KUMAŞ VE GİYSİLERDEN BEKLENEN KALİTE ÖZELLİKLERİ, BU
ÖZELLİKLERİ DEĞERLENDİRMEDE UYGULANAN STANDART
TESTLER
Kalitenin tanımı ve anlamı
Kumaş ve giysilerden beklenen kalite özelliklerinin sınıflandırılması
1. KUMAŞ GİYSİLERİN KULLANIMINDA ÖNEMLİ OLAN MEKANİK ÖZELLİKLER
Mukavemet (kopma, yırtılma, patlama mukavemetleri)
Elastik uzama ve geri dönme
Boyutsal stabilite
Yıpranma dayanıklılığı (Abrazyon, pillinglenme, iplik çekilme dirençleri)
2. KUMAŞ VE GİYSİLERİN ESTETİK KABUL EDİLEBİLİRLİKLERİ İLE İLGİLİ
ÖZELLİKLERİ
Tutum, dökümlülük, parlaklık
Renk uygunluğu, renk haslıkları
Kolay bakım özellikleri (buruşmazlık), kirlenme, lekelenme, leke iticilik
3. KUMAŞ VE GİYSİLERİN VÜCUDA SAĞLADIĞI RAHATLIKLA İLGİLİ ÖZELLİKLER
Fizyolojik rahatlık sağlama özellikleri
Duyusal rahatlık sağlama özellikleri
4. KUMAŞLARIN GİYSİ HALİNE GETİRİLMESİNDE ÖNEMLİ ÖZELLİKLER
Beden şekline göre dikilebilirlik
Kalıplama yöntemi ile şekil verilebilirlik
5. ÖZEL UYGULAMALARLA İLGİLİ ÖZELLİKLER
(KORUYUCU GİYSİLERLE İLGİLİ ÖZELLİKLER)
Su iticilik ve su geçirmezlik
Rüzgar geçirmezlik
Güç tutuşurluk
6. GİYSİLERDE DİKİŞ PERFORMANSI
Dikiş hasarı
Dikiş potluğu
Dikiş gerginliği ve dikiş sırıtması
Dikiş mukavemeti
Dikiş kayması ve yıpranması
7. KUMAŞ VE GİYSİLERİN KALİTE ÖZELLİKLERİNİ DEĞERLENDİRMEDE
UYGULANAN STANDART TESTLER
Haslık testleri
Performans testleri
Kumaş ve iplik özellikleri ile ilgili diğer önemli testler
Test laboratuvarlarından beklenen nitelikler, uygulanan standart test metodları
* KALİTENİN TANIMI:
Belirli bir ihtiyacı karşılamak üzere bir mal (ürün) veya hizmetin karakteristikleri
ve özellikleri toplamına kalite denir.
* KALİTENİN ANLAMI:
“Kalite” sözcüğü tek başına ille de yüksek kalite anlamına gelmez.
Kalitenin anlamı, tüketicinin istediği veya üreticinin sağlayabileceği özelliklere
ulaşmak ve bu özelliklerin değişmezliğinin sağlamaktır.
* KUMAŞ VE GİYSİLERİN KALİTE ÖZELLİKLERİNİN SINIFLANDIRILMASI:
Giysilik kumaşlardan beklenen kalite özellikleri birkaç geniş kategoriye ayrılır:
- Kullanımda önemli olan mekanik özellikler:
Kopma, yırtılma, patlama mukavemetleri, abrazyon direnci, pillinglenme direnci,
boyutsal stabilite, elastik uzama ve geri dönme özellikleri gibi.
- Estetik kabul edilebilirlikle ilgili özellikler:
Tutum ve dökümlülük, kolay bakım özellikleri, parlaklık, görünüşünü koruma
(renk haslığı ve renk uygunluğu dahil) gibi.
- Rahatlıkla ilgili özellikler:
Hava ve su buharı geçirgenliği, termal izolasyon, radyant ısıya karşı koruyuculuk,
sertlik, pürüzsüzlük gibi.
