Whatsapp Tekstil Kursları Destek Hattı

Örme Denim Kumaşların Tercih Edilmesi Üzerine Bir Araştırma

Özet
Geleneksel yöntemle üretilen denim giysilerin tüketiciler açısından popülerliği tartışılamaz. Hemen her yaştan, 
meslekten ve cinsiyetten kullanıcısı bulunan denim giysileri işçi kıyafetinden günün her saatinde giyilebilen bir 
giysiye dönüştüren olgu ise modadır. Bu tarz kumaşlar gerek uygulanan farklı bitim işlemleri ile gerekse 
değiştirilen kesimleriyle her daim piyasada varlığını sürdürebilmiştir. Bu değişimlerden biri de üretilen denim
görünümlü örgü kumaşlardır. Piyasada görmeye alıştığımız uzun bayan ve çocuk taytlarının geneli denim gibi 
görülse de üretim teknolojisi örgüdür. Bu çalışmada bir grup denim giysi kullanıcısıyla denim giysiler üzerinde bir 
anket yapılmış ve anket içerisinde verilen ürünlerin geleneksel denim giysiyle benzer özellikleri bulunmaya 
çalışılmıştır. Çalışmada amaç bu tarz ürünlere olan talebin sebebinin araştırılmasıdır.
Anahtar Kelimeler: örme denim kumaş, denim, ergonomi, blue jean
1. GİRİŞ
Eskiden, ekonomik sağlam ve rahat olması nedeniyle popülerleşmiş olan şimdi ise, hemen her yaştan ve
hemen her sınıf insanın tercih ettiği bir pantolon kumaşı olan denim, bir diğer adıyla blucin(jean) ilk kez 
olarak 19. yüzyılda Levi Strauss tarafından ağır iş elbisesi olarak dikilmiştir. Günlük yaşamda ciddi bir 
tüketici kitlesi olan denim kumaş, çapraz dokunmuş ve genellikle 1/2 veya 2/1 ya da 3/1 dimi yapısında 
dokunan ağır bir kumaştır. Çift doku ile üretilen denim kumaşlarda iç doku beyaz, dış doku ise indigo 
boyalı olmaktadır[1].Şekil 1. Geleneksel denim kumaş
 
Blue-jean dendiğinde akla ilk gelen ise eskitilmiş bir havaya sahip, mavi ve tonlarını bir arada bulunduran 
geleneksel yöntemle üretilmiş pantolonlardır. Denim üreticilerinin piyasadaki aktif konumlarını 
sürdürebilmeleri için yapmış oldukları yeniliklerden biride bedene uygun denim pantolonların 
üretilmesidir. Bedene uygun giysi, denim pantolonlardaki klasik beden ölçümlerinin ergonomik açıdan 
rahatsız olduğu görüşüyle ortaya çıkan ve vücut tipinin ön planda tutulmasıyla üretilen giysilerdir[2, 3,4]. 
Bu akımın başlamasıyla yeniden gündeme gelen uzun ve vücudu saran elastik pantolonlar içinse, sıklıkla 
kullanılan yöntem örgüdür. Örgü denim, indigo boyanmış iplikten elde edilen denim görünümlü örme 
kumaşa verilen isimdir. Kumaşın böyle anılmasının nedeni, bu kumaşların denimin kendine has rengi 
olan indigo iplikleriyle örülmüş olmasıdır. İndigo rengindeki örgü kumaşlar uzun zamandır 
üretilmektedir; ancak denim modasındaki “leggingsler” yani kumaşı kot pantolon görünümlü uzun bayan 
taytları popülerleşmeye başlayınca örgü denim kumaşa olan ilgi de büyümeye başlamıştır. 
Üretilen kumaşlar tayt biçiminde olunca(vücudu saran esnek giysi), giysi konforu da önem kazandığından 
bu kumaşlar üretilirken tencel, seacel, bambu gibi liflerle kombinasyonlarda ortaya çıkmaktadır[5]. 
Şekil 2. Örgü denim kumaştan üretilen taytlar [6]
Örgü denim kumaşlara olan ilgi geçmişten gelmektedir ancak geleneksel yöntemle üretilen denimin 
büyülü indigo rengini örgü ipliğine dönüştürmek oldukça güç olduğundan bu tarz giysiler sistematik 
olarak üretilememiştir. 
