1. ŞABLONA LAK ÇEKME
1.1. Şablonu Lak Çekme İçin Hazırlama
Rotasyon şablonlar krom nikel alaşımlı yaklaşık 87–120 μm (mikron) kalınlığında,
çevresi 51–182 cm çapında içi boş yekpare gözenekli silindirlerdir (Resim 1.1). Boy
uzunlukları 1280–3418 cm arasında değişmektedir. Ancak şablonun boy uzunluğunun
tamamı baskı için kullanılamaz. Kenar payı bırakılmak zorundadır. Örneğin, 1980 cm’lik
şablonun baskı alanı 1850 cm olarak kullanılır. Şablonun çevre ölçüsü aynı zamanda kumaş
boyuna olan maksimum raport büyüklüğünü de ifade eder.
Rotasyon şablonlar üzerinde, baskı patının kumaşa akışını sağlayan altıgen şeklinde
ve birbirine 60º açı ile diyagonal olarak dizilen delikler vardır. Şablon numarası bu
deliklerin sayısına ve büyüklüğüne göre değişir. 1 inç’ teki (2,54 cm) gözenek sayısı
şablonun numarasını belirler ve bu değer mesh olarak ifade edilir (125 mesh–135 mesh–155
mesh gibi). Mesh numarası arttıkça şablondaki gözenek sayısı artar, delikler küçülür ve
sıklaşır. Mesh sayısı küçüldükçe nikel üzerindeki delikler azalır ve delik çapı büyür.
İşletmelerde kullanılan üç tip şablon grubu vardır. Bunlar;
Standart şablon,
Penta grubu şablon,
Nova grubu şablonlardır.
Kullanım sürecinde şablon seçimi yapılırken, baskının yapılacağı kumaş türü,
boyarmadde (ronjan, reaktif, dispers vb.), desen karakteri, makine özellikleri ve baskı
hızı önemli rol oynar. Bu özellikler dikkate alınarak yapılacak baskı işlemi için hangi şablon
grubunun ve mesh numarasının kullanılacağı belirlenir. Bir baskı işleminde farklı şablon
grupları üretici firmaları aynı olmak koşulu ile kullanılabilir. İşletmelerde bu süreç
devamlılık gösterdiğinden ve kazanılan deneyimlerle seçim rahatça yapmaktadırlar. Ancak
bu seçimleri yapan kişilerin şablonları birbirinden ayıran özellikleri bilmesi gerekir. Bu
özellikler şunlardır:
Her şablon grubunun kumaş üzerine pat geçirgenliği ve delik çapları farklıdır.
Standart şablonlar genellikle lap motifli desenlerde, penta şablonlar hassas
detaylı, tramlı ve tonsürton desenlerde kullanılır.
Nova şablonlar daha çok kalın kumaşlarda, kumaş üzerine aktarılmak istenen
pat miktarı fazla olduğunda ve ince kontürlü desenlerde kullanılır.
Makinede baskı hızının yüksek olması istendiği durumlarda da nova şablonlar
tercih edilir.
Şablon seçimleri yapıldıktan sonra şablonun öncelikle lak çekme olarak adlandırılan
işlem için hazırlanması gerekir. Bunu için yapılan işlem adımları şunlardır:
Şablonun açılması
Şablona germe hâlkalarının takılması
Şablonun polimerizasyonu.
Şablonun açılması: İşletmeler sürekli çalıştıkları şablon grup ve mesh numaralarını
belirli miktarlarda stoklarında bulundururlar. Şablonlar işletmeye içerisinde 10 ya da 20 adet
bulunan kutularda gelir. Hemen kullanıma girmeyecek olan kutuların depolarda uygun
şekilde istiflenmesi ve taşınması gerekir. Bu aşamada oluşabilecek deformasyonlar şablona
kalıcı hasarlar hatta kullanılabilirliğini yitirmesine neden olabilir. Bu nedenle işletmeler
üretici firmalar tarafından belirlenen talimatlara uygun istifleme ve taşıma yaparlar.docplayer.biz
