Mısır’da 5 bin Türk 260 firmamız var

HT CUMARTESİ / Murat GÜLOĞLU

 

Türk-Mısır İş Konseyi Başkanı Zuhal Mansfield, aktif bir iş kadını. Sürekli en iyi kadın ihracatçı ve girişimci ödüllerini topluyor. Halen DEİK Afrika Yönetim Kurulu'nda Başkan Yardımcısı. 4.5 yıldır da Mısır İş Konseyi'nin başkanlığını yürütüyor. Ülkeyi avucunun içi gibi biliyor. Mısır'da darbe gerçekleşince canı en çok yananlardan biri oldu. Türkiye-Mısır arasındaki ticari ilişkilere zeval gelmemesi için elinden geleni yaptı, hayli de başarılı oldu. İşte Mısır'la sürekli irtibatta olan bir iş kadınının gözünden Türkiye-Mısır ilişkileri...

 

sancılı bir dönem geçiriyorlar. İnsani pencereden bakarsak, Mısır'da yaşananlar çok korkunç. Demokrasinin taşları yerine oturuyor. Sistemler değişirken maalesef yaşıyor bunu insanlık.

 

2.5 aydır kıyamet kopuyor. Üretimde, ekonomide ciddi sıkıntılar var. Ticari ilişkilerin geliştirilmesi, proje yaratmak, bunları hayata geçirmek... Ben bu noktada varım. Birçok projenin de fikir annesiyim.

 

Başkan olduğumda ticaret hacmimiz 800 milyon dolardı. Şu anda 5.2 milyar dolar oldu. Sık sık yaptığımız ziyaretler farkındalık yarattı, Mısır-Türkiye ticaretini zirveye çıkardı.

Daha hızlı ticaret yapmak için 2 yıl önce RO-RO projem devreye girdi. İki ülke bürokrasisi buna çok destek verdi. Suriye gümrük kapılarını kapattığında Mısır bizim için alternatif oldu. Türkiye ve Mısır, Akdeniz'de en uzun kıyısı olan ülkeler. Buradaki üstünlüğümüz yok sayılamaz. Bunun muhafaza edilip sürdürülebilir olması karşılıklı projelerle olur.

 

 

Ticari olarak yapacak çok şey var. Günlük tüketim mallarından ürettiklerimizin listesini yapıp, üretim kapasitemizi ve fiyatları listeleyip ticaret müsteşarlığına verebiliriz. Böylelikle Mısır'da o ürünlerle alakalı bir ihtiyaç olduğunda hemen ihracatımızı yaparız. Bu çok önemli ve kalıcı bir katkıdır.

 

Mesela...

17 Ağustos Depremi'nde Hong Kong'taydım. Gölcük'teki depremi duyduğumda "Buradan ne yapabilirim acaba" diye düşündüm. Tek aklıma gelen ceset torbası göndermek oldu. Düşüncesi kötü gibi dursa da, o an çok işe yaradı. İşte Mısır'a da bu türlü ani müdahalelerde bulunabilir iş dünyamız.

 

Mısır'ın maddi olarak yardıma ihtiyacı yok. Kardeş üniversiteler arasında karşılıklı anlaşmalar var. Orada ki öğrenciler davet edilip yaz sezonu geçmeden rehabilitasyon amaçlı moral tatili yaptırılabilir. Bu tür destekler küçük gibi görülür ama çok önemlidir.

 

 

Mısır'ın siyasi kültüründe Tahrir hep karar verici meydan olmuş. Olay farklı siyasi boyutlara taşınınca başladığı nokta ile şimdi gelinen nokta arasında dağlar, denizler var. Tahrir ciddi farklılık göstermeye başladı. Sonra farklı meydanlara taşındı bu ses ve farklı illere de yansıdı. Artık durulacak inşallah. Çünkü başka alternatif yok. Mısır'daki öncelikli problem siyasi değil ekonomik. 80 milyonluk nüfusun yüzde 40'ı genç, dinamik ve işsiz. Onlara istihdam sağlanırsa problem kalmaz.

 

Monarşiden demokrasiye, oradan bu noktalara geldiler. Mısır büyük travma yaşıyor.

 

Evet sıkıntılı. İstihdam alanları yaratmak bugünden yarına olmuyor ki. Gelişme süreci yavaş. Gençler çok sabırsız.

 

Bu tür ülkelerde bunu tahmin etmek çok zor. Mısır'ın duruşu çok önemli.

 

Stratejik ve lojistik açıdan önemli bir noktada ülke. Süveyş Kanalı'yla hem iki kıtayı hem de iki denizi birbirine bağlıyorlar. Bu yüzden Mısır herkes için fazlasıyla önemli. Dolayısıyla büyük oyunlar oynanıyor.

