Yünlü malzemelerin apresi
Yünlü malzemelerde aprenin çok özel bir önemi vardır. Pamuklu malzemeler için kasar (ön-terbiye) ne kadar önemli ise, yünlü malzemelerde apre işlemleri o kadar önemlidir. Çünkü; yünün kullanma özellikleri, bazı ayrıcalıklar taşır.
- En büyük özelliği keçeleşmesidir.
- İçerdiği higroskopik nem, tutum açısından en önemli faktördür. % 20-25 nem içeren yünlüler çok yumuşak, % 10 nem içerenler sert, dalgalı bir tutuma sahiptir.
- İyi terbiye edilmemiş yün, ütü tutmaz ve kolaylıkla buruşur. Konfeksiyoncu da çekmeyecek türde iyi ütü tutan mamul ister. Bu nedenle; bazı kullanım özelliklerinin kazandırılması için yünlü malzemeler bir seri apre işlemleri görür. Bunlar; yaş ve kuru apreler olmak üzere iki bölümde incelenecektir. Kimyasal (yaş) apreler;
- Keçeleşmezlik apresi, süper yıkama apresi,
- Su iticilik apresi,
- Güve yemezlik apresi,
- Güç tutuşurluk apresi. Mekanik (kuru) apreler;
-Fiksaj,
- Çekmezlik,
-Nemlendirme,
- Presleme,
- Şardonlama,
- Makaslama,
- Fırçalama,
- Polisaj (hav parlatma),
- Melton apresi,
- Ratine apresi'dir.
Kimyasal (Yaş) Apreler
Yünlü mamuller için, 80'li yıllardan bu yan apre işlemlerinde kolay kullanım özellikleri kazandırmaya yönelik apre uygulamaları öner kazanmıştır. Bunlar;
- Keçeleşmezlik apresi, süper yıkama apresi,
- Kir iticilik apresi (özellikle duvardan duvar halılarda önem kazanmıştır),
- Güve yemezlik apresi'dir. Bunların yanında, kullanım yeri dikkate alınarak üst giyim kumaşlarında ilave bir su iticili apresi veya isteğe bağlı olarak güç tutuşurlu apresi uygulanabilir.
Keçeleşme Olayı
Keçeleşme; yün liflen ve pulcuk ihtiva eden diğer hayvansal liflerde, pulcukların sürtünmeye karşı koyması nedeniyle ortaya çıkar. Lif yapısı sıkılanır ve liflerin boylan kısalır.Dolayısıyla mamul de daha sıkı bir yapı kazanır, boyu kısalır.
Keçeleşme, işleme sırasında veya kullanım esnasında ısı, yıkama, su, mekanik etkiler ile ortaya çıkar. Lifleri birbirine kilitlenip karışık bir yüzey oluştururlar. Kumaşlarda iki yada daha çok ipliğin liflerinin bir araya gelerek yapağılaşmış bir yapı oluşturması şeklinde gelişir.
odevindir.net