- Giysi imali için önemli özellikler:
Dikilebilirlik, dikimle beden şeklini alabilme, kalıplama yöntemiyle şekil alabilme,
statik elektrikten arınmışlık gibi.
- Özel uygulamalarla ilgili özelikler:
Güç tutuşurluk, su geçirmezlik, rüzgar direnci, asitlere, alkalilere ve endüstriyel
solventlere karşı direnç gibi.
Giysilik kumaşlara uygulanan bu sınıflandırma giysiler için de geçerlidir. Ancak
giysilerde bu özellikler yanında dikiş performansı ile ilgili özellikler de (dikiş hasarı, dikiş
potluğu, dikiş mukavemeti, dikiş kayması, dikiş gerginliği veya sırıtması gibi) çok
önemlidir.
1. KUMAŞ VE GİYSİLERİN KULLANIMINDA ÖNEMLİ OLAN MEKANİK
ÖZELLİKLER
1.1. MUKAVEMET (STRENGTH)
Bir tekstil malzemesinin kullanım sırasında karşılaşacağı kuvvetlere karşı
gösterdiği dirençtir.
1.1.1. KOPMA MUKAVEMETİ ( TENSILE STRENGHT)
Kumaşın, atkı veya çözgü yönünde uygulanan doğrusal çekme kuvvetine karşı
mukavemetidir.
Kopma mukavemetine:
* Lif tipi
* İplik eğirme metodu ve iplik bükümü
* Dokuma yapısı
* Santimetredeki iplik sayısı etki eder.
Kopma mukavemetindeki herhangi bir düşüş:
* Kumaş yapısında
* Lif kompozisyonunda
Veya
* Terbiyede meydana gelen muhtemel bir değişimin işaretidir.
1.1.2. YIRTILMA MUKAVEMETİ (TEARING STRENGHT)
Kumaşın, çözgü yönünde, atkı ipliklerinin herbirine sırası ile veya atkı yönünde,
çözgü ipliklerinin herbirine sırası ile uygulanan yüke karşı gösterdiği dirençtir.
Yırtılma mukavemeti,
* Kopma mukavemetinden küçüktür.
* İplikler birbiri üzeriden ne kadar kolay kayarsa kadar artar
* Sentetik reçine apresi tatbiki ile azalır.
* Lubrikant ihtiva eden aprelerle artar
* Kumaş yapısında mukavemeti yüksek lifler bulunması durumunda artar
* Kumaş yapısında kolay uzayabilir lifler olması durumunda artar.
Örme kumaşlar kopma ve yırtılma testine tabi tutulmazlar.
PATLAMA MUKAVEMETİ (BURSTUNG STRENGHT)
Kumaşın, yüzeyine dik olarak uygulanan kuvvete karşı gösterdiği dirençtir.
Patlama mukavemeti
* İpliklerin mukavemetine
* İpliklerin uzayabilirliklerine
* Kumaş konstrüksiyonuna ve
* Apre işlemlerine bağlıdır.
MAKASLAMA MUKAVEMETİ (SHEAR STRENGHT)
Çok tabakalı tekstil malzemelerinde kumaş tabaklarının birbiri üzerinden yatay
olarak koymalarına karşı olan dirençtir.
SOYULMA MUKAVEMETİ (PEEL STRENGHT)
Çok tabakalı tekstil malzemelerinde tabakaları birbirinden ayırmak için gereken
kuvvet anlamına gelir.
ELASTİK UZAMA VE GERİ DÖNME (STRETCH & RECOVERY)
Kumaşın bir kuvvet etkisi ile uzayıp, bu kuvvet ortadan kalktıktan sonra eski
boyunun kısalmasıdır.
BOYUTSAL STABİLİTE (DIMENSIONAL STABILITY)
Kumaşın, tek veya iki yönünde çekmeye veya uzamaya karşı direnci anlamına
gelir.
