ULUDAĞ Üniversitesi (UÜ) Tekstil Mühendisliği ile Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Bölümü, polyesterin özel bir işlemden geçirilmesi sonucu oluşturulan nanolif yüzey üzerinde hücre ekimi projesini başarıyla tamamladı. Proje ile nanolif yüzeye ekimi yapılacak hücreler sayesinde, kesik veya yanıklarda oluşan doku kayıplarında ve kalp kapakçığı yetersizliğinde kullanılabilecek hücre büyümesini sağlanabilecek. Ekip projenin ikinci aşamasında da, hayvanlardan alınan hücrelerden doku üretip, bunları yeniden kobaylara nakletmeye hazırlanıyor.
Uludağ Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü, 2010 yılında 'Elektrospinnig Yönetimiyle Üretilen Polietilentereftalat (Polyester) Nanoyüzeylerin Doku Çatısı olarak Kullanılabilirliklerinin Araştırıması' projesini başlattı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Bölümü’nün de desteği ile TÜBİTAK projesi olarak yürüyen çalışma, daha sonra Avrupa Birliği Cost Projesi olarak devam etti. Elektrospinnig cihazında polyester iplerden nanolif yüzey oluşturan UÜ. Tekstil Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Şebnem Düzyer, sodyum hidroksit (soda) ve yüzeye belirli gazların gönderilerek aşındırıldığı plazma yöntemi ile nanolifler de hücre büyümesi sağlayan koşulları oluşturdu. UÜ. Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Bölümünden Dr. Elif Evke de, nanolif yüzeyler üzerine hücre ekimini gerçekleştirdi.
'HÜCRE EKİLİP BÜYÜMESİ SAĞLANIYOR'
Projenin başarılı olduğunu söyleyen UÜ. Tekstil Mühendisliği Bölümü Tekstil Bilimleri Anabilim Dalı Başkanı ve Proje yürütücüsü Prof. Dr. Aslı Hockenberger, çalışmada üreticiden hücre hattı olarak damar hatalarında yama olarak kullanılması için insan endotel hücresi, bağ dokusu yaması için insan fibroblast hücresi ve deri çatısı oluşturmak üzere insan keratinosit hücresi kullanıldığını kaydetti. Proje ile polyester nano üzerinde hücrelerin büyümesinin kontrol edildiği doku mühendisliğinde kullanılabilecek doku çatısı denilen yüzeylerin oluşturulduklarını ifade eden Prof. Dr. Hockenberger şu bilgileri verdi:
"Deri ve kalp kapakçığı hücreleri üzerinde çalıştık. Ürettiğimiz nanolif yüzeyler hücrelere ev sahipliği yapıyor. Ve burada büyüyor. Tıp Fakültesi Hücre Laboratuarında önce hücre ekiliyor daha sonra bizim ürettiğimiz yüzeye aktarılarak büyümesi sağlanıyor. Hücre sağlıklı büyüdüyse yüzeyi kapladığını görüyoruz. Elektro Sem adı verilen mikroskoplarda hücrelerin büyüyerek yüzeyi kapladığını görüyoruz. Doku canlılığı testlerimizi yapıyoruz." DOKU KENDİNİ YENİLEYEBİLECEK
Gerçek uygulamada üretilen yüzeylerin alınarak hasar görmüş dokunun üzerine konulduğunu ve orada kendi kendine büyümesine yardımcı olduğunu belirten Prof. Dr. Hockenberger şöyle devam etti:
"Zedelenen dokunun yerine doku bulunması, organ bulunması sorunu var. Bu tip çalışmalar tıpta doku mühendisliği adı verilen çalışmalar bu sorunları ortadan kaldırmak için yapılıyor. Dünyada bu yönde çalışmalar var. Donör bulmak zor olduğu için kişinin kendi hücresini alarak yüzey oluşturmak ve böylece diğer sorunlarla karşılaşmadan o bölgenin tedavi edilmesi sağlanıyor. Biz de Uludağ Üniversitesi’nde bunu başarmak için projemizi başlattık. Hastalık veya kaza nedeniyle kaybolan dokunun yenilenmesi ve hasar gören bölgenin daha çabuk iyileşmesi sağlayacağız. Projenin ikinci aşaması ürettiğimiz bu yüzeyleri hayvanların üzerinde test etmek. Gerçek ortamlarda testlerimizi de başarıyla tamamladıktan sonra hastalara bu yöntemi kullanmaya başlayabiliriz."
Kaynak: DHA
SÇ(FK/COŞ)
