1. GİRİŞ
Örme kumaşların en önemli avantajı kullanım rahatlığı ve kullanım sonrasında görünümlerinin
bozulmamasıdır. Örme kumaşları oluşturan ilmek yapıları kumaşın esneme ve geri toplanma dayanımında
önemli rol oynar. Fakat bu ilmek yapılarındaki dengesizlik may dönmesi adı verilen örgü kumaş hatasına
yol açar. May dönmesi örgü kumaşların görünüm kalitesini etkileyen en önemli faktörlerden biridir.
Kumaşın yuvarlak örme makinesinde tüp formunda örülmesi ilmek çubuklarının makinenin dönüş yönüne Teknolojik Araştırmalar: TTED 2009 (2) 1-10 Yuvarlak Örme Makinesi Parametrelerinin Rotor Đpliğinden Örülmüş
Pamuklu Süprem Kumaşların May Dönmesine Etkisi
…
2
bağlı olarak sağa ya da sola eğilmesine neden olur. Bunun sonucu olarak teorik olarak may ve çubuk
birbirine dik olması gerekirken çubukların may ile yaptıkları açı değişir. Bu açının ölçülmesi sonucu da
örgüdeki dönme miktarı hesaplanmış olur.
Örme kumaşların popülerliği vücudun şeklini alması, yumuşak tutumu, hacimli yapısı ve düşük gerilim
altında yüksek esneme kabiliyetine sahip olmasıdır [1]. Örgünün bu yapısını etkileyen en önemli faktör
ipliğin yapısıdır. Genellikle örgüde düşük bükümlü iplikler kullanılır; çünkü yüksek bükümlü iplik
kumaşın tutumunda bir sertliğe neden olurken aynı zamanda – iplikten yok edilemeyen tork nedeniyle-
may dönmesi problemine yol açar [2]. Đplikten kaynaklanan örgü dönmesini örme işlemi bittikten sonra
gidermek mümkün olmadığından mümkün olduğunca düşük bükümlü veya bükülme eğilimi az olan iplik
kullanmak gerekir [3].
May dönmesini etkileyen faktörler genellenmek istenirse;
• Makine besleme sayısı (sistem sayısı)
• Makine inceliği
• Đplik inceliği
• Gramaj ağırlığı
• Đplik bükümü
• Makine dönüş hızı ve yönü
• Đplik büküm yönü
• Hammadde cinsi
• Đplik eğirme metodu
• Đpliğin fiske olması [3].
May dönmesini engellemek için literatürde çeşitli çalışmalar yapılmış bazı sonuçlara varılmıştır. Bu
çalışmalar iplik bükümünü azaltmak, çift katlı iplik kullanmak, hammaddeyi değiştirmek, ipliğe fikse
yapmak, makine dönüş yönüne zıt bükümlü iplik kullanmak, iplik eğirme metodunu değiştirmek, iplik
inceliğini azaltmak, elastomer eklemek, boyanmış iplik kullanmak, gramajı arttırmak, örgü desenini
değiştirmek, bir sıra S bir sıra Z bükümlü iplik kullanmak gibi özetlenebilir [4-5-6-7-8-9-10-11]. Bunların
dışında konfeksiyon sonrası nihai üründeki kalite problemini önlemek için may dönmesine bağlı dikiş
kaymalarının nedenleri araştırılmaya çalışılmıştır [12]. Örgü kumaşlarda konfeksiyon sonrasında boyutsal
dengeyi arttırmak için ısıl bir işlem olan sanforlama işlemi uygulanır. Bu işlemin uygulandığı rotor
ipliğinden örülmüş kumaşlarda gramajı arttırmanın may dönmesini azalttığı görülmüştür [13]. Şüphesiz
bu konu çözümlenmedikçe bu konuda yapılan çalışmalar devam edecektir. Bu çalışmada rotor ipliği
kullanılarak üretilmiş örgü kumaşlar üzerinde durulacaktır.
