100 milyonu aşan nüfusuyla Doğu Afrika ülkeleri içinde önemli bir yere sahip Etiyopya tarım ve hayvancılıktan sonra tekstilde önemli fırsatlar sunmaya başladı. Türk tekstil şirketlerinin yanı sıra Çin, Hindistan, Belçika, İspanya, Fransa ve Endonezyalı şirketler de yatırım için Etiyopya’ya yöneldi.
Afrika’nın en yoksul ülkelerinden biri tekstil merkezleri arasına katılmak için kolları sıvadı. Ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayanan Etiyopya tekstil ve hazırgiyim sektöründe atağa kalktı. İlk hazırgiyim fabrikasını 1939 yılında kurarak tekstil yolculuğuna başlayan ülke son 5 yılda tekstilde önemli yol katetti. Tekstilde yabancı yatırımcı çekmek amacıyla birçok teşviki devreye sokan Etiyopya, 2030 yılında tekstil ihracatını 30 milyar dolara çıkarma hedefi koydu.
2017'de 1.2 milyar dolar yabancı yatırım çekti
100 milyonu aşan nüfusuyla Doğu Afrika ülkeleri içinde önemli bir yere sahip Etiyopya tarım ve hayvancılıktan sonra tekstilde önemli fırsatlar sunmaya başladı. Türk tekstil şirketlerinin yanı sıra Çin, Hindistan, Belçika, İspanya, Fransa ve Endonezyalı şirketlerin de yatırım için yöneldiği Etiyopya’nın tekstil sektöründeki yabancı yatırım 2016/2017 mali yılının ilk yarısında 1.2 milyar dolara ulaştı. Etiyopya Yatırım Komisyonu’nun verdiği bilgiye göre sektöre söz konusu dönemde, 71’i Çinli olmak üzere 124 yabancı şirket yatırım için temasa geçti. 30 yatırım talebinin geldiği Hindistan’ın gelecekte önemli bir oyuncu olacağına dikkat çekildi. Bangladeşli firmaların bile Etiyopya’da üretim planları olduğu belirtiliyor. Örneğin ülkenin önde gelen tekstil ve hazırgiyim firmalarından DBL Etiyopya’da büyük bir yatırım planı açıkladı.
Önemli bir pamuk üreticisi olması, hammadeye yakın olmak isteyen ülkeler için Etiyopya’nın cazibesini artırıyor. Ancak pamuk ekimi için elverişli alanların halen küçük bir bölümünün kullanılıyor olması Etiyopya pamuğunun fiyatını artırıyor. Yabancı yatırımcılar pamuk üretimine düzenleme getirilmesini istiyor.
Ülke ayrıca Afrika ülkelerine ve Avrupa’ya açılan bir kapı olarak görülüyor. ‘Afrika Boynuzu’ olarak bilinen bölgedeki komşu Cibuti’ye uzanacak demiryolu hattının açılması da ülkenin endüstriyel bölgelerinden yapılan nakliyatın hızlanması açısından önemli bir gelişme.
Etiyopya’da bir tekstil ürününün fabrikadan çıkarak Avrupa’daki müşteriye ulaşması Asyalı rakiplerine göre daha uzun zaman alıyor. Etiyopya Tekstil Kalkınma Enstitüsü’nün hazırladığı bir rapora göre, ülkedeki fabrikadan çıkan ürün Avrupa’daki müşteriye 44 günde varırken, Bangladeş ortalama 28 gün, Çin ise 21 günde malını teslim ediyor. Bu da maliyetleri artırıyor. Ancak Addis Adaba’yı Kızıl Deniz’e bağlayacak 4 milyar dolarlık demiryolunun Cibuti Limanı’na ulaşım süresini 2-3 günden 8 saate indirmesi bekleniyor.
Bu arada Etiyopya hükümeti sektöre ivme kazandırmak amacıyla çeşitli şehirlere endüsriyel parklar inşa ediyor. Temmuz ayında 2 endüstriyel parkın açılışı yapılırken, bu yıl 2 tanesinin daha tamamlanacağı belirtiliyor. Hükümet, 2020 yılına kadar endüstriyel parkların inşası için 1 milyar dolarlık harcama yapacak. Bu arada sektördeki şirketlere vergi kolaylıkları sağlanıyor. Devlet Bankası, üretiminin yüzde 70’ini denizaşırı pazarlara satan işletmelerin fabrikalarını büyütme maliyetlerinin yüzde 60’ına kadarını karşılarken, 10 yıllık vergi maufiyeti ve düşük faizli kredi olanağı tanıyor.
Düşük verimlilik dezavantaj oluşturuyor
Geçmiş tecrübeler tekstilin endüstriyel kalkınmada önemli bir rol oynadığını gösteriyor. Ancak Etiyopya’nın henüz yolun çok başında olduğuna da dikkat çekiliyor. Dünya Bankası verilerine göre Vietnam 2015 yılında 27 milyar dolar, Bangladeş 28 milyar dolar, Çin 273 milyar dolarlık tekstil ihracatı gerçekleştirirken Etiyopya’nın ihracatı sadece 115 milyon dolar oldu. Ayrıca ülkenin sunduğu fırsatların yanında bazı dezavantajlar da bulunduruyor. Verimliliğin düşük olması, kalite farkındalığının düşük olması, tasarım ve ürün geliştirme kapasitesine sahip olmaması, yetersiz idari yapı, vasıflı elemana erişim sıkıntısı ve sistemin etkin bir şekilde yürümemesi ülkede sektörün noksanlıkları olarak gösteriliyor.
dunya.com