Pek çok araştırmacı, halat olarak boyanan indigo ipliğinin bobin haline getirilmesi için patentler 
geliştirmiştir[7,8] Shin’in 2004 yılındığa aldığı patentte ise örgü kumaş haline getirilen denim kumaşlar, 
geleneksel yöntemle üretilen denim kumaşlarla kıyaslanmıştır. Sonuçlar kıyaslandığında örgü denim 
kumaşın mukavemet ve enine çekme testleri dışında geleneksel denim pantolonla benzer özellikler 
gösterdiği, ayrıca örgü denim pantolondaki hava geçirgenliği ve ısı tutma özelliğinin normal denime 
kıyasla oldukça yüksek olduğu bulunmuştur. Örgü denim kumaşın üretim özelliği bakımından da daha 
yumuşak olması ve elastan ilavesinin pantolonu daha esnek yapması nedenleriyle bu ürünün daha 
avantajlı olduğu araştırmanın temel sonucudur[9]. Gokarneshan ve arkadaşları, 2010 yılında yaptıkları 
çalışmalarında öncelikle dokuma denim ve örgü denim pantolonların özelliklerini kıyaslamıştır. 
Araştırmacılar dokuma denimin sert, elastikiyetsiz ve buruşmaya yatkın olduğunu buna karşın örgü 
denimin vücudun hareketlerine olanak sağlayacak esneklikte, yumuşak ve buruşmaya daha dayanıklı 
olduğunu bildirmişlerdir. Ayrıca yazarlar konfor ve ucuzluk bakımından da örgü denimin daha avantajlı 
olduğu görüşündedir. Dolayısıyla bu çalışmada örgü denim üzerinde durulmuş ve desen açısından en 
uygun yöntem araştırılmıştır. Çalışmada iki iplik kumaşlar, atlamalı çift yüzlü kumaşlar ve süprem 
kumaşlar kullanılmıştır. Üretilen kumaşlara esneklik, may dönmesi, yumuşaklık, yapısal analiz, kuru 
temizleme, yıkama, ter ve sürtme haslığı testleri uygulanmıştır. Çalışma sonucunda üç tip kumaşın da
haslık değerleri aynı derecede ve iyi çıkmıştır. Atlamalı kumaşın esnekliği diğer kumaşlardan düşüktür. 
May dönmesine en yatkın kumaş süprem kumaştır. Ayrıca atlamalı ve iki iplik kumaşların dokuma 
denim kumaşa kalınlık ve yapı itibarı ile daha çok benzedikleri bulunmuştur. Çalışmanın ikinci 
aşamasında bu iki tip kumaşa enzimle yıkama yapılmış ve haslık testleri tekrar edilmiştir. İki tip kumaş 
ta benzer niteliktedir. Ancak görsel açıdan dimi desenli iki iplik kumaşlar örgü denim üretmek için 
tavsiye edilmiştir[10].
Ticari olarak son zamanlarda oldukça popüler olan örgü denim kumaşlar artık sadece bayan taytı olarak 
değil, geleneksel denim kumaştan üretilen hemen her çeşit giysinin yapımında kullanılmaktadır 
Şekil 3. Örme denim kumaşlardan üretilmiş giysiler[5]
 
Denim kumaşlar temelde TS-2791 Tekstil- Pamuklu Blucin (Denim) Kumaş standardı içinde “Genellikle 
tamamen pamuktan veya pamuk ve sentetik elyafların karışımından meydana gelmiş, farklı 
numaralardaki ipliklerden ve farklı kumaş birim alan kütlesinde farklı renk, tasarım ve farklı aprede 
üretilmiş dokunmuş dayanıklı bir dimi kumaş” olarak tarif edilmektedir[11]. Standartta tarif edilen 
dayanıklı ifadesi bazen denim kumaşın ziyadesiyle sert ve rahatsız bir giysiye dönüşmesine neden 
olmaktadır. Özellikle kadınlar ve çocuklar açısından esnekliğin ve konforun daha önemli olduğu 
düşünüldüğünde örme giysilerin dokuma giysilere nazaran daha rahat olduğu gerçeği kaçınılmazdır.
