Kumaş Çeşitleri
Akrilik bileşikler
Akrilik bileşikler, sentez yoluyla elde edilen plastik, reçine ve yağların genel adı. Kullanılan akrilik, bileşiğin türüne ve prosesin şartlarına bağlı olarak, sert ve saydam, yumuşak ve esnek katılar veya yapışkan, koyu kıvamlı sıvı ürünler elde edilebilir. Kalıplanmış yapı malzemeleri, optik gereçler, mücevherat, yapıştırıcılar, kaplama malzemeleri ve dokuma elyafı gibi çeşitli bileşiklerin hammaddesi akrilik bileşiklerdir. Mesela orlon ve akrilan, akrilik ipliklerin, pleksiglas da cam benzeri akrilik maddelerin ticari adıdır.
Poliakrilik adıyla bilinen polimerler ailesinin temel üyeleri akrilik ve metakrilik asitlerdir. Bu asitlerin metil esterleri, peroksit katalizörler eşliğinde kolayca polimerleşir.
Akrilik bileşikler
CH2=CH COOH formülü ile gösterilen organik bir asit olup propenoik asit de denir. Sanayide, asetilen ve karbon monoksitle suyun nikel katalizör eşliğinde tepkimesi veya akrilonitril bileşiklerinin hidrolizi ile elde edilir. Polimerlerin üretiminde başlangıç maddesidir.
Akrilik Boya
Akrilik reçinesinden elde edilen sentetik boyadır. Akrilik çabuk kuruyabilen ve boya maddelerine kolay karışabilen bir maddedir. Hem suluboyanın saydam parlaklığını, hem de yağlı boyanın kıvamını verir. Isı ve diğer bozucu etkilere karşı yağlıboyadan daha dayanıklıdır.
Atlas
Elbiselik kumaş olarak 8'li çözgü sateni örgüde dokunan parlak bir ipekli kumaştır.
Elastan
çok fazla esnekliği olan bir sentetik dokuma türüdür.
Embroderi
Elle veya makinede işlenmiş renk desen ve nakış yapılmış bir dokuma türü.
Fular
2/2 dimi örgüde dokunup baskı ile desen verilen ince, yumuşak bir ipekli kumaş tipidir. Rayon ipliğinden de yapılabilir.
İpek Emprime
20 - 30 denye ipek ya da rayon ipliğinden bezayağı örgüde dokunup çerçeve baskı tekniğiyle renklendirilen pürüzlü yüzeyli kumaşlardır.
İpek Jorjet
Atkı ve çözgüde yüksek S ve Z bükümlü ipliklerden, 2S2Z düzeninde, bezayağı örgüde dokunan ipekli bir kumaştır. Kumaş yıkandıktan sonra top boyama yapılır. Diri tutumlu, pürüzlü yüzeyli bir kumaştır.
İpek Muslin
İpek iplikten bezayağı örgüde, seyrek olarak dokunan, yumuşak ve ince bir kumaş tipidir.
İpek Şantuk
Bezayağı örgüde, doğal renkte ve düzgünsüzlükler ya da nopeler taşıyan ipek ipliklerden dokunan pürüzlü yüzeyli kumaşlardır. 150 denye iplikten cm.'de 30 çözgü ve 28 atkı sıklıklarında dokunur.
Jakarlı
Üzerine farklı bir renkte ve yumuşaklıkta işleme yapılmış dokuma.
Koton
Pamuk bitkisinden elde edilen doğal ipliklerle dokunmuş, yumuşak dokunuşlu ve cildin nefes almasını sağlayan bir kumaş türü.
Likra
Güçlü ve dayanıklı sentetik bir dokuma. Genellikle başka dokumalarla karıştırılır ki ürün hem esnek, hafif, hem de şeklini koruyabilir olsun.
Mikrofiber
İyi bir sentetik ipliktir.Gelişmiş yıkanabilirlik, nefes aldırabilirlik özelliği vardır.Yumuşak ve rahattır ve vücuda oturur.
Naylon
Çok güçlü ve esnek dokuma.
Opak
Yarı saydam ve transparan arası bir dokuma.
Pamuk
(Gossypium hirsitum), ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından ana vatanı Hindistan olan kültürü yapılan bir bitki türü.
Türkiye'de M.Ö. 330 yılına dek geriye giden uzun bir tarihçesi olmasına karşın asıl gelişmesini II. yüzyılda Selçuklu Türkleri, 14. Yüzyılda Osmanlı Türkleri zamanında olmuştur. Türkiye Cumhuriyetin ilanından sonra ise pamuk tarımına büyük önem verilmiştir.
