Mikroliflerin Tekstil Endüstrisindeki Yeri ve Önemi
Günümüz yapay lif endüstrisindeki en önemli gelismelerden biri süphesiz lif çaplarının mikro ve nano boyutlara
indirilmesidir. Nanoliflerin ticari ürün olarak yaygınlasması henüz mümkün olamamısken mikrolifler birçok ticari
üründe vazgeçilmez hammadde rolünü üstlenmistir. Mikrolifler konvansiyonel liflere göre üstünlük sağladıkları;
sağlamlık, su iticilik, nefes alabilme, hafiflik ve dökümlülük gibi özellikleri sayesinde moda giysiliklerden
filtrasyon kumaslarına kadar birçok alanda kullanılmaktadırlar. Bu çalısmada mikroliflerin baslıca üretim
teknikleri ve yaygın kullanım alanları hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıstır.
Geçmisten günümüze yapay liflerin üretimi ve buna paralel olarak yapay lifler üzerine yapılan
arastırmalar gittikçe artmaktadır. Tekstil liflerinin, sahip oldukları özelliklerin iyilestirilmesi ihtiyacı ve tekstil liflerinin çok farklı uygulama alanlarında kullanılmaya baslanması mikrolif teknolojisinin hızla gelismesine ve tekstil endüstrisinde kullanım potansiyelinin artmasına yol açmıstır. Genel olarak doğrusal yoğunluğu 1dtex’in altındaki lifler mikrolif olarak kabul edilmektedir. Bunun yanı sıra doğrusal yoğunluğu 0,3 dtex’in altındaki lifler ise süper mikrolif olarak kabul görmektedir[1]. Süper bir mikrolifin dünya ile ay arasındaki mesafe kadar uzunluğunun ağırlığı yalnızca 4.16 gramdır. Bu mikrolif enine kesitinde 40.000 polimer ihtiva eder[2]. Mikroliflerde incelik kavramının anlasılabilmesi için diğer liflerin çaplarıyla karsılastırılmasının yapılması gerekir
Mikroliflerin sahip olduğu önemli özellikler;
Oldukça düsük doğrusal yoğunluk,
Dökümlülük,
Yumusak ipeksi tutum,
Kolay yıkanabilme ve kuru temizlenebilme,
iyi çekme dayanımı,
Yüksek mukavemet,
Yağmur, soğuk ve rüzgara karsı izole edebilme,
Antialerjik,
Düsük elektrostatiklenme,
Süper emici (suda kendi ağırlığının 7 katını emme kapasitesi) özellik,
Diğer liflere nazaran 3 kat hızlı kuruyabilme[1]
Parlaklık ve karakteristik renk,
Düsük eğilme dayanımı,
Hızlı gerilim bırakma[4]
Baskılı kumas üretiminde konvansiyonel kumaslara nazaran daha net ve keskin desenler
elde edebilme Seklinde sıralanabilir.
Yapay lifler ilk ortaya çıktıklarında kesiksiz filament halindeydiler ve ipeğe en yakın lifler olarak
düsünüldüler. Özellikle viskoz yapay ipek olarak adlandırıldı. Buna karsın doğala her yönüyle benzeyen
iplik ve kuması yapmak için ciddi bir çalısma yoktu. 1953 yılında polyester tanındığında batı dünyası
bunun pamuk veya yün benzeri bir lif olduğunu gördü ve arastırmalarını bu yüzden, stapel lif
gelistirilmesi yönünde yoğunlastırdı. Japonya ise, ipeğe olan büyük ilgisinden dolayı, yüksek modülü ile ideal bir sentetik ipek olabileceğini düsündüğü polyestere yöneldi[6].
ilk Mikrolif, 1960’ların ortalarında Toray Industries sirketinin tekstil arastırma laboratuarında görevli Dr. Miyoshi Okamato tarafından bulunmustur. Çok sayıda arastırma mühendisinin yapmıs olduğu gelistirme çalısmaları ve numune üretimlerinden sonra Japonya’nın tanınmıs yapay lif üreticilerinden Toray, Teijin ve Karebo firmaları seri üretime geçmistir[7]. Japonya’yı 1980’ler boyunca Avrupa ve 1990’larda da Amerika izlemistir. Günümüzde en çok kullanılan mikrolif hammaddeleri polyester ve naylon olmakla beraber, viskon ve akrilik mikroliflerin önemi de artmaktadır[1]. Polyester ve naylon mikrolifler yalnız baslarına kullanılabilecekleri gibi, yün, pamuk ve viskon ile karısımları da yapılmaktadır. Naylon polyestere nazaran daha düsük yoğunluğunun yanı sıra daha iyi örtme, mukavemet ve asınma dayanımı özelliklerine sahiptir. Diğer yandan polyesterin çekimi daha kolaydır ve daha ince filament üretimi mümkündür[8].