 

Her lider kendi ülkesinin çıkarını düşünüyor. Bu sizin doğrunuz olmayabiliyor ama hayattın gerçeği. Nerede durup baktığınız çok önemli.

 

Önemli olan bu oyunların arasından en doğrusunu seçebilmek. Çünkü herkes birbirini izliyor. Yeni dünya düzeninde herkes birbirinin hem dostu hem komşusu hem de rakibi. Bu noktadan bakınca Mısır'ın taşlarının neden çok uzun zamandır yerine oturmadığını da çok net anlarız. Çünkü Mısır'ın alacağı renk, duruş Arap coğrafyasının, Afrika'nın, Akdeniz'in alacağı duruş olacaktır. Ortadoğu değil burası, burası bizim coğrafyamız.

Şu net: Mısır'da barış bölgede barış, Mısır'da kargaşa bölgede kargaşa. Bu kadar basittir ve doğru formüldür. ABD'den, Japonya'dan Avrupa'dan bakarsanız Mısır Ortadoğu'da. Buradan bakarsanız Türkiye'nin komşusu. Kültürel, tarihsel bağlarımız var. Osmanlı neredeyse 500 yıl hüküm sürdü burada. Karşı komşumuzdaki kargaşa bizi manevi, fiziksel, ekonomik ve siyasi olarak etkileyecektir. Bunlar çok önemli ve hassas dengeler.

 

 

Domino taşlarından yanlış birine dokunulursa, diğer birçok yanlışı da beraberinde getirilebilir.

 

Etiyopya Mısır'ın neredeyse komşusu ama menfaatini kolluyor...

Evet kesinlikle. Bu krizden bir fırsat çıkarmaya koyuldular. Çünkü bakmakla yükümlü oldukları 80 milyonluk bir nüfus var.

 

"Mısır'ı boş verin, toplayın pılınızı pırtınızı gelin bende yatırım yapın. Yüzde 100 teşvik veriyorum, 5 yıl vergi almıyorum yan sanayinizi taşıyorum" diyor. Etiyopyalıysanız çok mantıklı bu hareket. Mısırlıysanız "Vay beni arkadan vuruyor" dersiniz. Sudanlıysanız "Ben niye bunu düşünmedim" diye hayıflanırsınız. Bu böyle bir şey. Dünya bir pazar yeri, o yüzden bu pazarın her tarafında olup, takip etmemiz gerekiyor.

 

Mısır'daki Türk İş Konseyi Başkanı Adel El-Lamai ile sürekli konuşuyoruz. İrtibat halindeyiz.

 

Mısır'da faaliyet gösteren 260 firmamız var. Bunlardan 60'ı yatırımcı. Yatırımları 2 milyar dolar civarında.

 

5 bin Türk yaşıyor ama ondan öte; benim için orada 80 milyon Türk var. Çünkü Mısırlılar bizim canımız.

 

"Siyaset başka, ticaret başka" diyoruz. Kontaktayız. Ticaretimiz devam ediyor.

 

Ticaret etkilenir. Para hassas ve ürkektir, istikrar sever. Ama köprüler sağlamsa sabırla taşı bile yeşertirsiniz. O yüzden Türk iş dünyasının gösterdiği sabır takdir edilecektir.

 

16-18 Ağustos arası biraz yavaşladı ama ticaretimiz gayet güzel devam ediyor.

 

Limandan kaynaklanan bir sorundu. Halloldu. Onun haricinde Mısır'da işler yolunda. Onlara işlenmiş petrol yan ürünü satıyoruz; demir-çelik, gıda ürünleri, tekstil yan maddesi gönderiyoruz. Tekstil makinesi ve sanayide kullandıkları küçük makineler satıyoruz. Mısır'da üretilen birçok şeyin yüzde 70 hammaddesini ya da yan maddesi bizden gidiyor. Dolayısıyla Mısır'la tamamlayıcı iki ülkeyiz. Eylül sonunda Mısır'a gidip 2014'ün plan programını yapacağız.

 

'3 liralık malı orada 50 kuruşa üretebiliyorsunuz'

 

Çok yok. Biz Gümrük Birliği anlaşmasından dolayı her ülkeyle tek tek serbest ticaret anlaşması yapmak zorundayız. Mısır'ınsa çevre ülkelerle yaptığı serbest ticaret anlaşmaları var. COMESA, QİZ, EFTA gibi anlaşmalar içinde. Bu otomatikman 60 ülkeyi kapsıyor, daha rahat ticaret yapıyorlar.

 

İşçilik ve enerji maliyeti çok uygun. Bizim burada 3 liraya ürettiğimiz malı orada 50 kuruşa üretebiliyorsunuz.

 

Bize bildirilmiş bir durum yok. Afrika'da 2.7 trilyon dolarlık ekonomi söz konusu, buraları çok iyi değerlendirmemiz gerekiyor.