YUVARLAK ÖRGÜ KUMAŞ HATALARI
Yuvarlak örgü makinelerinde örülen yüzeylerde başta makine , iplik , işçilik kaynaklı olmak üzere değişik faktörlerden birçok hatalar meydana gelebilmektedir. Kumaş üretiminin öncesinde , üretimde ve sonrasında yapılacak kontrollerle hataları minimize etmek mümkünse de tamamen ortadan kaldırmak söz konusu değildir. Ham yuvarlak örgü kumaşlarda oluşacak başlıca hatalar şöyledir,
KIRIK İĞNE
Örgü iğnesinin kanca , dil , gövde gibi kısımlarından birinde meydana gelecek kırılma neticesinde iğne ilmek oluşturamaz. Kumaşta tüm may çubukları oluşurken kırık iğneye ait kısımda iplikler atlama yapar ve kumaşta dikey iz oluşur.
KELEBEK (KAZAYAĞI)
Örgü iğnesinin dili yamulur veya sıkışırsa , kancası deforme olursa meydana gelen bir hatadır. İlmek oluşumu sağlıklı değildir. Kumaş yüzeyine bakılınca bu ilmekler diğer ilmeklerden farklı olarak gözükürler.
BOYUNA İZLER
Genellikle platinlerin eskimiş veya platin yatağının aşırı kirlenmiş olmasından kaynaklanır (platin izi). Ancak makinedeki eskimiş iğneler , farklı makinelere ait iğne platinlerin makineye takılmış olması ,....gibi sebeplerden de boyuna izler oluşur. Aynı makineye ait iğneler yapılan örgü desenine uygun ayak sırasıyla dizilmeyince de desen bozulması ve boyuna izler görülür.
DELİK :
ipliğin iğne tarafından alınamaması ve bu sırada iğne üzerindeki eski ilmeğin düşmesi sonucu oluşur. Örgü makinesindeki eski , uygunsuz , ayarsız parçalar yüzünden oluşurlar. Ayar mesafeleri , eskimiş iğneler , mukavemetsiz iplikler,...delik hatasına neden olan faktörlerin önde gelenleridir.
PATLAK :
Delik , boyunun büyüklüğü santimetreleri aşınca patlak ismi almaktadır. Kumaştaki fireye giden miktar artar.
iPLIK ABRAJI :
Abrajlı ipliklerin örülmesi ile oluşur. Harmanlanması veya çekilmesinde problem olan ipliklerdir. Elyaf ipliğin ,içinde homojen değildir. Çoğu zaman farklı iplik hatası da abraj olarak adlandırılmaktadır. İmalatçısı ve/veya lotu farklı ipliklerin örgüde aynı anda kullanılması sonucunda da abraj
oluşur. Boya alma miktarları farklı olan malzemeler ne kadar koyu renge boyanıyorlarsa renk değişimleri o kadar farklı ve abraj da o kadar belirgin olacaktır.
YABANCI MALZEME :
ipliğe, kumaşa karışmış olan istenmeyen malzemelerdir. iplikteki jüt , sentetik parçacıklar , ortamdan örgüye giren yağlı pamuk parçaları, renkli elyaf uçuntuları, .... en bilinenleridir. Daha çok açık renk kumaş boyamaları sonucu belirginleşirler. Sentetik ve renksiz yabancı malzemeler
koyu renklerde boyamalarda ortaya çıkar.
ÖLÜ ELYAF :
Pamuk iplikçiliğinde sürekli karşılaşılan bir problemin neticesidir. iplikteki olgunlaşmamış veya ölmüş liflerin , boya alamamaları sebebiyle boyanmış kumaş yüzeyinde ham halde görünür olmalarıdır. Koyu renk boyamalarda daha belirginleşirler.
LIKRA KAÇIĞI :
Likra yerleşmiş adıyla bilinen elastik ipliğin kopması veya örgüye uygun şekilde girmemesi ile oluşur. Kumaşta enine ize sebep olur.
FARKLI İPLİK :
Kumaş örülürken içine farklı numarada , katta , karışımda , renkte , markada ,.. iplik girmesi ile enine yönde oluşan hatalardır. Farklı numara iplikler hacimsel olarak farklı dururken yanlış renk ve karısımdaki , lot , marka iplikler renk/görünüm farklılıkları ile göze çarparlar.
DESEN HATASI :
Desenlendirilmiş veya renklendirilmiş yüzeylerde oluşan renk , malzeme , şekil , boyut hatalarıdır. iplik , makine ayarı , işçilik ,... sebepleri ile oluşabilir.
GERGINLIK HATASI
Makinenin örgü sıklık ayarlarının farklılığı, mekiklerinin ayarsızlığı , iplik besleme sisteminin düzgün çalışmaması ,.... sebepleri ile oluşur. Kumaşta enine izler oluşturur.
YAĞ LEKESI :
iğne ve platin yataklarından yada patlak, boşluklu parçalardan kumaşa bulaşan örgü yağlarının sebep olduğu hatadır. Özellikle damlalar halinde makineden akan kullanılmış yağlar kalıcı lekelere sebep olmaktadır.
KUMAŞ KIRIĞI :
Kumaşın topa gergin ve düzgün sarılamaması yüzünden buruşması ile oluşur. Bozuk sarımla bekletilen kumaşlarda bekleme süresi ve depolama şekline bağlı olarak bu kırıklar düzelmez hale gelebilir. Unutmamak lazımdır ki; düzgün sarımlı olsa bile kırılmaya müsait örgü kumaşların (elastik iplikliler gibi) iki kenarlarındaki katlanma kırık hatasına yol açabilir.
FARKLI MAKINE :
İstenilenden farklı özelliklerde makinelerde örülen kumaşlar da hatalı kumaşlardır.
SIKLIK HATASI :
istenilenden farklı sıklıkta (gramaj,may sayısı,iplik uzunluğu) örülen kumaşlar da hatalı kumaşlardır.
cahilim.com