2. KONUYLA iLGiLi LiTERATÜR ARASTIRMASI
Schacher ve arkadasları (2000), kumasların fonksiyonel özelliklerinin liflere, kumas yapılarına ve bitim islemlerine bağlı olmasından yola çıkarak, mikrolif polyester ve klasik polyester kumasların ısıl özelliklerini arastırmıslardır. Mikrolif polyester kumas (çözgü tel sayısı: 43 tel/cm, atkı tel sayısı: 36 tel/cm) 88 g/m²ağırlığında olup, çözgüde kullanılan lif inceliği 0,7 dtex, atkıda kullanılan lif inceliği ise 1 dtex’dir. Klasik polyester kumas ise (çözgü tel sayısı: 29 tel/cm, atkı tel sayısı: 23 tel/cm) 72g/m²ağırlığında olup, çözgüde kullanılan lif inceliği 2,5 dtex, atkıda kullanılan lif inceliği ise 4 dtex’dir. Arastırma sonucunda, mikrolif polyester kumasın klasik polyester kumasa göre daha yüksek ısıl izolasyon özelliği gösterdiği ve kumasın ilk temas halinde daha sıcak bir his uyandıran yapıda olduğu ortaya konmustur[9]. Srinavasan ve Ramakrishman (2004), 0,8 ve 1,2 denye incelikteki viskon lifleriyle aynı sartlarda ring iplikleri üretmislerdir. Daha sonra bu ipliklerden süprem kumas üreterek, kumas performanslarını incelemislerdir. Üretilen mikrolif viskon kumasının patlama mukavemeti, dökümlülüğü ve su emiciliği konvensiyonel lif kumasından daha iyi iken may dönmesi değeri de daha düsüktür. Diğer yandan asınma dayanımı ise konvensiyonel lif kumasından daha kötüdür[5]. Islam (2004), polyester mikroliften üretilmis dokuma kumasların ameliyathane önlüğü olarak kullanılması durumundaki performansını incelemistir. Arastırmacı polyester mikrolif kumasların düsük sıvı geçirgenliğinden yola çıkmıs ve ayrıca kumaslara hidrofobluk kazandırmak için plazma ve yas ilsem teknikleri uygulayarak kumaslara bariyer etkisi kazandırmayı amaçlamıstır. Kumasların bariyer etkisini
incelemek için farklı partiküllerle yüklenmis olan sıvıların belli bir sürede kumas tarafından emilimini incelemistir. Sonuçta, sentetik kan, protein solüsyonunun ve gerçek kanın emiliminde uygulanan plazma ve yas islem tekniklerinde 1 ve 2 saatlik test süreleri sonunda kabul edilebilir bariyer etkisi elde edildiği görülmüstür[10]. Karolia ve Paradkar (2004), mikrolif örgü kumasların özelliklerini inceledikleri çalısmalarında, mikrolif polyester, konvansiyonel polyester ve mikrolif polyester ile pamuk karısımlı 3 örgü kuması performanslarını karsılastırmıslardır. Çalısma sonuçlarına göre mikrolif polyester örgü kumas diğer iki kumas tipinden daha iyi mukavemet, asınma dayanımı ve elastik geri dönüsüm özelliklerine sahiptirler[11]. Na ve arkadasları (2007), farklı yapı ve özelliklerdeki mikrolif kumasların ses soğurumu özelliklerini incelemislerdir. Bu amaçla %88-12 polyester-naylon waffle (kabartma) dokuma, %80-20 polyesternaylon
çözgülü örme, %82-18 polyester-naylon ağ örgü, %80-20 polyester-naylon bezayağı dokuma,