Geleneksel yöntemlerle üretilen denim kumaşın tüketicilere göre yeri tartışılamaz ancak bu durum denim 
kumaşın sahip olduğu dezavantajlarının olmadığı anlamına da gelmez. Aynı ipliklerle üretilmiş 
geleneksel denim kumaş ve örgü denim kumaş kıyaslandığında esneklik, konfor, yumuşaklık ve fiyat 
açısından örgü denim kumaş daha avantajlıdır[9.] Örgü kumaşlar üretimlerinin kolay ve ucuz olması 
gerekse de vücuda kolay uyum sağlamaları nedeniyle rahat olduklarından popülerliği oldukça yüksek 
olan kumaşlardır. Şekil 4’de geleneksel denim pantolonun ve Şekil 5’de de denim görünümlü yuvarlak 
örgü tayt pantolonun resmi görülmektedir. Geleneksel denim kumaş ve örgü denim kumaş arasında 
önemli farklar vardır. Görsel açıdan değerlendirmek amacıyla pantolonun kullanım sırasında ve 
sonrasındaki durumu fotoğraflanmış ve Şekil 4 ve 5’de verilmiştir
Şekil 4. Geleneksel denim kumaştan üretilmiş elastansız kız çocuk pantolonu(diz bölgesinde 
bollaşma oluşmuş)
Şekil 5. Yuvarlak örgü kumaştan üretilmiş denim görünümlü elastanlı kız çocuk tayt 
pantolonu(diz bölgesinde bollaşma oluşmamış)
Şekil 4 ve Şekil 5 kıyaslandığında geleneksel yöntemle üretilmiş denim pantolonun kullanım sonrasında 
diz kısmında oluşan bollaşma dikkati çekmektedir. Şekil 5’de kullanılan denim görünümlü örgü kumaşta
bu bollaşmanın olmamasının nedeni elastan ilaveli olması ve üretiminin doğasından kaynaklanan elastik 
yapıdır. Literatür araştırıldığında denim pantolonların özellikleri, bu pantolonlardan beklenen özellikler 
ve bu giysilerin fiziksel konforunda kullanılabilecek ölçeklerle ilgili çalışmalara ulaşılmaktadır[12,13]. 
Ancak bu çalışmanın amacı tüketicinin geleneksel denim pantolondan beklentilerini ölçmek ve üretilen 
örme denim pantolonların tercih edilebilirliğini sorgulamaktır.
2. MATERYAL VE METOT
2.1. Materyal
Çalışma kapsamında birbirinden farklı 4 adet denim görünümlü örgü kumaştan pantolon üretilmiştir. Bu 
kumaşlar Mayer marka, 32 pus, 22 fein, tek yataklı yuvarlak örgü makinesinde 25 dev/dak hızla elastanlı 
olarak örülmüştür. Tüm kumaşların ön tarafında Ne 30/1, indigo boyalı, % 100 pamuk ring ipliği 
kullanılırken, arka tarafta Ne 30/1 ve Ne 20/1, boyanmamış, pamuk ve polyester rotor iplikler 
kullanılmıştır. Üretilen kumaşlara sırasıyla ön fikse, soğuk yıkama ve sanfor işlemleri uygulanmıştır. 
Kumaşlardan dikilen denim pantolonlar Şekil 6’da verilmektedir.Şekil 6. Örgü denim kumaştan üretilmiş pantolonlar
2.2. Metot
Çalışmaya 51 adet öğrenci katılmıştır. Öğrencilere düzenlenen anket Tablo 1’de verilmektedir. Sonuçlar 4 
dereceli olarak değerlendirilmiştir(çok-4, orta-3, az-2, hiç-1). 
Anket sonuçlarının yorumlanmasında SPSS 17.0 paket programı kullanılmıştır. Anket sorularından nicel 
olanlarının yorumlanması için ankete katılan öğrencilerin cinsiyetleri bağımsız değişken olarak alınmış ve 
sorulara verilen cevapların cinsiyete göre farklılıklarının anlamlı olup olmadığı tek yönlü varyans analizi 
“ANOVA” ile test edilmiştir. Ayrıca her bir soruya ait cevaba ait frekans tablosu eklenmiştir. Çalışmanın 
nitel bulguları için grafiklerden yardım alınmıştır.
3. DENEYSEL BULGULAR
Çalışma kapsamında düzenlenen ankete katılan 51 adet üniversite öğrencisinin 33 tanesi kız, 18 tanesi ise 
erkek öğrencidir. Öğrencilerin yaşları 19 ile 28 yaş arasındadır. Ankete katılan öğrencilerin ağırlıkları 45 
kg ile 93 kg arasında değişirken boyları da 158 cm ile 193 cm arasında değişmektedir. Tablo 1’de 
çalışmada kullanılan ankete verilen cevaplara ait istatistiksel çıktılar verilmiştir.