Rotor ipliğinin yapısı ring ipliğinden büküm veriliş biçimi ve son ürünün sahip olduğu büküm özelliği
bakımından farklılık gösterir [14]. Ring iplikçiliğinin esası liflerin açılması, temizlenmesi, taranması,
çekilerek istenilen numaraya getirilmesi ve bükülerek sarılması esasına dayanırken; rotor iplikçiliğinde
şerit olarak alınan elyafın açıldıktan sonra hızla dönen rotora sevki ve bu sırada büküm alması esasına
dayanır [15]. Rotor iplik üretilirken liflerin paralel biçimde yayılması ve bu lif demetinin iyice taranması
gerekir. Bu işlemi takiben liflerin ucu rotorun oyuğundan içeri verilir ve iplik oluşumu başlar [2,16].
Rotorun her dönüşüyle yeni lifler daha önceden oluşmuş elyaf demetine tutunurlar. Bunun sonucunda öz
büküm adı verilen içteki bükülmüş elyafın dışını daha az bükümlü bir elyaf demeti sarar. Bir başka
deyişle rotor iplikçiliğinde ring iplikçiliğinin tam tersi olarak içten dışa doğru bir büküm vardır [17].
Dolayısıyla rotor ipliğinin dışındaki büküm içindeki büküme oranla daha azdır. Bu da yuvarlak örme
sırasında oluşan kuvvet karşısında ipliğin ring ipliği kadar ciddi bir tork oluşturmaması anlamına
gelebilir. Böylelikle rotor iplikten elde edilen örgü kumaşlarda büküm kaynaklı may dönmesinden söz
edilemez. Rotor ipliği ile yapılmış bir çalışmada rotor ipliklerle örülen kumaşlardaki may dönmesinin,
ring ipliklerle örülen kumaşlardakine göre oldukça az olduğu bulunmuştur [18]. May dönmesinin en Değirmenci, Z., Topalbekiroğlu, M., Teknolojik Araştırmalar: TTED 2009 (2) 1-10
3
önemli nedeni olan iplikteki bükümden kaynaklanan bükülme eğiliminin rotor ipliklerde ring ipliklerine
göre daha az olması dolayısıyla rotor kumaşlar bu bakımdan avantajlıdır.
Daha önceki çalışmalarda ring ipliğiyle üretilmiş kumaşların sistem sayısı, devir sayısı ve gramajı
değiştirilmiş ve may dönmesi incelenmiştir, ancak bükümün diğer faktörlerin önüne geçtiği ve bu yüzden
bu parametrelerin etkilerinin tam olarak gözlemlenemediği görülmüştür. Bu çalışma da ise bükümün
dışarıda tutulması olasıdır. Kumaşlar örüldükten sonra boyanmış ve boyama sonrası tam dinlendirilmiş
olmaları sağlanmıştır.
Kumaşın dinlendirilmiş olması ise bükümün yanı sıra makine dönüşünden kaynaklanan merkezkaç
kuvvetinin de kumaştan uzaklaştırıldığı sonucunu verir. Böylelikle sistem sayısının, makine dönüş hızının
ve gramaj değişikliğinin etkisi incelenirken bunları etkileyecek faktörler göz ardı edilebilir.
Sistem sayısı kumaşın oluşumu sırasında beslemeye giren bobin sayısıdır. Yuvarlak örgüde helisel bir
yapının oluşması sistem sayısı ile ilgilidir. Çok sistemli makinelerde makinenin bir dönüşünde sistem
sayısı kadar örgü sırası elde edildiği için örgüde bir dönme meydana gelir. Yani birinci sırayla sonuncu
sıra arasında çarpık ve çapraz bir görünüm ortaya çıkar [19]. Bu da teorik olarak sistem sayısının
artmasına bağlı olarak kumaştaki helisel yapının artması anlamına gelir ki bu da eş zamanlı olarak may
dönmesinin de artması demektir. Đşletmedeki üretim hızı da düşünüldüğü zaman sistem sayısının
azaltılması üretimi düşüreceğinden belirli bir seviyenin altına inilmez. Bu çalışmada sistem sayısı üç
aşamalı olarak test edilmiştir. Makine dönüş hızı makinenin bir dakika içerisinde yapmış olduğu dönme
sayısıdır. Dönme sayısının azaltılmasının may dönmesi üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla bu
çalışmada 3 ayrı devrin sonucu test edilmiştir. Kumaş gramajı metrekaredeki kumaşın ağırlığıdır. Bu
çalışmada gramajın etkisin saptanması amacıyla dört ayrı gramaj test edilmiştir. Çalışmanın amacı rotor
ipliklerden elde edilen kumaşlardaki may dönmesi etkisini araştırmaktır.