%85-15 polyester-naylon havlu dokuma mikrolif kumaslara ve %100 konvensiyonel polyester lifinden örgü bir kumasın ses soğurma katsayısını ölçmüslerdir. Çalısma sonuçlarına göre kullanılan mikrolif kumas tiplerinin tamamı tüm ses frekanslarını konvensiyonel polyester kumas tipinden daha iyi soğurmuslardır. Bu sonuç mikrolif kumasın sıkı dokusunun sesin kumastan geçisini zorlastırmasından kaynaklandığı seklinde yorumlanmıstır[12].Srinavasan ve arkadasları (2007), 1.2 denye ve 0.8 denye incelikte polyester lif ipliklerinden örülen kumasların özelliklerini incelemislerdir. Her iki kumas tipi için gerekli olan iplikleri konvensiyonel bir ring iplik makinesinde Ne 25/1 iplik numarasında eğirmislerdir. Bu iplikler daha sonra inceliği 20 fein olan bir örgü makinesi ile kumas haline getirilmistir. Elde edilen kumasların ilmek sıklığı, kalınlık ve
birim ağırlık özellikleri tespit edilmis ve kumaslara performans testlerinden; yıkama sonrası boyutsal
dayanım, dökümlülük, may dönmesi, patlama mukavemeti, asınma dayanımı ve boncuklanma dayanımı uygulanmıstır. Sonuçta mikrolif polyester kumasın yıkama sonrası boyutsal dayanımı daha yüksek ve dökümlülüğü daha iyi olarak saptanırken, may dönmesi, patlama mukavemeti, asınma dayanımı ve boncuklanma dayanımı değerlerinde önemli bir fark görülmediği belirtilmistir[13].
ilksöz ve arkadasları (2008), yaptıkları çalısmada, su itici bitim islemi uygulanmıs mikrolif polyester
dokuma kumasa hava geçirgenliği ve su geçirgenliği (darbe penetrasyon) testlerini uygulanmıslardır. Bu amaçla atkı sıklığı 41 tel/cm ve çözgü sıklığı 56 tel/cm olan 110 g/m² ağırlığındaki mikrolif polyester kumas numunesine 4 faklı reçete uygulamıslardır. Daha sonra ham kumasta ve su itici bitim islemi görmüs kumaslarda ilgili testleri uygulamıslardır. Sonuç olarak uygulanan su itici bitim islemi, kumasların su geçirgenliği değerlerini kabul edilebilir sınırlara düsürürken hava geçirgenliği değerlerini de arttırdığı görülmüstür[14].
3. MiKROLiF ÜRETiM YÖNTEMLERi
Mikrolif üretim sekilleri ikiye ayrılmaktadır. Bunlardan biri kesikli lif üretimi diğeri ise sürekli filament lif üretimidir.
3.1. Filament mikrolif üretimi
Sürekli filament mikrolif üretimi 3 temel yöntemle gerçeklestirilmektedir.
1. Soyma yöntemi
2. Eriyikten çekme yöntemi
3. Bikomponent üretim yöntemi
3.1.1. Soyma yöntemi
Bu yöntemin prensibi liflerin kimyasal maddelerle olan iliskisine dayanmaktadır. Mesela kuvvetli organik bazlar polyester elyafının içerisine isleyemezler. Yani dıstan etki eder ve parçalarlar. Makro moleküllerin sabunlasarak parçalanmıs, dıstan ince tabakalar halinde soyulması seklinde olur. Ancak soyma sonucu liflerin ve dolayısıyla tekstil mamulünün dayanımlarında bir azalma meydana geldiğinden soyulan (çözülerek uzaklasan) kısmın, elyaf ağırlığının %18-25’i geçmemesi gerekmektedir. Bu nedenle, soyma yöntemi ile liflerin inceltilmesi imkânı oldukça kısıtlıdır. Fakat soyma islemi sonucu, liflerin görünüm tutum ve boyanabilme özelliklerine meydana gelen olumlu gelismeler nedeniyle, bu islem gittikçe yaygınlasan bir uygulama alanı bulmaktadır. Sistem 1970’lerden beri kullanılmaktadır[3]. Sekil 2’de soyma yöntemi ile Mikrolif üretiminin asamaları görülmektedir.