KUMAŞ ÇEKMESİNİN NEDENLERİ
* Üretim sırasında kumaşta meydana gelen uzamalar
* Lif şişmesi ve bunlara ek olarak yünlü kumaşlarda
* Keçeleşme üretim sırasında kumaşta meydana gelen uzamaların neden olduğu kumaş çekmesi (dinlenme/relaks çekmesi) kompressif çektirme prensibine dayanan sanforizasyon işlemi uygulanarak azaltılabilir. Lif şişmesinin neden olduğu kumaş çekmesini azaltmak için su absorblanmasını azaltan bir terbiye işlemi uygulanır.
Keçeleşme, yün liflerinin diferansiyel sürtünme özelliklerinin neden olduğu bir lif
dolaşmasıdır. Keçeleşmeye, kumaşın çekmesi ve daha sıkılaşması eşlik eder. Yüzeyde
tüylülük gelişip ve bu yüzden kumaş konstrüksiyonu gözle daha az görülür duruma gelir.
Keçeleşme,
* Bazı terbiye işlemleri (anti felting finishing) uygulayarak ve
* Kumaş bileşimine uygun bir keçeleşmez lif, örneğin PES, karıştırarak azaltılabilir.
SENTETİK LİFLERDEN ELDE EDİLEN KUMAŞLARDA BOYUTSAL
STABİLİTE
Sentetik liflerden yapılmış kumaşlar keçeleşmezler, ancak ısı fiksesine
uğramamışlarsa belli sıcaklıkların üzerinde deforme olurlar. Bu nedenle bu tür kumaşlar
boyama işlemine başlamadan önce ısı-fiksesine uğratılmalıdır.
1.3.3. ÖRGÜ KUMAŞLARIN BOYUTSAL STABİLİTESİ
Örgü kumaşlarda boyut stabilitesinin sağlanması dokuma kumaşlardan daha
fazla özen gerektirir. Çünkü ilmeklerin kayabilme ve şekil değiştirebilme özellikleri
yüzünden örgü giysilerin çekmeye ilave olarak esneme ve şeklini kaybetme ihtimali
vardır. Sentetik lifler termoplastik yapılıdır. Bu nedenle bu çeşit liflerden yapılan örgüler
ısı fiksesi ile stabilize edilebilirler. Böylece çekme problemi minimum olur. Bu durum
iplik üretiminden terbiyenin sonuna kadar mümkün olduğu kadar gerilimsiz çalışmayı
gerektirir. Kulanım sırasında da örgü mallar yıkama sonrasında asarak kurutulursa ağırlık etkisiyle deforme olabilirler, bu nedenle sererek kurutulmaları daha uygundur.
1.4. YIPRANMA DAYANIMI (DURABILITY)
Bir kumaş veya giysinin kullanım sırasındaki mekanik etkilere dayanma derecesidir.
Yıpranmanın başlıca belirtileri şunlardır:
* Kumaş yüzeyinde oluşan aşınmalar (flat abrasion)
* Kenarlarda oluşan aşınmalar (edge abrasion)
* Bükülme ve çatlamalar (flexing and craking)
* Hav kaybı (pile loss)
* Boncuklanma (pilling)
* İplik çekilmesi (snagging)
1.4.1. AŞINMA DİRENCİ (ABRASION RESISTANCE)
Kumaş yüzeyinin çeşitli malzemelere sürtünerek tahrip olmasına aşınma,
kumaşın aşınmaya karşı gösterdiği dirence aşınma direnci denir.
* Aşınma direncine etki eden başlıca faktörler şunlardır:
* Lif tipi
*Lif inceliği
* İplik bükümü
* Kumaştaki iplik sıklığı
* Dokuma tipi
* Kumaş kalınlığı
ayrıca,
* Bazı apre işlemleri
ve
* Ağartma, sıcak ütü, fazla ışığa tutma aşınma direncini düşürür.
1.4.2. BONCUKLANMA DİRENCİ (PILLING RESISTANCE)
Liflerin sürtme ile kumaş yüzeyine sürüklenmesi ve birkaç kuvvetli lifin etkisiyle
yüzeyde minik topçuklar hainde tutunmasına boncuklanma, kumaşın boncuk
oluşumuna karşı direncine boncuklanma direnci denir sürtme eylemi kumaşın kumaşa
sürtmesi şeklindedir.