2. MALZEME ve METOT
Bu çalışmada 30/1 Ne %100 pamuk ipliği kullanılarak yuvarlak örgü makinesinde bazı parametreler
değiştirilmek suretiyle elde edilmiş olan süprem kumaşların may dönmesi değerleri incelenmiştir.
Tablo 1. Kumaşların üretiminde kullanılan ipliklerin özellikleri
Đplik Numarası (Ne) 30/1 OET
Düzgünsüzlük CVm (%) 11,7
Đnce Yer Sayısı (-50%) 62
Kalın Yer Sayısı (+50%) 45
Neps Sayısı (+280%) 8
Tüylülük 5,2
Đplik Mukavemeti (cN/tex) 185
Kopma Uzaması (%) 3,0
Büküm (T/m) 825
Büküm Katsayısı (αe) 3.82
Değiştirilen parametreler makineye yapılan besleme sayısı (90 sistem, 80 sistem, 70 sistem), makinenin
dönüş hızı (25 devir, 30 devir, 35 devir) ve gramaj (105-110 gr/m2
, 115-120 gr/m2
, 125-130 gr/m2
, 130-
135 gr/m2
) olarak ayrı ayrı incelenmiştir. Örmede kullanılan ipliğe ait özellikler Tablo 1’de verilmiştir.
Söz konusu rotor ipliklerden numara sabit tutularak sistem sayısı, devir sayısı ve gramajı değiştirerek
toplam 8 adet süprem kumaş Sanko Holding işletmesinde Monarch makinesinde elde edilmiştir. Yuvarlak
örme makinesine ilişkin bilgiler Tablo 2’de verilmektedir. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2009 (2) 1-10 Yuvarlak Örme Makinesi Parametrelerinin Rotor Đpliğinden Örülmüş
Pamuklu Süprem Kumaşların May Dönmesine Etkisi
…
4
Tablo 2. Monarch makinesinin teknik özellikleri
Teknik Özellikler Monarch
Makine Çapı (inch) 30
Makine Đnceliği 28
Kullanılan Đğne Sayısı 2582
Makine Dönüş Yönü (Z)
Yatak Tipi Tek Yatak
Besleme Tipi Pozitif
Besleme
Makine Besleme Sayısı 90 80 70
Makine Dönüş Hızı (tur/dak) 25 30 35
Örme kumaşlar konfeksiyona girmeden önce boyandığı için kumaşlar test edilmeden önce Sanko Holding
Boyahanesi’nde boyanmıştır. Kumaşların boyama reçetesi Tablo 3’de görülmektedir.
Tablo 3. Kumaşların boyama reçetesi
Pişirme Reçetesi Boyama Reçetesi Yıkama Reçetesi
Ürün Miktar Ürün Miktar Ürün Miktar
Cottoclarin
Ok 0.6 gr/lt Syn Red ShfGd 0.008 % Asetik Asit %
80 0.5 gr/lt
Mollan 129 0.5 gr/lt Syn Blau ShfBrn 0.006 % Locanit Sw 0.2 gr/lt
Kostic 1 gr/lt Mollan 129 0.5 gr/lt Enbrite Cn-1 0.35 %
Hidrojen
Peroksit 1 gr/lt Imacol C-2G 0.3 gr/lt Asetik Asit %
80 0.5 gr/lt
Baystabil
Db-T 0.5 gr/lt Sodyum
Sülfat 30 gr/lt Belfasin Lx 2.5 gr/lt
Gemperaz
Ahp 6 0.4 gr/lt Sodyum
Karbonat 10 gr/lt Belsoft Tv 2.5 gr/lt
Asetik Asit 0.5 gr/lt
3. DENEYSEL ÇALIŞMALAR
Kumaşlardaki may ve çubuk sayısının ölçülmesi, kumaşlardaki ilmek iplik uzunluğunun ölçülmesi,
kumaşların şartlandırılması ve yıkanması, yıkama sonrası may dönmesi testleri sırasında Gaziantep
Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü laboratuarları kullanılmıştır.
