Enine Çizgiler veya Bantlar
Örgüde enine çizgiler veya bantlar başlıca iki nedenle oluşabilir. Bunlardan birincisi iplik, ikincisi ise örme makinesidir. Önceden belirtmemiz gerekir ki hatalı ve hatasız ilmek sıralarının ilmek iplik uzunlukları aynı ise iplik, farklı ise örme makinesinin ayar hatasıdır. Kumaşta oluşan enine bant izlerigenellikle yuvarlak örme makinesinde oluşan ve önemli olan bir hatadır. Bu bölümde iplikten kaynaklanan enine çizgiler incelenmiştir. Örme makinesinden kaynaklanan enine çizgiler ilgili bölümde verilmiştir. İplik hatalarından kaynaklanan enine çizgiler ve bantlar iplikte ince ve kalın yerler örgü yüzeyinde gelişigüzel (periyodik olmayan) kesik enine çizgiler oluşturur.
İpliğin bazı yerlerde kalın olması, ilmek boylarının büyümesine neden olur. İplikte ince yerlerin olması ise ilmek boylarının küçülmesine neden olmaktadır.
Şekil 1.2’de iplikte kalın yerlerin olması durumunda oluşan enine çizgi hatasının örme kumaş yüzeyindeki görünümü yer almaktadır. Düzgün bir örgü yüzeyi elde etmek için düzgünsüzlüğü az olan iplik kullanmak gerekir.
Örme ipliklerinde enine çizgilere neden olacak hatalar aşağıda sıralanmıştır. Bunlar:
Kullanılan bobinler içine yanlışlıkla farklı numara bir veya birkaç bobin karışmış olabilir. Bu da periyodik olarak enine çizgiler oluşturur. Örneğin 96 sistemlik bir yuvarlak örme makinesinde araya karışacak farklı numaradaki bir bobin, her 96 sırada bir periyodik olarak tekrar eden enine yönde çizgi oluşturur.
Bu hatanın önlenmesi için çıkrığa bobin dizimi sırasında dikkatli davranmak gerekir. Ayrıca bobinleme işlemi sırasında, bobinler yerine kopslar karıştırılabilir. Bu durumda bir bobin içinde, örneğin bir kopsluk ipliğin numarası farklı olabilir. Bu durum da aynı periyodik hatalı çizgileri oluşturur. İpliğin bükümü düzgün olmayabilir veya yanlış büküm yönü seçilmiştir. İpliğin farklı büküm değerlerine sahip olmasından veya yanlış büküm yönü seçilmesinden kaynaklanır.
İpliğin bükülme eğilimi fazla ise iğneye gelmeden önce iplik kendi üzerine katlanır. Katlanan bölgede geriye iplik üzerine yatarak o bölgedeki ipliği üç katlı hâle getirebilir. Sonuçta örgü yüzeyinde enine kalın çizgiler oluşur. İplik üzerindeki farklı büküm değerlerine sahip yerlerin oluşturduğu hatalar boyamadan sonra ortaya çıkar. Farklı bükümdeki yerlerin boya alma miktarları farklılık göstereceğinden bu hatalı kısımlar açıklı koyulu gölgeler oluşturur
Bu hata iğne bozulmalarına neden olur. Bu hatanın oluşmaması için kullanılan ipliklerin düzgün olması gerekir. Hata oluştuktan sonra düzeltilmesi mümkün değildir.
Bobin sertlikleri sarımdan dolayı farklı olabilir. Bu durumda farklı bobinin değiştirilmesi gerekir.
Bobinlerin parafin veya yağ miktarları farklı olabilir. Farklı bobinin değiştirilmesi gerekir.
Sentetik ipliklerde bobin büyüklükleri aynı olmalıdır.
Eğer elastanlı (lycralı) çalışıyorsa lycralı bobin büyüklükleri aynı olmalıdır.
İplikler makineye beslenirken özellikle sentetik ipliklerde iplik gerginlik tansiyonu mümkün olduğunca az olmalı, aksi halde iplikte uzama meydana gelir. Bu da enine iz yapar ve boya alma kabiliyetini değiştirir.
Kullanılan ipliklerin ham maddeleri farklı olabilir.
Farklı harmana sahip (farklı lot’ta) olan ipliklerle aynı kumaşın üretilmesinden kaynaklanır. Kumaş yüzeyinde periyodik enine çizgi ve bantlar oluşturur. Genellikle bu tür hatalar kumaşın boyanmasından sonra daha çok belirginleşir.
Bu hatanın önlenme çaresi ise ipliklerin yerleştirilmesine ve farklı ipliklerin makineye aynı anda beslenilmemesine dikkat edilmesidir. İplikten gelen bütün hataların giderilmesi için iyi kalite iplik kullanmak ve hatalı bobinleri değiştirmek gerekir. Hata olduktan sonra önleme çaresi yoktur. Aynı lota sahip iplik kullanılmalıdır.
tekstilbilgi.net