Eriyikten çekme yöntemi
Bu yöntemde; polyester, polyamid, polipropilen vb. gibi liflerin çekiminde kullanılan konvansiyonel
sistemlerde elyaf eriyiği çok ince düzelerden çekilerek mikro elyaf elde edilmektedir. Üretilen liflerde ve ipliklerde yeterli düzgünlüğün sağlanması için özellikle eriyik homojenliği ve lifleri soğutma, çekme ve sarma sistemlerinde farklılıklar gerçeklestirilmistir. Bu sekilde 0.3 dtex-1 dtex arasında inceliğe sahip mikro filamentlerin çekimi yapılabilmektedir[3].
3.1.3. Bikomponent üretim yöntemi
Bikomponent liflerden mikrolif üretimi için baslıca 3 yöntem kullanılır.
Denizde ada tipi (Gömme bikomponent lif)
Ayırma tipi
Çok katmanlı tip (Yan-yana bikomponent lifler )
3.1.3.1. Denizde ada tipi
Çok ince çekirdek ve kalınca bir mantodan olusan iç içe tipte bikomponent liflerin, manto kısmını uygun bir çözeltide çözme sonucu lif elde etme yöntemine denilmektedir. Çözülen manto kısmının geri kazanılmasına rağmen, ekonomik olmadığından büyük ölçüde uygulama alanı bulamamıstır. %75-85’i kaplayan fibriller kısmı (segmanlar) ve % 15-25’ini kaplayan matris kısmı farklı bilesenlerden olusmaktadır. Segmanların ve matrislerin bikomponent lif içinde yerlesimi için çok değisik imkânlar mevcuttur. Bu sekilde matris-fibril düzenlemesiyle 0.1 dtex ve daha ince olan mikro liflerin üretimi mümkün olmaktadır. Bu lifler çok ince olduklarından dolayı süper mikro olarak tanınmaktadır. Bu süper ince lifin üretimi, iki tip eritilmis polimer, eğirme sırasında polimer halinde karıstırıldığı zaman farklı iki polimer bileseni lif boyunca uzatılmaktadır.
Bu deniz-ada polimerden lif çekimi olup, kesit denizde dağıtılmıs adacıklar görüntüsündedir. Lifler
birlikte çekildikten sonra deniz kısmını olusturan polimer, bir çözücüde eritilmekte ve geriye süper ince
lif haline gelecek kısım kalmaktadır[3].
3.1.3.2. Ayırma tipi
Deniz-ada tipi ile aynı sekilde bir lif çekildiği zaman bir lif demetinde adacıklar haline gelecek bir
polimer ve deniz formunu olusturacak farklı bir polimer aynı anda huni seklinde bir düzeden geçirilmekte ve deniz kısmı süper ince lif üretmek için çözülmektedir. Süper ince lifin çapı, adacıkların sayısını ve deniz-ada bilesenlerinin oranlarını değistirerek kontrol edilmektedir. Bu yöntemde, radyal yarıklı içyapısı olan eğirme jeti memesi kullanılmaktadır[3]. Sekil 4’te ayırma tipi mikrolif üretim prensibi görülmektedir. iç ve dıs kısımlarının farklı polimer bilesenleri düzeden geçirilmektedir. Polimerler birbiriyle uyumlu olmadıklarından çekim ve katılasma sonrası ortaya çıkan sisme, çekme ve mekanik zorlanmalarla iki bilesen soyulmakta ve yarılmaktadır. Süper ince lifler dıs kısmı olusturan liflerin bir araya getirilmesi yoluyla elde edilmektedir.
Çok katmanlı tip
Birbiri ile uyusmayan iki polimer, paralel bir yapı üretmek için bir bikomponent düzesinden eszamanlı olarak püskürtülür. Bu islemin avantajı; özel organik çözücülerin birlikte hazırlandığı ve tüm püskürtülen polimerin kullanıldığı basit ayırım isleminde yatmaktadır. Bu liflerden üretilen tekstil ürünlerinin görünümleri, tutumları ve fiziksel özellikleri, polimer tipinin uygun seçimi, enine kesiti ve iki bilesenin oranlarına göre değismektedir[16]. Sekil 6’da çok katmanlı tip üretim prensibine göre üretilmis mikrolif kesiti görülmektedir.