* Boncuklanma sadece kesikli liflerde yapılmış kumaşlarda görülür.
* Zayıf liflerin kuvvetli liflerle karışımları boncuklanmaya müsaittir. Kuvvetli lif
olarak boncuklanmayan özel sentetik lifler seçilmelidir.
* Bükümü az ipliklerle yapılmış seyrek konstrüksiyonlarda boncuklanma
şiddetlidir.
* Yüzeydeki lif uçları topçukların oluşumunu kolaylaştırır. Bu nedenle
makaslama veya yakma ile uzaklaştırılmalıdır.
* Boncuklanma eğilimi özel apre teknikleri ile azaltılabilir.
1.4.3. İPLİK ÇEKİLMESİNE KARŞI DİRENÇ (SNAGGING RESISTANCE)
Kaba bir yüzeyde ya da bir noktada bir ipliğin herhangi bir şekilde yakalanarak
küçük bir kısmının dışarı çekilmesine ve yüzeyde çirkin görünüşlü bir ilmek oluşmasına
karşı tekstil materyalinin gösterdiği dirençtir. İplik çekilmesi tekstüre filament ipliklerden yapılmış örgü kumaşlarda meydana gelir.
Kumaşın iplik çekilmesine karşı direnci
* İplik tipine
* Örgü kumaşın yapısına
* Kumaş terbiyesine bağlıdır.
ESTETİK KABUL EDİLEBİLİRLİKLE İLGİLİ ÖZELLİKLER
TUTUM (HANDLE)
Bir kumaşa dokunulduğu, parmaklar arasında büküldüğü, yüzeyinin elle
yatıştırıldığı v.b. durumlarda algılanan duyumların tümüdür.
Bu duyumlar içinde en önemlileri kalınlık, yumuşaklık (veya sertlik), diklik (veya
katlanabilirlik), pürüzlülük (veya pürüzsüzlük) gibi duyumlardır.
- Kalınlık (Thickness):
* Kumaşın birim alanının ağırlığına (gramajına)
* Kullanılan ipliklerin tipine
* Dokuma veya örgü yapısına
* Terbiyeye
bağlıdır.
Kalınlık tutum etkisi yanında, soğuğa karşı koruyucu etki sağlar.
- Yumuşaklık (Softness) x Sertlik (Handless)
Kumaşın sıkıştırılabilme kolaylığıdır.
* Yumuşak bükümlü iplikler
* Tekstüre iplikler
* Gevşek veya hacimli kumaş konstrüksiyonları
* Lübrikasyon etkili kimi terbiye maddeleri yumuşaklığı geliştirir.
Yumuşaklık tutum etkisi yanında, giysinin cilt için rahatlık sağlayıcı özellikte
olmasını sağlar.
- Diklik (Stiffness) x katlanabilirlik (Pliability)
Kumaşın bükülmeye karşı direncidir.
* Kumaşın ağırlığı
* Lif cinsi
* Lif inceliği
* Dokuma konstrüksiyonunun kompaktlığı
*Terbiye prosesi kumaşın dikliğine etki eden başlıca özelliklerdir.
- Kabalık (Roughness) x Pürüzsüzlük (Smoothness):
* · Dokuma tipi
* · İpliklerin düzgünsüz yapısı
* · Kalın liflerin varlığı gibi sebeplerle düzgünsüz yüzeye sahip kumaşlara kaba kumaşlar denir.
Pürüzsüz kumaşlar ise
* Düzgün dokuma konstrüksiyonları
* Pürüzsüz düzgün iplikler ve
* Terbiyede kalandırlama işlemleri ile elde edilir.
