Tekstilde Fitil Üretim İşlemi

Tekstil endüstrisinde iplik üretim işlemleri oldukça zahmetli olmakla birlikte bir o kadarda büyük öneme sahiptir. Üretilecek ipliğin kalitesi arkasından gelecek olan bütün işlemleri etkiler ve son üründe bu etkileri gösterir. İplik eğirmeye geçmeden önce lifler bir takım süreçten geçerler. İplik eğirmeye hazırlığın son aşaması fitil işlemidir.  Fitil makinasında, şeritler daha da inceltilir ve hafif bir büküm verilerek iplik makinasında eğrilmeye hazır konuma getirilirler.

Fitil makinasının görevleri; cer şeridini çekim vererek inceltmek, az da olsa büküm vererek mukavemet kazandırmak ve bobin halinde sararak ring iplik makinasında eğirmeye uygun forma getirmektir. Pamuklu sistemde genellikle fitile az miktarda büküm verilmektedir. Kamgarn sistemde ise, fitil üretimi büküm vermek suretiyle yapılabildiği gibi, ovalamayla (yalancı büküm) mukavemet kazandırılarak da yapılabilmektedir.

Fitil Üretim İşlemi

Ring eğirme işlemi tüm iplik eğirme işlemleri arasında %80’lik pay ile en yaygın iplik eğirme işlemidir.  Dünya üzerindeki ilk ring iplik makinası 1828’de Amerika Birleşik Devletleri’nde imal edilmiş olup, yüksek verimliliği nedeniyle hızla yaygınlaşmıştır. Ring eğirme işleminde üç ana işlem adımı vardır. Bunlar; fitil hazırlama, ring eğirme ve bobine sarma gibi birbirini takip eden proseslerdir.

Fitil makinaları, şerit kovalarının bulunduğu besleme kısmı, çekim kısmı ve sarım kısmından oluşur. Fitil makinasında iğler ve dolayısıyla bobinler, ön ve arka olmak üzere iki sıra halinde dizilirler.

Fitil makinasında, iğ ve onun üzerine takılı olan fitil kalemi ayrı ayrı yerlerden tahrik alırlar. İğ, kelebeği döndürür. Bobin, fitilin ön çekim silindirinden çıktığı hızla sarılmasını sağlayacak şekilde kelebekten yeteri miktarda daha hızlı dönecek şekilde ayarlanır. Fitil, iğin üst ucuna takılı olan kelebek başından içi boş kelebek kanadına girer ve alt ucundan çıkar. Baskı parmağına bir veya birkaç kez sarılır ve bir göz içerisinden geçirilerek bobin kalemine verilir. Kelebeğin bir dönüşünde fitile bir büküm verilir. Fitil makinasında verilen bükümün değiştirilmesi için materyal çıkış hızının değiştirilmesi gerekir. İğ ve dolayısıyla kelebeğin hızları sabittir.

megep.meb.gov