Çalışmada kullanılan kumaşlardaki ilmek iplik uzunluğu şöyle ölçülmüştür: Kumaşlardan 100 ilmek
genişliğinden sökülen ipliklerin ucuna 10 gr ağırlık asılarak uzunlukları ölçülmüştür. Daha sonra bu iplik
uzunluğu 100’e bölünerek bir ilmeği oluşturan iplik uzunluğu bulunmuş olur [20]. Kumaşlara ait ilmek
iplik uzunlukları Tablo 4’de verilmiştir. Kumaşlardaki birim alandaki may ve çubuk sayısını ölçmek için
TSE EN 14971 Temmuz 2006 “Tekstil-Örme Kumaşlar-Birim alandaki ilmek sayısının ölçülmesi” Değirmenci, Z., Topalbekiroğlu, M., Teknolojik Araştırmalar: TTED 2009 (2) 1-10
5
standardı kullanılmıştır [21]. Tablo 4’de kumaşlara ait ilmek iplik uzunlukları ve cm2
deki may çubuk
sayıları verilmiştir.
Tablo 4. Kumaşlara ait ilmek iplik uzunluk değerleri ve may-çubuk sayıları
Numuneler Đlmek iplik
uzunluğu (mm)
May sayısı
(1 cm)
Çubuk sayısı
(1cm)
1 28 17 20
2 28 16 19
3 28 16 18
4 28 15 19
5 28 16 20
6 33 14 15
7 31 15 18
8 26 16 20
May dönmesi ölçümleri yapılmadan önce kumaşlar ASTM Practice D 1776, “Tekstil kumaşlarının
kondüsyonlanması” standardına göre her numune atmosfer şartlarında 21 ± 1o
C ve 65 ± 2% bağıl nemde
en az 4 saat süreyle delikli yüzeyde bekletilerek şartlandırılmıştır [22]. Numuneler AATCC Test Metodu
179 (1996), “Kumaşlarda ve giysilerde ev tipi yıkamadan kaynaklı çarpılma” standardına göre
yıkanmıştır [23]. Yıkama işlemi ev tipi önden yüklemeli otomatik çamaşır makinesinde 60o
C de B
programında 2 saat 15 dakika süreyle yıkanmış ve tamburlu kurutucuda 70º C de 70 dakika süreyle
kurutulmuştur. Çalışmada bu programın seçilme nedeni süprem kumaşların genelde iç çamaşırı olarak
kullanılması ve sıkça bu şartlarda yıkanıyor ve kurutuluyor olmasıdır. Kurutma makinesinden çıkan
numunelere delikli yüzeyde 2 saat bekletildikten sonra IWS 276, “Kumaşlardaki örgü dönmesi” test
standardına göre may dönmesi ölçümü yapılmıştır [24]. Bu metoda göre her bir numunenin rasgele 5 ayrı
noktası seçilir, bu noktadaki çubuk ve bu çubuğun kesiştiği may sırası işaretlenir. Ardından bu iki çizgi
arasındaki açının normali ile oluşturduğu θ açısı Şekil 1’de görüldüğü gibi iletki ile ölçülür.
Şekil 1. May ve çubuk arasındaki açının normali ile oluşturduğu θ açısı
Kumaşlar üretim parametrelerindeki farklılıklara göre sınıflandırılmış ve numaralandırılmıştır. Kumaşlara
ait özellikler Tablo 5’de gösterilmektedir.
Tablo 5. Kumaşların üretim özellikleri
Numuneler Sistem Sayısı Devir Sayısı Gramaj Aralığı
1 70 30 125-130 gr/m²
2 80 30 125-130 gr/m²
3 90 30 125-130 gr/m²
4 90 25 125-130 gr/m²
5 90 35 125-130 gr/m²
6 90 30 105-110 gr/m²
7 90 30 115-120 gr/m² Teknolojik Araştırmalar: TTED 2009 (2) 1-10 Yuvarlak Örme Makinesi Parametrelerinin Rotor Đpliğinden Örülmüş
Pamuklu Süprem Kumaşların May Dönmesine Etkisi
…
6
8 90 30 130-135 gr/m²
4. TARTIŞMA
4.1. Makine besleme sayısının may dönmesi üzerine etkisi
Yuvarlak örgü makinesine yapılan besleme sayısının may dönmesine etkisini saptamak için 3 ayrı
numune üretilmiştir. Bu numuneler 70,80 ve 90 olmak üzere 3 farklı sistem sayısı kullanılarak
örülmüştür. Kumaşların besleme sayısı dışında tüm özellikleri aynıdır. Kumaş gramajı 125-130 gr/m²
ayarında ve devri 30 tur/dakika dır. Bu makine ayarları kumaşların elde edildiği işletmenin optimum
şartlarıdır.