Kesikli lif tipi üretim
Kesikli lif tipi üretimi için kullanılan baslıca yöntemler asağıdaki gibidir.
Eriyik püskürtme (Meltblowing, Jet Spinning) Yöntemi
Flas Eğirme ( Flash Spinning ) Yöntemi
Polimer Karısımlı Eğirme ( Polymer-Blend Spinning) Yöntemi [16].
3.2.1. Eriyik püskürtme (Meltblowing) yöntemi
Günümüzde, çok miktarlarda küçük çaplı lif üretmek için kullanılan en yaygın üretim tekniği eriyik
püskürtme tekniğidir. Bu teknikle üretilen liflerin çapları genellikle 2 mikron veya daha fazladır. Ayrıca bu metotla üretilen liflerin mukavemetleri düsük olmakla birlikte, üretildikleri haliyle, lif çapları lif boyunca ve lifler arasında büyük değisiklikler gösterir. Polimerden doğrudan tekstil yüzeyi olusturma olanağı sağlayabilen bu yöntemin diğer bir dezavantajı ise üretim ekipmanı maliyetlerinin çok yüksek olmasıdır. Bu yöntemde polimer ekstruderde eritilir, filtrasyon adımlarından geçer ve sonra bir pompa ile lif çekim baslıklarına gelir. Burada düzeden fıskırtılan eriyik hava üflemesi ile inceltilir. Lifler kesikli elyaf halinde asağıdaki toplayıcı üzerine düser. Böylece üretim gerçeklesmis olur[16].
3.2.2. Flas eğirme yöntemi
Bu teknoloji ile elde edilecek lif inceliği, 0.01-10 denye arasıda değismektedir. Genelde ortalama olarak 0.1-0.15 denye olarak üretilir. Filament kesiti dairesel değildir ve birçok lifin mikro-kabarcık yapısı vardır. Öncelikle uygun bir çözücü içerisinde polietilen polimeri yüksek yoğunluklu olacak sekilde çözdürülür. Burada dikkat edilmesi gereken, kullanılan çözücünün alevlenme sıcaklığının polimere göre düsük olması gerekliliğidir. Pompa yardımıyla bu çözelti yüksek ve sabit basınçta tutulan kap içerisine püskürtülür. Basınç farkından dolayı ortaya çıkan sıcaklıkla, alevlenme sıcaklığı düsük olan çözücü solvent yanar ve geriye polietilen polimeri kalır ve mikro incelikteki polietilen lifleri katılasır ve buradaki fiziksel etkiyle parçacıklara ayrılır[16].
3.2.3. Polimer karısımlı eğirme ( Polymer-Blend Spinning ) yöntemi
Bu yöntemdeki konjuge lif, iki polimer eriyiğinin karıstırılıp çekilmesi ile üretilir. Dispers olmus ve
dispers olmamıs (matrix) bilesenlerinin düzenlenmesi, bilesenlerin karısım oranlarına ve eriyik
viskozitelerine bakılarak belirlenir. Bir konvansiyonel eğirme sistemine, bir mixer-extruder eklenmesi
sayesinde, bu sistem ile de polimer karısımlı eğirme tipinde mikrolif üretimi yapmak mümkündür. Eğirme stabilitesi, tamamen polimer komponentlerine bağlı olsa da, bu yöntem ile üretilen lif inceliği kontrol edilemez ve lif üretim esnasında kolayca ve sıkça kırılır. Polimerin dispers olduğu asamada, mikrolif formunda çekim yapılmasından dolayı, mikrolifin sürekli filament tipinin üretilebilmesi, bu eğirme yöntemi ile mümkün değildir[16].
