çevre çizgileri üzerinde kumaşa batırmak süretiyle kağıt üzerinde belirlemektir. Geometrik desenlerde ise cetvel ile yapıla çak ölçmelerle desen kolayca çıkarılabilir.
Jakarlı kumaş imalatında mutlaka ön bilgiye ihtiyaç vardır.
1. jakarın kapasitesi bilinmeli
2. Standart iplik numaraları
3. Malyonların alt harnıçdaki cm deki sıklığı
4. Tezgahtaki mal yon dizimi nasıldır.
Yeni bir jakarlı kumaş yapmak için neler yapmak gerekir?
1. Dokunacak kumaşın en uzunluğunu bilmek gerekir.
2. Tek en yada çift en olup olmayacağına karar verilmeli
3. Cm'deki atkı ve çözgü sıklıkları
4. Tarak numarası
5. Tarak dişinden geçen tel sayısı
6. Platin sayısı < iğnelerin ve özelliklerinin bilinmesi gerekir. >
7. Her platine kaç malyon ipi bağlanacak
8. Malyon doldurma tahtası kaç rapor olacak
9. Dokunacak olan kumaşın toplam çözgü tel sayısı ne olacak
10. Tarak eni ne olacak
11. Dokumadan çekme yüzdesi ne olacak
12. Malyon dizimi < düz, simetrik > nasıl olacak
Bir Jakarlı Kumaşın Analizinde İşlemler Nasıl Yapılır
1. Kumaşın örgüsü çıkarılır.< zemin,malyon >
2. Desen raporunun boyutları < atkı,çözgü >
3. Kumaş eninin durumları < ham kumaş eni,atkı büzülmesi,tarak eni >
4. Çözgünün uzunluğu > mamul uzunluk,çözgü çekmesi,istenilen uzunluk >
5. İplik sıklıkları > çözgü sıklığı,atkı sıklığı,rapor tel adedi >
6. Harnıç sıklığı >çözgü sıklığı >
7. Çözgünün taharı
8. Malyon sayısı < çözgü tel sayısı >
9. Atkı tel sayısı < motifin atkı yüksekliği,jakarın karton sayısı >
10. Desen kartonunun delinmesi
11. Platin ve malyon kapasitesi < çözgü sayısı ile karton sayısı atkı ile ilgilidir.>
Jakarlı kumaş nedir?
Çok büyük desenli,hatta poster büyüklüğünde görüntüleri elde etmek için yapılan işlemlere jakar desenciliği denir. Örgü bilgileri,renk bilgileri oluşturarak değişik motifler elde edilir.
Jakarlı kumaşların kullanım alanları = Döşemelik perdelik goblen kumaşlar örtülük kravatlık etiket battaniye bant dokuma havlular kadifeler halılar.
Jakarlı Kumaşlar İki Esasa göre Dokunurlar.
1. Sabit örgülere dokunan jakarlı kumaşlar < goblen tekniği >
2. Renk tesirli jakarlı kumaşlar < örgülere dayanmayan, havlu kadife halı gurubu >
NOT= Bütün ön bilgiler toplanıp yorumlandıktan sonra desenin ana fikri oluşturulur. Bu bilgilerin ışığında desen yapımına geçilir. Desen yapma işlemi iki aşamada incelenir. Birincisi hazırlık aşaması, ikincisi yapın aşamasıdır.
Hazırlık aşaması
1. Motif seçilir ve üzerinde çalışılır.
2. Motifin boyutları belirlenir.
3. Uygun desen kağıdı seçilir.
1- Seçilen motif üzerinde yapılan çalışma; desenin öncelikle belirlenmiş bir motifi vardır. Bu motifin kumaşın üzerinde nasıl çıkacağını tasarlamak esas desen haline dönüştürülmesi için üzerinde düzeltmeler yapılır ve istenilen şekle getirilir.
2- Motifin boyutlarının tespit edilmesi; Mamul kumaş eninde desenimiz kaç rapor görünecekse çeşitli verilerin ışığı altında rapor boyutları tespit edilir. Çözgü ve atkı büyüklükleri yazılır. Motif boyutlarını kumaş üzerinde sağlamlık en büyük sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
Motif boyutlarını etkileyen unsunlar şunlardır.
a. Malyonların alt harnıçtaki sıklığı
b. Cm çözgü sıklığı
c. Cm atkı sıklığı
1. Desen kağıdının seçilmesi
Kumaştaki rapor boyutlarına çözgü ve atkı sıklıklarına uygun desen kağıdı seçilir.
Yapım Aşaması
1-Desen için hazırlanan motif kumaştaki istenilen boyutlara uygun hale getirmek üzere önce patron
kağıdına büyütülür. İnsan yeteneği bu çalışmalarda çok önemlidir
2-Patron kağıdına çizilen motif desen kağıdına aktarılır. Bu işlem için karbon kağıdı kullanılır.
3-Desen kağıdına çizilen motiflerin çizgileri desen kağıdının kare yollarına uydurulur. Tamamen isteğe bağlı olarak hareket edilir.
4-Desen kağıdı üzerindeki motifi renklendirme çalışmalarına geçilir. Bu işlem tamamen kişinin isteğine ve yeteneğine bağlıdır.
5-Desen kağıdına belirlenen renk (chor) için çözgü renk raporları yazılır.
6-Eğer desen goblen tekniği gibi basit örgülere dayanan kumaşlar için hazırlanmışsa her renk bölgesi için hazırlanmışsa her renk bölgesi için örgüsü belirtilmek üzere yapılan desenin hemen yanına renk bölgelerinin hangi örgüyle dokunacağı belirlenerek örgünün bir raporu yazılır. Gerekirse örgüler desen kağıdına aktarılır.
Yapılan desenle tezgaha nasıl uygulanır?
1-Desen(motif)makine için programlanır.(Desen kartonu hazırlanır.)
2-Hazırlanan desen kartonu jakara takılır.
3-Gerekli değişiklikler saptanarak yapılır.
megep.meb.gov