Besleme sayısının may dönmesine etkisi
0
1
2
3
4
5
50 60 70 80 90 100
Sistem sayısı
May dönmesi (açı)
Şekil 2. Besleme sayısının may dönmesine etkisi
Şekil 2’ye bakıldığı zaman sistem sayısı arttıkça may dönmesinin arttığı görülür. Bu durumda sistem
sayısının azalmasının may dönmesini azaltacağı sonucuna gidilebilir. Sistem sayısı örgü kumaşlarda aynı
zamanda makinenin her bir dönüşü sırasında oluşacak sıra sayısını vermektedir. Dolayısıyla sistem
sayısını azaltmak may dönmesini azaltırken üretimin de düşmesine neden olur. Bu yüzden sistem sayısını
azaltmak pek avantajlı olmadığı için çalışmada seçilen sistem sayıları 10’ar 10’ar azalma gösterilerek
seçilmiştir.
4.2. Makine dönüş hızının may dönmesi üzerine etkisi
Kumaşların yuvarlak örme makinesinde dönerek üretildiği düşünülünce kumaşların üretimi sırasında
oluşacak merkezkaç kuvvetinden bahsetmek olasıdır. Makine dönüş hızı bir başka ifadeyle makinenin
devri tur/dak ile ifade edilir ve kumaşta tek sistemli bir makinede oluşacak sıra sayısını verir. ( Çok
sistemli bir makinede ise oluşacak sıra sayısını hesaplamak için; makinenin devri (tur/dak)*sistem
sayısı*zaman (dak.) formülü kullanılabilir.)
Bu çalışmada ise devir değişikliğinden kaynaklanan may dönmesini incelemek için 3 ayrı devir de
kumaşlar üretilmiştir. Üretim sırasında bu devirlerin seçilme nedeni üretimin yapıldığı işletmedeki
optimum devir sayısının 30 tur/dak olması ve değerlerden birinin bu değerin altında diğerinin ise üstünde
seçilerek kullanılan optimum değerin de sorgulanmaya çalışılmasıdır.
Şekil 3 değerlendirildiği zaman devir sayısını arttırmanın may dönmesini arttırdığı görülür. Ancak
sonuçlar ayrı ayrı değerlendirildiğinde bu sonuçların hem birbirine çok yakın değerde olduğu hem de Değirmenci, Z., Topalbekiroğlu, M., Teknolojik Araştırmalar: TTED 2009 (2) 1-10
7
standartlarda kabul edilebilir dönme değeri olan 5 derecenin altında olduğu görülür. Bu durumda devrin
may dönmesine ciddi bir etkisinin olduğu düşünülemez.
Makine dönüş hızının may dönmesine etkisi
0
1
2
3
4
5
20 25 30 35 40
Devir sayısı (rpm)
May dönmesi (açı)
Şekil 3. Makine dönüş hızının may dönmesine etkisi
4.3. Gramaj değişikliğinin may dönmesi üzerine etkisi
Çalışmadaki gramaj değişikliği makine üzerinde yapılan ayarlamalar sonucunda gerçekleştirilmiştir.
Kumaş gramajı, kumaşın metre kareye düşen ağırlığını gösterir. Bu ağırlık hammadde cinsine, ipliğin
özelliklerine, kumaşın desenine göre değişebileceği gibi üretim sırasında iplik besleme şekli veya kumaş
sarım gerginliğine bağlı olarak da değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla çalışmadaki kumaşların tüm
hammadde özelliklerinin aynı olduğu düşünüldüğünde gramaj farkının makine kaynaklı olduğu açıkça
anlaşılır. Bu da gramaja bağlı olarak kumaşların sıkı ya da gevşek bir yapıya sahip olmaları anlamına
gelir. Örgü kumaşlar dokuma kumaşlar kadar durağan yapılar olmadıkları için bu yapı kumaşın kullanım
performansına birincil etkenlerden biridir. Kumaşın yapısı gevşedikçe boyutsal çekmezliğin ve kumaştaki
çarpılmanın artması beklenir. Buradan hareketle gramajın rotor ipliğinden üretilmiş pamuklu süprem
kumaşlarda sebep olduğu dönme miktarına etkisi bu çalışmada araştırılmış ve Şekil 4’teki sonuçlar elde
edilmiştir.