DÖKÜMLÜLÜK (DRAPE)
Bir kumaşın asıldığında kendi ağırlığı nedeniyle yumuşak katlar oluşturma
kabiliyetidir
* Farklı kumaşlar farklı dökümlülük üzerinde birinci derece etkilidir
* Kumaşın dikliği ve gramajı dökümlülük üzerinde birinci derecede etkilidir
* Kumaşın distorsiyona karşı direnci dökümlülüğe etki eder.
* Kumaşın elastikliği de dökümlülük için bir etkendir.
PARLAKLIK (LUSTRE) :
Kumaş yüzeyinin, üzerine düşen ışığı yansıtma kabiliyetidir.
Lif ve iplik özellikleri ile dokuma tip parlaklık üzerinde önemli etkiler yapar.
Kumaş terbiyesi de gerek örgü, gerek dokuma kumaşlarda parlaklığı geliştirme ve
kontrol etmede önemli rol oynar.
RENK HASLIKLARI (COLOUR FASTNESS)
Bir tekstil malzemesinin maruz kaldığı çeşitli dış etkilere karşı üzerindeki
renklerin dayanıklılığı, yani kalıcılığıdır.
Dış etkiler: gün ışığı, yıkama, kuru temizleme, ter, sürtme, su, ütüleme, deniz
suyu, hipoklorit, peroksit, asit, alkali v.b. olabilir.
* Renklendirmede kullanılan boyarmaddeler
* Lif tipi
* Uygulanan boyama / baskı prosesi
* Terbiye prosesleri
* Bu proseslere ait reçetelerdeki maddeler renk haslığına etkiden önemli
faktörlerdir.
RENK UYGUNLUĞU
Tekstil malzemesi üzerindeki rengin, tonu, parlaklığı ve doymuşluğu bakımından
standart renge uygunluğudur.
* Bir rengin standart renge olan tok farkı (DH) daha mavimsi, daha sarımsı, daha yeşilimsi, daha kırmızımsı terimleri ile ifade edilir.
* Bir rengin standart renkle olan parlaklık farkı (DL) daha parlak x daha mat
Veya daha açık x daha koyu veya daha berrak x daha mat terimleri ile ifade edilir
* Bir rengin standart renkle olan kuvvet farkı (DC) daha kuvvetli x daha zayıf
Veya daha ful x daha boş veya daha derin x daha pastel veya daha derin x daha soluk
terimleri ile ifade edilir.
2.5. RENKLE İLGİLİ DİĞER BAZI HUSUSLAR:
* Foto Kromik Efekt:
Bazı boyalar ışığa maruz kaldıklarında renkleri değişir. Kumaş karanlıkta
bekletildiğinde renk orijinal durumuna dönerse “fotokromik” olduğu söylenir.
* Metamerik Efekt:
Renkli malzemelerin farklı ışık kaynakları altında renk tonlarının değişmesidir.
* Foto-kimyasal parçalanma:
Bazı ışığa maruz kaldıklarında kimyasal parçalanmaya uğrarlar. Bu tür liflerden
yapılan kumaşlar ışık etkisi ile zamanla çürürler. Bazı boyalar bu çürümeyi hızlandırır.
KOLAY BAKIM ÖZELLİKLERİ (EASY CARE PROPERTIES)
“Kolay bakım özelliği” terimi giysi veya diğer tekstil ürünlerinin kullanım
sırasında buruşmadığını ve yıkama-kurutma sonrası oluşan birkaç kırışığın hafif bir
ütüleme veya presleme ile giderilebildiğini ifade eder.
* Eskiden kullanılan
*buruşmaz (crease resist)
* yıka-giy (wash and weer)
* ütü istemez (non-iron)
terimleri artık kullanılmamaktadır.
Kolay bakılabilen giysilerin buruşmazlık yanında en önemli özelliklerinden biri pli
ve ütü izlerinin kalıcı olması, giysiye ütü ile verilen şeklin yıkandıktan sonra
bozulmamasıdır.
2.7. KİRLENME ÖZELLİĞİ (SOILING PROPERTY)
Kumaşların kirlenmesi evrensel bir sıkıntı olup yıkama ve kuru temizleme için
önemli harcamalara neden olur. Ayrıca yıkama kumaşta bozulmalara, çekmeye,
solmaya sebep olur.
