Tekstil Sektöründe Enzim Kullanımı

Enzimler, kataliz yapan (yani kimyasal tepkimelerin hızını artıran) biyomoleküllerdir. Hemen hemen tüm enzimler proteindir. Enzim tepkimelerinde, bu sürece giren moleküllere substrat denir ve enzim bunları farklı moleküllere, ürünlere dönüştürür. Bir canlı hücredeki tepkimelerin tamamı yeterince hızlı olabilmek için enzimlere gerek duyar. Bunun dışında enzimler birçok alanda da kullanılabilmektedir.

Tekstil sektörü de bunlardan biridir. Özellikle terbiye işlemlerinde oldukça büyük bir öneme sahiptir. Mesela;pamuk ve pamuk karışımı kumaşların dokunması sırasında, dokumayı oluşturan uzun iplikler, yapışkan bir madde ile kaplanmaktadır. Bunun amacı dokuma sırasında iplerin kopmasını engellemektir. Bu işlem için kullanılan madde ise nişasta ve nişasta türevleridir. Ancak dokuma işlemi bittikten sonra kumaşın diğer işlemlere girebilmesi için nişastadan arındırılması gerekmektedir. Bu işlem aslında asitler, bazlar, oksitleyici maddeler gibi güçlü kimyasal maddelerle yapılabilir. Ancak günümüzde bunlara gerek kalmadan bu işlem enzimler sayesinde kolaylıkla yapılabilmektedir. Amilaz enzimi, kumaşa zarar vermeden kumaştaki nişastayı hemen parçalayabilir. Bu işlemde enzim kullanılmasının bir üstünlüğü de, enzimin çevreye zarar vermemesidir. İşlem sonucunda ortaya çıkan atık sular, çevreye daha uyumludur. Biz incelediğimiz makalelerde tekstil sektöründe kullanılan selülaz enzimini ele aldık. Pamuklu kumaşlarda boyama konusunda ve pamuk liflerine nasıl etkidiğini işledik.

Selülaz substratı selüloz olan bir enzimdir. Selülaz enzimleri, selülozik esaslı liflerin terbiyesinde son zamanlarda yaygın olarak kullanılan enzimlerdir. Enzimatik yıkama da bu proseslerden birisidir. Ancak özellikle selüloz üzerine etkili olmaları nedeniyle, uygun şekilde çalışılmadığında selülozik esaslı kumaşlarda meydana getirdikleri zararlar önemli bir sorun olmaktadır.

tekstilkutuphane.blogspot.com