Çalışmada kullanılan 4 farklı kumaşa ait dönmelere bakıldığı zaman dönmenin belirli bir noktaya kadar
azaldığı sonra yeniden arttığı görülür. Buradan çıkarılacak sonuç gramajın may dönmesini etkilediğidir.
Bu durumda gramajı arttırmanın may dönmesini belirli bir noktaya kadar azalttığı görülür. Çünkü önemli
olan kumaşın optimum sıklık ayarlarında örülmesidir. Kumaş yapısı olması gerekenden gevşek oldukça
yapı bozulmaya nasıl elverişli oluyorsa gereğinden fazla sıkılaştıkça da o oranda ilmeklerde bozulmalar
meydana gelebilir. Bu durumda gramajda sürekli bir artış yapmanın may dönmesini sürekli olarak
azaltacağı düşünülmemelidir. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2009 (2) 1-10 Yuvarlak Örme Makinesi Parametrelerinin Rotor Đpliğinden Örülmüş
Pamuklu Süprem Kumaşların May Dönmesine Etkisi
…
8
Gramaj değişikliğinin may dönmesine etkisi
0
1
2
3
4
5
100 110 120 130 140
Gramaj (gr/m²)
May dönmesi (açı)
Şekil 4. Gramaj değişikliğinin may dönmesine etkisi
5.SONUÇ ve ÖNERĐLER
Çalışma kapsamında rotor ipliklerin kullanımıyla elde edilen süprem kumaşların may dönmesine etki
eden makinesel faktörlerin incelenmesinin sonucunda; sistem sayısını azaltmanın may dönmesini
azaltacağı, makine devrini değiştirmenin may dönmesi ile direk ilişkili olmadığı ve kumaş gramajını
belirli bir noktaya kadar arttırmanın may dönmesinde bir azalmaya neden olacağı anlaşılmaktadır.
Kumaşların üretildiği ticari işletmedeki kullanılan değerler (125-130 gr/m², 30 tur/dak, 90 sistem)
dikkate alındığında gramaj değerinin may dönmesine en az yol açan değer olarak seçildiği görülür. Devir
sayısına bakıldığı zaman 30 tur/dak olan devir sayısının sonuçlarda pek farlılık yaratmadığı için ortalama
bir hız olduğu için seçildiği açıkça görülür. Sistem sayısını değiştirerek farklılaştırılan kumaşların may
dönmesi sonuçları değerlendirildiği zaman değerlerin uluslararası standartlarca kabul edilen 5 derecenin
altında kaldığı görülür; bu nedenle sistem sayısını azaltmak aynı zamanda üretim miktarının da
azalmasına neden olacağından adı geçen işletmede bobin besleme sayısı 90 sistemin altına
düşürülmemektedir.
6. TEŞEKKÜR
Yazarlar, ipliklerin ve kumaşların üretilmesine ve elde edilen kumaşların boyanmasına olanak verdikleri
için Sanko Holding A.Ş. ‘ye (Gaziantep) teşekkür eder.
7. KAYNAKLAR
1. Sharma, I.C., Ghosh, S., Gupta, N.K., 1985, “Dimensional and Physical Characteristics of Single
Jersey Fabrics”, Textile Research Journal, Cilt: 55, No: 3, s:149-156.
2. Rameshkumar, C., Anandkumar, P., Senthilnathan, P., Jeevitha R., “Studies on Ring Rotor and Vortex
Yarn Knitted Fabrics”, http://www.fibre2fashion.com, 16.02.2009.
3. Marmaralı, A., 2005, “Örme Kumaşlarda Karşılaşılan Hatalar- II.Bölüm”, Örme Dünyası, Sayı:8, s:58-
60.