Kirlenme terimi genelde toz ve yağlarda kirlenmeyi ifade eder. Havdaki kir miktarı
tekstil malzemesinin kirlenmesine büyük etkide bulunur
* Seyrek dokulu kumaşlar hava geçişine imkan verip süzdüklerinden daha çok
kirlenirler.
* Yüzeyi pürüzsüz kumaşlar daha uzun süre temiz kalırlar.
* Kumaştaki statik elektrik kiri çeker.
Kirliliğin problem yaratmamsı için tekstil malzemelerinin sık sık yıkanması ve ağır
şekilde kirlenmelerine imkan verilmemesi gerekir.
2.8. LEKELENME ÖZELLİĞİ (STAINING PROPERTY) x LEKE İTİCİLİK
(STAIN REPELLENCY)
Lekelenme tekstil malzemelerinin suda kısmen çözünebilen ve uzaklaştırılmak
için özel muamele gerektiren gıda, bira, şarap, kahve, ruj veya ter artıkları ile
kirlenmesidir.
Bazı lekeler suda, bazı lekeler yağda çözünür türdendir.
Lekelenmeyi önlemek için leke iticilik veren bir apre maddesi ile kumaşa
müdahale edilmelidir.
KUMAŞ VE GİYSİLERİN SAĞLADIĞI FİZYOLOJİK VE DUYUSAL RAHATLIKLA İLGİLİ ÖZELLİKLER FİZYOLOJİK RAHATLIK SAĞLAMA ÖZELLİĞİ
Giysiler ve diğer tekstil malzemeleri insanların bütün aktiviteleri boyunca daimi
olarak fizyolojik rahatlık sağlayacak özelliklere sahip olmalıdır. İnsan vücudunun
fizyolojik rahatlığı ancak derinin kuru ve vücut sıcaklığının sabit tutulması ile sağlanabilir
Giysileri bu amaç için uygun kılan kumaş özellikleri şunlardır:
1. Isıyı izole etme özelliği
2. Hava geçirgenliği, su buharı geçirgenliği, rüzgar geçirgenlik, su geçirmezlik,
3. Radyant ısıya karşı koruyucu özellik
4. Neme karşı davranış (nemi emme ve fitil gibi çekme)
3.1.1. KUMAŞLARIN ISIYI İZOLE ETME ÖZELLİĞİ:
Giysilerin en önemli fonksiyonu vücudun ısı kaybını azaltmaktır. Bu nedenle
giysiler ısı için kötü bir iletken olmalıdır. Bütün kumaşlar lifleri arasında bir miktar hava
tutar. Bu hava ısıyı kötü iletir. Kumaş içinde tutulan hava hacmi ne kadar büyükse
kumaşın izolasyon özelliği o kadar iyidir.
KUMAŞLARIN HAVA GEÇİRGENLİĞİ, BUHAR GEÇİRGENLİĞİ,
RÜZGAR GEÇİRGENLİĞİ
Bir tekstil malzemesinin, gözenekleri vasıtasıyla hava akımını geçirme
kabiliyetine hava geçirgenliği denir. Kumaşın gözenekleri sadece havayı değil su buharı
ve su damlası moleküllerini de geçirirler.
Kullanım yerine bağlı olarak gözenekleri çok ya da az kumaşlar istenebilir.
Örneğin sıcak iklimlerde kullanılan giysilerin vücut terinin buharlaşmasına imkan
verecek ve rüzgar geçirerek vücudu serinletecek şekilde seyrek dokuda (bol gözenekli)
olması istenirken, soğuk iklimlerde kullanılan giysilerin vücudu dış havanın soğuk
etkisinden korumak için sık dokuda olması istenir. Böylece gözeneklerin içinden
geçecek soğuk hava az olur. Özellikler rüzgarın rahatsız edici etkisine karşı hava
geçirgenliği düşük kumaş (rüzgar geçirmez kumaş) kullanımı çok önemlidir. Hava
geçirgenliği düşük kumaşlar yağmur damlalarının da kumaştan geçecek vücudu
ıslatmasını bir ölçüde engeller.