4. MiKROLiFLERiN KULLANIM ALANLARI
4.1. Hava sartlarına karsı koruma
Mikrolif ipliklerden dokunan kumaslar, filamentlerin oldukça düsük doğrusal yoğunluğa sahip olması nedeniyle konvensiyonel incelikteki filament ipliklerinden dokunan kumaslara nazaran oldukça sıkı bir yapıya sahiptirler. Konvensiyonel ve mikroliflerden elde edilmis ipliklerden olusan iki farklı dokuma kumas yapısı karsılastırma için verilmistir. Mikrolif ipliklerden dokunan kumaslar, bu sıkı yapıları nedeniyle fonksiyonel özelliklere sahiptirler. Örneğin %100 mikrolif iplikten dokunmus bir yağmurluk konvansiyonel lif ipliğinden dokunmus kumasa
göre daha hafif ve konforludur. Birbirine oldukça yakın yerlesmis mikrolifler rüzgara karsı bariyer etkisi yaratarak vücut ısısının giysinin dısına transferini engeller. Bu sıkı yapıdaki lifler ile sentetiklerin ıslanma dayanımından da yararlanılarak su itici bir yapı elde edilebilir. Kumasa su iticilik özelliğinin bu sekilde herhangi bir kimyasal ya da kaplama gerektirmeksizin kazandırılması nefes alabilen bir kumas elde edilmesini sağlar[18]. Bu tarz su geçirmez fakat nefes alabilen kumaslar çadır yapımı için de idealdir. Ayrıca bayrak yapımı için de mükemmeldir
Dıs giysilik
Giyim sektöründe daha ince ve yumusak kumaslara olan eğilim, yumusaklık derecesinin yüksek olduğu ipliklerin gelistirilmesini zorunlu kılar ki bu da ancak iplik numarasının değismeden aynı kaldığı ince filamentlerle basarılabilir[19]. Mikrolif ipliklerin eğilme dayanımı daha düsük olduğundan mükemmel bir kumas dökümlülüğü ve yumusaklığı sağlarlar[5]. Bu sebeple, hafif, dökümlü ve ipek benzeri kumasların üretiminde üstünlük sağlamaktadırlar[20]. Yün lifinin mikrolif ile karısımlarından elde edilen kumaslar daha hafif olmakla beraber, dökümlülükleri de oldukça iyidir[21].
4.3. Spor kıyafetleri
Polyester mikroliften imal edilen örgü kumaslar, hızlı bir su transferine sahiptir ve konvansiyonel liflere nazaran daha hızlı kururlar. Bu sebeple özellikle spor kıyafetlerinde oldukça iyi bir performansa sahiptirler[22]. Futbolcu kıyafetleri için özel olarak polyamid mikroliften üretilen örgü kumaslar ( Nylstar’s Meryl® ) düsük yoğunlukları nedeniyle pamuktan %30 daha hafif kıyafetlerin üretilmesini sağlamaktadır. Diğer yandan ısı transferi de oldukça iyidir. Herhangi bir kimyasal muameleye gerek kalmaksızın nemi kolaylıkla emerek kumasın diğer tarafına hızla transfer ederler. Selülozik liflerin aksine su liflerin yüzeyine yerlestiğinden pamuktan 4 kat daha hızlı kururlar[23].
4.4. Ev tekstilleri
Polyester mikroliflerin önemli bir kullanım alanı da dösemelik kumaslar ve ev tekstilleridir. Yumusak tuse ve kolay bakım özelliği ile polyester mikrolif kumaslar ev tekstillerin de de önemli kullanım alanı bulmuslardır[24]. Mikrolif kumaslardan imal edilen yorgan ve battaniyeler hafifliklerinin yanı sıra sıcak tutma, ipeksi bir yumusaklık ve terlemeyi engelleme özelliklerine sahiptirler.
4.5. Filtrasyon
Mikroliflerden imal edilen tekstiller ince ve sıkı yapıları nedeniyle gaz ve sıvı filtrasyonu için mükemmel bir etki sağlarlar. Özellikle süper ince mikroliflerden imal edilen 0,05 dtex polipropilen dokusuz yüzey gibi tekstiller, yüksek elektrik voltaj uygulamasının da eklenmesiyle, kalıcı bir yüklenme kazanarak toz parçacıklarını kendilerine çeker ve emerler. Mikroliflerden imal edilen tekstiller katı ve sıvı filtrelenmesinde mükemmel bir etki sağlayabilirler. Mikrolif sıvı filtrelerinin özellikleri asağıdaki gibidir:
Yüksek su geçis hızı
Kolay temizlenebilme
Yüksek sızdırmazlık performansı (mikrometre boyutundaki partikülleri tutabilme)
[25]
4.6. Temizlik kumasları
Mikrolifler konvansiyonel liflerden 10 kat daha genis bir yüzey alanına sahiptirler ve sahip oldukları ince boslukların kapilaritesine bağlı olarak daha iyi bir emis özelliği sağlarlar. Birim alanda daha fazla lif ihtiva ettiklerinden temizlenen yüzeyle temasta bulunan lif sayısı oldukça fazladır ve bu da daha hızlı ve etkili bir temizlik elde edilmesini sağlar. Mikrolif temizlik kumasları, kendi ağırlıklarının 7 katı sıvı emebilirler ve sıkıldıklarında üzerlerindeki suyu kolayca bırakır ve çabuk kururlar[15]. Tozu ve kiri üzerine almayarak tasıyan sıradan temizlik bezlerinin aksine mikrolif temizlik bezleri tozu ve kiri tutarak temizlenen yüzeyden alır ve yıkanıncaya kadar bünyesinde hapseder. Herhangi bir kimyasala gerek kalmadan sadece su ile temizlenebilirler.