Tablo1. Anket sonuçlarının istatistiksel çıktıları
Değerlendirme Frekans
                                                                                                    Çok Orta Az Hiç
Denim ürünleri hangi sıklıkla tercih diyorsunuz?                                  32  17    2    0
Denim ürünler içerisinde mavi ve tonlarını tercih etme sıklığınız nedir?   38  11    2    0
Pantolon dışındaki denim giysileri tercih etme sıklığınız nedir?             17  27    5    1
Denim pantolonları seçerken modanın sizin için önemi nedir?              24  15     7    4
Marka sizin için ne kadar önemlidir?                                                 15   32    3     1
Denim ürünlerin fiyatı ne kadar önemlidir?                                          22  22    4     3
Denim pantolonları konforlu buluyor musunuz?                                   22  24    5     0
Denim pantolonlarda esneklik önemli midir?                                       33  16    2     0
Denim ürünlerle rahat edebiliyor musunuz?                                        16   28   7     0
Denim pantolonlarda sağlamlık önemli midir?                                     44    4    2     1
Denim ürünler tekrarlı yıkamaya dayanıklı mıdır?                                15   28    6     2
Elinizdeki ürünler sizce denim pantolonlara ne kadar benziyor?            4    15   23    7
 
Tablo 1’de verilen cevaplar göstermektedir ki tüketicilerin denim pantolona yükledikleri en önemli 
misyon sağlamlıktır. Öğrencilerin % 63’ünün denim pantolonu sıklıkla tercih ettikleri ve % 74’ünün de 
mavi rengi özellikle tercih ettikleri görülmektedir. Denim pantolonların yanı sıra diğer denim ürünlerin 
tercih edilme oranı önemli seviyededir. Öğrencilerden modaya çok önem verenlerin oranı (% 47) 
markaya çok önem verenlerin oranından (% 30) çok daha fazladır. Öğrenciler ürünlerin fiyatına oldukça 
önem vermektedirler. Öğrenciler denimi sıklıkla tercih ediyor olsa da, konforunu ve rahatlığını orta 
seviyede bulanların oranı çok bulanlardan daha fazladır. Öğrenciler için esneklik oldukça önemlidir.
Ankete katılan öğrencilerden denim görünümlü örgü kumaşla, geleneksel denim kumaşı görüntü 
açısından kıyaslamaları istendiğinde öğrencilerin % 45’i az ve % 30’u da orta seviyede benzer olduğu 
cevabını vermiştir. Ankete katılan öğrencilerin verdikleri cevapların cinsiyetlerine göre değişebilme 
ihtimaline karşın sonuçlar tek yönlü Anova, varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Söz konusu analiz de 
bağımsız değişken cinsiyet olarak alınmış, güvenirlik seviyesi % 95 olarak belirlenmiştir. Analize ait 
sonuçlar Tablo 2’de verilmektedir.