Yağmur ve hava geçişini bütünüyle engelleyen hiç gözeneksiz, kaplama
kumaşlar, vücut terinin buharlaşmasına imkan vermediğinden fizyolojik rahatlık ve
sağlık açısından uygun değildir. Son yılların ileri teknoloji ürünü mikro gözenekli
kaplama kumaşlar ise rüzgar ve suyu geçirmeyip su buharını geçirmeleri nedeniyle son
derece hijyeniktirler.
KUMAŞLARIN RADYANT ISIYA KARŞI KORUYUCU ÖZELLİĞİ:
Vücut güneşten direkt radyasyon yoluyla ısı alabilir. Seyrek yapılı kumaşlar bir
kısım radyasyonun geçmesine izin verirler, bir kısım radyasyon da kumaş tarafından
absorblanır, geri kalan kısım ise kumaş yüzeyinden yansır. Burada kumaşın yapısı
yanında rengi de önemlidir. Renk tonu yanında, boyanın kimyasal kompozisyonu da
kumaş yüzeyi tarafından absorbe edilen veya yansıtılan ısı miktarına etki eder.
KUMAŞLARIN NEME KARŞI DAVRANIŞI
Vücudun termal dengede kalmasında terleme büyük önem taşır. Ortam
havasındaki nem miktarı dengeye ulaşmamışsa (yani ortam havası neme doymamışsa)
ve giysi gözenekliyse vücudun salgıladığı ter kolayca buharlaşarak giysi gözenekleri
vasıtasıyla vücuttan uzaklaşır. Oysa ortam havası neme doymuşsa vücut teri
buharlaşamaz. Cilt üzerinde rahatsız edici bir ıslaklık olarak kalır. Bu rahatsızlığın
meydana gelmemesi için kumaş ve giysi tasarımı teri vücuttan uzaklaştıracak şekilde
olmalıdır.
Bunun için iki imkan mevcuttur.
* Nemi emme (absorbation)
* Nemi fitil gibi çekme (wicking)
DUYUSAL RAHATLIK SAĞLAMA ÖZELLİĞİ
Bir giysi ile temas eden cildin duyumsadığı hisler gıdıklama, diken gibi batma,
tırmalama, lokal sıkma, soğukluk, ıslak bir yapışkanlık hissi gibi hisler ve alerjik
tepkilerdir.
Duyusal rahatsızlık veren hislerin çoğunu kumaş konstrüksiyonu ve giysi tasarımı
belirler. Örneğin alerjik reaksiyonların çoğunun nedeni giysilerin mekanik etkisidir. Yani
lif uçlarının ve kumaş yüzeyinin cilde çarpması gibi.
Asıl alerjik reaksiyonla ise terbiye işlemlerinden gelen bir takım kimyasal
maddeler veya bizzat tekstil lifinin kimyasal yapısı nedeniyledir.
GİYSİ MALZEMELERİNİN RAHATLIKLA İLGİLİ ÖZELLİKLERİNE
GÖRE SEÇİMİ
Giysilerin kullanım yeri dikkate alınarak uygun kumaş özellikleri seçilmelidir.
Örneğin,
* Soğuk koşullarda giyilecek giysiler için ısı izolasyonu iyi olan kumaşlar
seçilmelidir.
* İç çamaşırı ve uyku giysileri teri emebilmeli veya bir dış tabakaya fitil gibi
çekebilmelidirler.
* Cilde temas eden giysiler için örgü kumaşlar tercih edilmeli ve hijyenik
nedenlerden ötürü yıkanabilir olmalıdır.
*Açık hava giysileri rüzgar ve yağmura karşı koruyucu özellikte olmalıdır.
*Dış giysilerin rengi güneş ışınlarının verdiği ısıdan korunma isteğimize bağlı
olarak seçilmelidir
tekstilvekonfeksiyon.com