Tıbbi tekstiller
Basınca duyarlı yapıskan mikroliflerin ve/veya termoplastik mikroliflerin emici ürünlerle
birlestirilmesiyle yetiskin hasta bezlerinin, idrar tutucu giysilerin, hijyenik pedlerin ve tek kullanımlık bebek bezlerinin daha ucuz ve verimli teknikler kullanılarak üretilmesi mümkündür. Bu ürünler, iyi sıvı transferi, yüksek elastikiyet ve vücut sıvılarının istenmeyen kokularını kamufle edebilme imkanlarına sahiptirler. Basınca duyarlı yapıskan mikrolifler ürünün yüzüne, arkasına veya emici merkezine kaplanabilir. Termoplastik polimer mikrolifler ise hijyenik ped üretiminde kullanılabilmektedir. Bu polimerler, polietilen, polipropilen, etilen vinil asetat ve plastik ya da termoplastik kauçuk alasımları olabilir[26].
4.8. Sentetik deri
Sentetik deri üretimi günümüzde Japonya’da, PET, PA ve PAN mikroliflerinden üretilmis dokusuz
yüzeylerin poliüretan ile emdirilmesiyle üretilmektedirler. Bu sekilde üretilen ürünler, gerçek deri ile
karsılastırıldığında daha düzgün bir yüzey, daha iyi boyutsal dayanım, kolay bakım, daha yüksek renk haslığı ve düsük ağırlık özelliklerine sahiptirler.
SONUÇ
Mikroliflerden elde edilen tekstil yüzeyleri sahip oldukları sağlamlık, su iticilik, nefes alabilme, hafiflik ve dökümlülük gibi özellikleri sayesinde konvensiyonel liflerden elde edilen tekstil yüzeylerine göre üstünlük sağlamaktadırlar. Doğrusal yoğunluğu oldukça düsük mikroliflerden elde edilen sıkı yapılı tekstil yüzeyleri bir yandan hava sartlarına karsı koruma etkisi sağlarken bir baska kullanım alanı olarak da oldukça iyi filtrasyon performansı da sunmaktadırlar. Mikroliflerden mamul kumaslar hafiflikleri ve dökümlülükleri sayesinde ipeksi görünümlü dıs giysiliklerin üretilmesinde rağbet görmekte ve yumusak tuse avantajıyla dösemelik ve ev tekstilinde tercih edilmektedirler. Yüksek seviyede sıvı emebilme kabiliyetinin yanı sıra, konvensiyonel liflerden daha genis yüzey alanına sahip olma ve çabuk kuruma özellikleri ile temizlik amaçlı tekstillerde giderek artan kullanım alanı bulmaktadırlar. Mikroliflerin profesyonel sporcu kıyafetlerinde kullanılmasıyla hızlı sıvı transferi ve çabuk kuruma özelliklerinden
faydalanılarak yüksek konforlu giysiler üretilebilmektedir. Günümüzde tekstil yüzeylerinden beklenen performans özellikleri giderek artmakta ve çesitlilik göstermektedir. Mikrolif teknolojisi ile tekstil yüzeylerinden beklenen performans özellikleri her geçen gün farklı bir ürün ile kendisini göstererek iyilesmektedir. Ürün gelistirme çalısmalarının giderek önem kazanmasıyla gelecekte mikrolif teknolojisinin iyilestirilmesi ve farklı kullanım alanları bulması da kaçınılmazdır.
teknolojikarastirmalar.com