4. Araujo, M.D., ve Smith, G.W., 1989, “Spirality of Knitted Fabrics, Part I: The Nature of Spirality”,
Textile Research Journal, Cilt:59, s:247-256. Değirmenci, Z., Topalbekiroğlu, M., Teknolojik Araştırmalar: TTED 2009 (2) 1-10
9
5. Araujo, M.D., ve Smith, G.W., 1989, “Spirality of Knitted Fabrics, Part II: The Effect of Yarn
Spinning Technology on Spirality”, Textile Research Journal, Cilt:59 (6), s:350–356.
6.Tao, J., Dhingra, R.C., Chan, C.K. ve Abbas, M.S. 1997, “Effects of Yarn and Fabric Construction on
Spirality of Cotton Single Jersey Fabrics” Textile Research Journal, Cilt:67, s:57-68.
7. Tao, X. M., Lo, W.K. ve Lao, Y.M., 1997, “Torque-Balanced Single Knitting Yarns Spun by
Unconventional Systems Part I: Cotton Rotor Spin Yarn”, Textile Research Journal, Cilt 67, s:739-746.
8. Başer, G., Çeken, F., 1985, E.Ü. Müh.Fak. Dergisi, Cilt:3, Sayı:2.
9. Kurbak, A., 1990, “Örme Kumaşların Sorunları ve Giderilme Çareleri” Tekstil ve Makine yıl:4
V.Tekstil Sempozyumu Özel Sayısı.
10. Kurbak, A., 1992, Düz Örgülerde Örgü (May) Dönmesi Đçin Bir Model Tasarımı, Tekstil ve
Konfeksiyon, Yıl:2, Sayı:6, s:419-427.
11. Değirmenci Z., Topalbekiroğlu M., 2007, “Tüketicinin ve Üreticinin Sorunu: May Dönmesi”, Tekstil
Maraton, s:44-51.
12. Çeken, F., Bal., S., Kuş, S.. 2002, “Süprem Yuvarlak Örme Kumaşlarda Görülen May Dönmesi ve
Bunun Giysiye Etkileri“, Tekstil Maraton, Eylül-Ekim, s:47-56.
13. Çelik, N., Çoruh, E., 2008, “Investigation of Performance and Structural Properties of Single Jersey
Fabrics Made From Open-End Rotor Spun”, Tekstil ve Konfeksiyon, Cilt:4, s:268-277.
14. Jinlian, H., Xiuying , J.,2002, “Tensile drawing of rotor spun yarn: Part I: Consideration of processing
variables and property changes in generated yarns “,Textile Research Journal, Cilt: 72, No. 8, s:741-748.
15. Özdil, N., 2000, “Ring (Karde) ve Open-End Pamuk Đpliğinden Yapılmış Örme Kumaşlarda
Boncuklanma Özelliğinin Araştırılması”, Tekstil ve Konfeksiyon, Cilt:6, s:222-226.
16. Anonymous, “ The Quality of Open-End Rotor Yarns for Knitting ”, International Textile Bulletin,
Cilt 1, No 91, s:20-21.
17.Klein, W., 1998, 2.Basım, “The Technology of Short-staple Spinning”, Manual of Textile Technology,
Dr.H.Stalder, Textile Institute, Manchester, s:30-31.
18. Çeken, F., Bal, S., Kuş, S., 2002, “Süprem Yuvarlak Örme Kumaşlarda Görülen May Dönmesinin
Đncelenmesi,” , Bitirme Projesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Đzmir.
19.Bozkurt, Y., Tercan, M., 1995, “Örme Đşletmelerinde Proses Kontrolü”, Tekstil Teknik, s:78-90.
20. Çeken, F., Tiber, B., 2003, “Farklı Tekniklerle Eğrilen Đpliklerle Oluşturulan Örme Kumaş
Özellikleri”, Tekstil Maraton, Cilt:4, s:51-56.
21. TSE EN 14971, 2006, Temmuz, Tekstil-Örme Kumaşlar-Birim alandaki ilmek sayısının ölçülmesi.
22. ASTM Practice D 1776, “Tekstil kumaşlarının kondüsyonlanması”
23. AATCC Test Metodu 179 (1996), “Kumaşlarda ve giysilerde ev tipi yıkamadan kaynaklı çarpılma”.
24. Woolmark Test Method TM 276, 2000, Mayıs, “Süprem kumaşlardaki dönme açısının hesaplanması”.