Pamuk bitkisi kök, sap, yaprak, çiçek ve tohumdan oluşmaktadır. Tür ve varyetesine göre 60-120 cm, ağaç halinde olanlar ise 5-6 m boylanabilir. Pamuk 30-100 cm derine, 50-80 cm yanlarına uzanan kazık köke sahiptir. Toprak yüzeyinin 8-10 cm altında ilk yan kökler meydana gelir Bunlar yatay olarak büyürler. Yan köklerin sayıları 3-4 tanedir. Her biri tekrar dallanarak etrafa yayılır. Epidermis hücrelerinin dışa doğru uzaması ile sayısız emici tüyler meydana gelir. Genel olarak kök toprakta dik olarak ya da bir süre sonra zigzag çizerek devam eder. Uygun koşullarda kök uzunluğu 1.5 m ye kadar ulaşabilir.
Afrika'da, çok yıllık ağaç şeklinde olan pamuk çeşitleri de vardır. Pamuk gövdeleri dik, dallanmış ve çok tüylüdür. Yapraklar uzun saplı, parçalı ve tabanı kalp şeklindedir. çiçekler saplı ve yaprakların koltuğunda tek tek bulunur. Dış çanak yaprakları üç parçalı, taç yaprakları ise beş serbest parçalıdır. Meyve, olgunlukta açılan veya kapalı kalan, 3-5 gözlü bir kapsüldür. Bu kapsüle koza da denir. Her gözde siyahımsı renkli, oval şekilli ve üzeri uzun, sık ve beyaz renkli tüylerle örtülü 5-10 tohum bulunur. Pamuk tohumu, etrafındaki bu tüy veya liflerle beraber `kütlü` adını alır.
Pamuk, alüvyonlu ve kuvvetli toprakları sever. Derin sürülmüş ve iyi gübrelenmiş topraklara ekilir. Ekim; sıcak bölgelerde şubat, soğuk bölgelerde mart-nisan aylarında yapılır. Ağustos ve eylülde hasat edilir. Pamuk için en büyük tehlike yağmurlardır. Yağmurlar, verimin ve kalitenin düşmesine sebep olur.
*Pamuk çeşitleri
Türkiye'de yetiştirilen pamukların tamamı orta lifli pamuklar olup birçok çeşidi kullanılmaktadır. Yaygın olanları; Stoneville 453, Carolina Quin, çukurova 1518, Sayar 314, Nazilli 84, Nazilli 87, Maraş/Erşan 92 ve Ege 7913 çeşididir.Yağmur sevmez.
Polyamid
Naylonun başka bir adıdır.
Polyester
Popüler bir iç giyim malzemesi. Dayanıklı, esnek ve çabuk kurur.
Rayon Krep
çeşitli denyelerde rayon ipliklerden, atkıda daha kalın iplik kullanılarak ve atkı baskın olarak, bezayağı ya da atkı sateni örgülerde dokunan krep kumaşlardır. Bezayağı örgüde dokunan türlerine krep-dö-şin veya maroken adı verilir. Krep-dö-şin çok kez marokenden daha hafif gramajlıdır. çözgüde genellikle normal bükümlü iplik kullanılır. Ancak, atkıda cm.'de 20-25 sıklıkta S ve Z bükümlü iplikler 2Z2S düzeninde kullanılırlar.
Sari
Hindistanlı kadınlar tarafından eteklik olarak kullanılan iki kenarı bordürlü, renkli ipekli kumaşlardır. Turistik değeri önemlidir.
Saten (İpek Saten)
Asetat, floş ve ipek ipliğinden dokunan bu kumaşlara halk arasında, ipek saten denilmektedir. çözgü takviyeli kumaş yapısında, yüzü ve arkası farklı renkte çift yüzlü satenler de dokunmaktadır. Asetat ve floş ipliğinden dokunan satenler 75-150 denye iplikten, 5'li ve 8'li saten örgüde dokunurlar.
Şifon
çok yumuşak ve ışık geçirgen, bezayağı örgüde, ince, tek katlı ve yüksek bükümlü ipek veya rayon ipliğinden dokunmuş kumaşlardır. 14-16 denye iplikten cm.'de 40 sıklıkta dokunmaktadırlar.
Tafta
Bezayağı örgüde, sık dokunmuş bir ipekli kumaş türüdür. Elbiselik ve astarlık olarak kullanılır. çok kez, çözgüye oranla daha kalın ve sık atkı kullanılarak, bir çözgü pikesi etkisi oluşturulur. Atkı ve çözgüde karşıt renkler kullanılarak ışık yönüne göre renk değiştiren janjanlı tipleri de yapılır. Asetat veya floş ipliği de aynı amaçla kullanılmaktadır.
Viskos
Selülozdan yapılmış iplik.
megep.meb.gov
