Moda; Latince, oluşmayan sınır anlamındaki “ modus” tan gelir. Ortaçağ Fransa’sında La Mode olarak kullanılmıştır. İngilizce karşılığı fashion’ dır ki, adet, usul, biçim, şekil, tarz, üslup, davranış, kibar sınıf hayatı, üst tabaka, yüksek zümre manalarını ihtiva etmektedir Moda, genelde sanayi sonrası çağa özgü bir olgu olarak düşünülse de gerçekte çok eskilere dayanır. İnsanların yaşamın bir moda sergisine benzediğini göstermektedir ( Yüceer, 1992, s:1).
MODA KAVRAMININ ÇEŞİTLİ KİŞİLERCE YORUMU
• Giysi simgelerin en enerjik olanıdır. Balzac
• Üst baş bakımının savsaklanması” moral bir intihardır”. Balzac
• Moda, bir gereksinme değil, bir özlemdir. Françoise Giraud
• Moda denilen şey o kadar çirkindir ki onu her altı ayda bir değiştirirler. Oscar Wild ( Yüceer, 1992, s:3).
Modanın ne zaman başladığına dair iki farklı görüş vardır.
Birincisi modayı kıyafet çeşitliliği olarak tanımlayanların görüşüdür ki, bunlara göre moda eski çağlardan beri vardır.
İkinci görüşe göre modanın başlangıç tarihi olarak Sanayi Devrimi ve Fransız İhtilalini kabul etmek gerekmektedir (Barbarasoğlu, 1995, s:289). İlk olarak moda, bir nesnenin ya da bir kullanımın birden bire yaygınlık kazanmasıdır. 16. yüzyılda çatalların, 18. yüzyılda kahvenin, 19. yüzyılda da bisikletin yaygınlaşması örnekleyebilir. Gerçekte kavram kültürel kazanımlar söz konusudur ve o zamandan beri bu nesneler hep moda olmuş ve üretilmiştir. İkinci olarak, moda, geçerli bir doğrulanması bulunmayan bir nesne ya da bir kullanımın birden bire yaygınlık kazanmasıdır. Gerçek anlamda varlığını sürdürmek olan bir zevk sorunu söz konusudur.
- Moda Fransız imparatoriçesi Eugenie’yi 1936 yılında Süveyş kanalının açılışına yanında 250 kıyafetle gitmesine neden olan şeydir.
- Moda 19. yüzyılda 27 Paris terzisini 100 metrelik kumaştan 11 gün balo kıyafeti dikmeye zorlayan şeydir.
- Tarih boyunca çeşitli halklar çeşitli giysiler, takılar, boyalar kullanarak farklı tarzlar yaratmalarına sebep olan şeydir moda.
Moda kavramı ilk olarak 1900 lü yıllarda ortaya çıktı. 1900 yılında modern yüzyılın terzilerinden Charles Worth’un yanında çalışan Paul Poiret dört yıl sonra Paris’te kendi atölyesini açtı. Yarattığı elbiseler terzilik açısından yeni buluş olarak değerlendiriliyor. Doğu’dan esintileri elbiselerine yansıtan Poiret, kemeri yukarı taşıyarak göğüslerin yumuşaklığını açığa vuruyor. Gece elbiseleri Poiret’nin özgür kadınını ortaya koyuyor. 1902 yılında Thomas Burberry ilk kez olarak markasını gabardin üzerine yazdırdı. 1905 de gazetelerde moda ekleri yayınlanmaya başladı Moda, toplumların geleneklerin olayların bir büyülü aynasıdır. Savaşlar, barışlar, buluşlar, sanat olayları modayı her açıdan etkilemiştir. Döşemelik kumaştan ev eşyalarına, otomobilden mücevherlerden televizyona, parfüme, şarkılardan romanlara kadar her şeyin ayrı modası vardır.
Dünyada modası geçmeyecek tek şey insanların modaya uyma dürtüsüdür…