Tablo 2. Ankete verilen cevapların cinsiyete göre tek yönlü ANOVA sonuçları
                                                                                                        T R²   df   OrtR²    F      p
Denim ürünleri hangi sıklıkla tercih diyorsunuz?                                   , 499    1  ,499    1,544 ,220
Denim ürünler içerisinde mavi ve tonlarını tercih etme sıklığınız nedir?     ,250    1  ,250     ,854  ,360
Pantolon dışındaki denim giysileri tercih etme sıklığınız nedir?               1,030  1   1,030   2,153    ,149
Denim pantolonları seçerken modanın sizin için önemi nedir?                 1,561  1  1,561 1,709 ,197
Marka sizin için ne kadar önemlidir?                                                    ,024     1 ,024 ,059 ,809
Denim ürünlerin fiyatı ne kadar önemlidir?                                            ,050     1 ,050 ,070 ,792
Denim pantolonları konforlu buluyor musunuz?                                      ,773    1 ,773 1,842 ,181
Denim pantolonlarda esneklik önemli midir?                                          ,076    1 ,076 ,232 ,632
Denim ürünlerle rahat edebiliyor musunuz?                                           3,275   1 3,275 8,849 ,005
Denim pantolonlarda sağlamlık önemli midir?                                        1,456   1 1,456 4,154 ,047
Denim ürünler tekrarlı yıkamaya dayanıklı mıdır?                                    2,853  1 2,853 5,449 ,024
Elinizdeki ürünler sizce denim pantolonlara ne kadar benziyor?                  ,068 1 ,068 ,097 ,757
Anova testi sonucunda elde edilmiş p değeri, α=0,05 anlamlılık seviyesinde değerlendirilmiş ve söz 
konusu bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerinde anlamlı bir etkisi olup olmadığına karar 
verilmiştir. Bu tablodaki p değeri 0.05’ten büyükse söz konusu bağımsız değişkenin bağımlı değişken 
üzerinde etkisi anlamlı değildir, eğer küçükse anlamlıdır diye ifade edilir. Tablo 2’de verilen p değerleri 
dikkate alındığında kız ve erkek öğrencileri değerlendirme sonuçlarına verdikleri cevaplar arasında denim 
pantolonların rahatlığı, sağlamlığı ve tekrarlı yıkamaya dayanıklılığı sorularına verilen yanıtlar dışında 
α=0,05 anlamlılık seviyesinde anlamlı bir fark yoktur. Bu sorulara cinsiyete göre verilen cevaplar Şekil 
7’de grafiksel olarak da anlatılmıştır.
Şekil 7. Cinsiyete göre değişen yanıtların ayrıntılı gösterimi
Şekil 7 düzenlenirken ankete katılan kız öğrencilerle erkek öğrencilerin sayısı eşit olmadığından yüzde 
değerler dikkate alınmıştır. Sonuçlar incelendiğinde kız öğrencilerin denim pantolonun rahatlığına çok 
daha fazla önem verdikleri görülür. Aynı şekilde kız öğrenciler ürünlerin sağlam ve yıkamaya karşı 
dayanıklı olmasına erkek öğrencilerden daha fazla değer vermektedirler.
Çalışmanın özgünlüğünü arttırmak amacıyla ankete katılan öğrencilerden öncelikle geleneksel denim 
pantolonun tek kelime ile eksiğini ifade etmeleri istenmiştir. Sonuçlar grafiksel olarak Şekil 8’de 
verilmiştir.
 
Şekil 8. Geleneksel denim pantolonun eksikleriDeğirmenci Z., Çelik N. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2013 (2) 16-26
24
Şekil 8’de belirtilen denim pantolonun dezavantajları tüketici sayılarına göre düzenlendiğinde; 
tüketicilerin % 23’ü ürünleri düşük bel, diğer % 23’ü ise dayanıksız bulmaktadır. Tüketicilerin % 18’lik 
kısmı ürünün yıkama sırasında renk atmasının en önemli sorun olduğunu belirtmiştir. Ayrıca % 15’lik 
grup ürünün rahatsızlığından, % 10’luk kısım ürünün sert ve kalın olduğundan, % 8’lik kısım ürünün 
giydikten sonra bollaştığından ve % 3’lük kısım da ürünün esnemediğinden dolayı konforsuz olduğunu 
ifade etmektedir. 
Tüketicilere çalışma kapsamında üretilmiş denim görünümlü örgü kumaşlardan dikilmiş pantolonlar 
gösterilmiş ve tüketicilerin bu giysiyi analiz etmeleri istenmiştir. Şekil 9’da bu analiz sonuçları 
verilmektedir.
Şekil 9. Denim görünümlü örgü pantolonların özellikleri
Şekil 9 detaylı olarak incelendiğinde ankete katılan tüketici grubun % 60’ı çalışma kapsamında üretilen 
ürünü esnek olarak tanımlarken ; % 20’si yumuşak, % 16’sı rahat ve % 4’ü de konforlu olarak ifade 
etmiştir. Söz konusu gruba ayrıca bu tarz ürünler piyasada satılsa alıp almayacakları sorusu 
yöneltildiğinde verdikleri cevaplar grafiksel olarak Şekil 10’da sunulmuştur.Teknolojik Araştırmalar: TTED 2013 (2) 16-26 Örme Denim Kumaşların Tercih Edilmesi Üzerine Bir Araştırma
25
Şekil 10. Denim görünümlü örgü pantolonların tercih edilebilirliği
Şekil 10’da verilen cevaplar dikkate alındığında ankete katılan öğrencilerin % 51’inin bu ürünleri satın 
alacaklarını, % 16’sının da belki alabileceklerini ifade ettikleri görülür. Öğrencilerin % 26’sı 
almayacaklarını söylemiştir. Bu ürünlerin tercih edilme oranı cinsiyete bağlı olarak değerlendirildiğinde 
ise genelde kızlar tarafından tercih edildiği açıktır.
4. SONUÇ
Anket sonuçlarına göre, tüketici arayışlarına kulak vermeden yapılan hiçbir üretim ne denli iddialı olsa 
da pazarda başarılı olamaz. Buradan hareketle piyasadaki gerek fiziksel konfor açısından gerek dokuma 
denim pantolonların ergonomik açıdan çok rahat olmayışlarından tüketiciye sunulması gereken farklı bir 
pantolon kumaşına ihtiyaç vardır. Özellikle hedef kitle bayanlar ve çocuklar olarak seçildiğinde bu 
rahatlığın daha da ön planda olduğu görülmektedir. Her ne kadar elastanlı iplik kullanılarak dokunan
denim kumaşlarla ihtiyacın giderilebileceği düşünülse de [14] denim görünümlü örme kumaş üretimi 
işlem kaynaklı daha ucuza mal olabileceğinden sektörde örgüyü dokumaya galip kılmaktadır. Ayrıca, 
genel olarak dokuma kumaşlarla örme kumaşların özellikleri de kıyaslandığında örme kumaşların 
esneklikleri, yumuşaklıkları, buruşmazlık özellikleri bakımından daha avantajlı olduğu bilinmektedir. 
Diğer yandan, yıllardır üretilen denim pantolonların tüketiciye ulaştırılırken görsel açıdan sürekli bir 
farklılık arayışı ile üretildiği de düşünülürse; sanayiciler açısından da denim görünümlü örme kumaşlar, 
var olan bir boşluğu doldurabilir. Bu araştırmanın sonucunda literatürde denim görünümlü örme kumaşlar 
ile ilgili bir boşluk olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın daha sonraki yapılacak çalışmalara kaynak
olacağı düşünülmektedir.Değirmenci Z., Çelik N. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2013 (2) 16-26
26
5. KAYNAKLAR
1. Akçakoca P., 1999, “Denim kumaşlar ve indigo boyamacılığı”, Tekstil ve Konfeksiyon, No:2, S: 
136-143.
2. Gina Pisut and Lenda Jo Connell, 2007, “Fit preferences of female consumers in the USA”Journal of 
Fashion Marketing and Management Vol. 11 No. 3, pp. 366-379 Emerald
3. Çoruh E., 2009, “Kot Pantolonun Ergonomisinin İncelenmesi”, Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, 
Sayı :3, 248-254.
4. Çivitçi Ş., ve Çakmak Z.F., 2009, “Effects of fabric constructions on pattern design in women 
trousers”, Tekstil ve Konfeksiyon, V:4, 316-322.
5. http://www.knitdenim.com/02 mayıs 2013
6. http://www.kikaycollections.com/02 mayıs 2013
7. Quinnen M., 1984“Knitted Fabric Produced From Indigo Dyed Yarn”,United States Patent, N: 
4613336.
8. Rastogi ve Oswal, 2001, “Process for the preperation of indigo dyed yarn for use in the manufacture 
of knitted fabric”
9. Shin J., C., 2004, “Knitted fabric for producing indigo-dyed cotton denim jeans” US 2004/0172982 
A1.
10. Gokerneshan N., Kumar M.K., Devan P., Dinesh K., Kumar A.P., Saranya G. Ve Subhash K., 2010, 
“Denim-like effect in knitted fabrics”, The Indian Textile Journal, February.
11. TS 2791 TEKSTİL-Pamuklu blucin (denim)
12. Çoruh M., Vural T., ve Çoruh E., 2011“Denim Pantolonun Fiziksel Konforunu Değerlendirmek 
İçin Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”, Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, Cilt 1, Sayı :1, 77-81, OcakMart.
13. Erdem Ş., Karsu S., Memiş E., ve Yıldız O., 2010, “Denim Pazarında Marka Konumlandırmalarının 
Karşılaştırılması”, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 28, Sayı:1, 351-384,.
14. Özdil N., 2008, “Stretch and bagging properties of denim fabrics containing different rates of 
elastane”, Fıbtex, Ocak-Mart, Vol:16, No:1(66), 63-67.